Remind Slim teksten leren 3G

• Mentorles
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Let op: Voor deze les heb je werkblad 1 en werkblad 2 nodig. Print deze voor iedere leerling uit voor de les begint.

Module inzicht: Je kunt leren makkelijker maken. 

Les inzicht: De tekst voorbereiden en chunken helpt met het leren en onthouden van teksten.

Extra informatie

Deze les gaat over het voorbereiden van een tekst. In het boek 'Gebruik je hersens' (p. 190) vergelijken ze een boek beginnen te lezen bij pagina 1 met het lopen in het donker door een onbekend huis. Zonder een goede voorbereiding weet je aan het einde van de tekst vaak niet wat je precies heb gelezen, of hoe het huis eruit ziet. Ze stellen dat het effectiever is om een boek te lezen als een legpuzzel.

Lezen zonder voorbereiden

Let op: Voor deze slide hebben de leerlingen werkblad 1 nodig. Let op: het is belangrijk dat de leerlingen de titel van het werkblad niet kunnen zien.

• Zet de timer aan.

Extra informatie

De timer is er zodat leerlingen de tekst niet gaan herhalen. De tijd kan ingesteld worden naar eigen inschatting hoe snel jouw leerlingen kunnen lezen. De tekst bevat 132 woorden.

Lezen zonder voorbereiden

Lees zo meteen de tekst en 

onthoud zoveel mogelijk.

Je hebt 1 minuut.

Let op: Voor deze slide hebben de leerlingen werkblad 1 nodig.

• Deel werkblad 1 uit.
• Zorg ervoor dat ze pas beginnen met de oefening als de timer aan staat op de volgende slide.

Wat heb je allemaal onthouden?

• Zorg dat leerlingen hun werkblad wegleggen.
• Laat de leerlingen de vraag beantwoorden.

Was het moeilijk of makkelijk om
te onthouden? Waarom?

Waar gaat het verhaal over?

Extra informatie

Het goede antwoord is 'De was doen'.

De was doen

Het verhaal ging over de was doen.

 

Lees het verhaal nog eens en

probeer weer zoveel mogelijk 

te onthouden in 1 minuut.

Let op: Voor deze slide hebben de leerlingen werkblad 1 nodig.

• Lees de slide voor.
• Deel werkblad 1 uit.
• Zorg ervoor dat ze pas beginnen met de oefening als de timer aan staat op de volgende slide.

De was doen

Let op: Voor deze slide hebben de leerlingen werkblad 1 nodig.

• Zet de timer aan.

Extra informatie

De timer is er zodat leerlingen de tekst niet gaan herhalen. De tijd kan ingesteld worden naar eigen inschatting hoe snel jouw leerlingen kunnen lezen. De tekst bevat 132 woorden.

Wat heb je allemaal onthouden?

• Zorg dat leerlingen hun werkblad wegleggen.
  
• Laat de leerlingen de vraag beantwoorden.

Hoe ging het onthouden nu je
de titel van het verhaal wist?

Beter

Slechter

Hetzelfde

• Vraag aan een aantal leerlingen waarom het anders of hetzelfde ging, ten opzichte van zonder titel lezen.

Teksten voorbereiden

Een goede voorbereiding bij het leren

van een tekst is het halve werk. 

Twee manieren van voorbereiden zijn:

1. Het scannen van een tekst.
   
2. Het chunken van een tekst.

Manier 1: Scannen

Door een tekst te scannen vind je

de grote lijnen van de tekst. 

Hierdoor kun je de tekst makkelijker 

begrijpen en onthouden.

• Refereer terug aan de tekst over "De was doen". Hier was de titel de grote lijn of de rand van de puzzel.

Grote lijnen

Je hersenen denken eerst in grote

lijnen, daarna vullen ze pas details in. 

Zie het als een puzzel: 

Eerst leg je de randen, daarna

 de kleine stukjes in het midden.

• Refereer terug aan de tekst over "De was doen". Hier was de titel de grote lijn of de rand van de puzzel.

Scannen

Scan een tekst door te kijken naar:

• Titels en ondertitels
• Plaatjes en foto's
• Dikgedrukte woorden
• De eerste en laatste zin van alinea's

Uitproberen!

Scan de tekst op het werkblad.

Kijk naar titels, dikgedrukte woorden

 en plaatjes. Kijk wat je opvalt!

Je krijgt 15 seconden.

Let op: Voor deze slide hebben de leerlingen werkblad 2 nodig.

• Deel werkblad 2 uit.
• Zorg ervoor dat ze pas beginnen met de oefening als de timer aan staat op de volgende slide.

Uitproberen!

• Zet de timer aan.

Waar zou de tekst over gaan?

• Laat de leerlingen hun werkblad opbergen.
• Laat de leerlingen de vraag beantwoorden.

Scannen

Door een tekst te scannen leg je de 

randen van de puzzel.

Het wordt dan makkelijker om wat je 

leest te begrijpen en te onthouden.

• Lees de slide voor.

Extra informatie

Door een tekst te scannen leg je de randen van de puzzel. Om een globaal beeld te krijgen van een tekst kan je de inhoudsopgave, titels en subtitels lezen. Vervolgens kan je een röntgenfoto maken door de afbeeldingen, vetgedrukte woorden en eerste en laatste zin van een alinea te lezen.

Stel jij het leren van een lange tekst
weleens uit?

Vaak

Soms

Bijna nooit

• Lee
• s de slide voor.Introduceer het filmpje op de volgende slide.

Extra informatie

Nadat je de hoofdlijnen van een boek in kaart hebt gebracht, werkt het stellen van doelen (preview) om efficiënt te blijven lezen. Het chunken van stukken helpt hierbij. Door achteraf het stuk tekst in één zin samen te vatten kan de leerling zichzelf trainen in het onderscheiden van hoofd- en bijzaken.

Lange teksten

Lange teksten kunnen voelen als 

veel werk om te leren.  

Hierdoor stel je het leren soms uit.

Je hebt dan geen zin of bent bang 

dat onthouden toch niet lukt.

Manier 2: Chunken

Chunken is het verdelen van tekst in 

kleinere stukken, zoals een paragraaf. 

Door chunken kan de kans dat 

je het leren uitstelt kleiner worden.

Extra informatie

Nadat je de hoofdlijnen van een boek in kaart hebt gebracht, werkt het stellen van doelen (preview) om efficiënt te blijven lezen. Het chunken van stukken helpt hierbij. Door achteraf het stuk tekst in één zin samen te vatten kan de leerling zichzelf trainen in het onderscheiden van hoofd- en bijzaken.

Manier 2: Chunken

Je kunt kleinere stukken 

tekst makkelijker herhalen en 

onthouden dan lange stukken tekst.

Bekijk de video over chunken.

• Introduceer het filmpje op de volgende slide.

• Speel het filmpje af.
• Zet de ondertiteling op Nederlands, door bij het tandwieltje rechtsonder te klikken op ondertiteling, automatisch vertalen en dan Nederlands aan te klikken.

Chunken

Chunk een tekst in drie stappen:

1. Stel een leesdoel (bijv. paragraaf).
2. Lees tot en met je doel.
3. Vat de tekst samen in 1 of 2 zinnen.

Herhaal dit tot je alles hebt gelezen.

Chunken

Heb je de hele tekst gelezen in chunks?

Dan weet jij wat het belangrijkst is 

om te onthouden!

 

Gebruik dit als je gaat samenvatten.

Leer je weleens door stof te herhalen?

Ja

Nee

• Vraag een aantal leerlingen hun aanpak toe te lichten.

Op welke manier herhaal jij?

Extra informatie
Vraag door als een leerling zegt dat hij gewoon herhaalt. Vaak heeft een leerling dan niet door dat er verschillende technieken zijn hoe hij/zij kan herhalen. Voorbeelden zijn: Nog een keer iets lezen, een samenvatting maken, iets uitleggen.

Hoe werkt dit tot nu toe voor je?

Goed

Kan beter

Slecht

Geen idee/nooit geprobeerd

• Laat de leerlingen de vraag beantwoorden.
• Onthoud welk antwoord het meest gegeven is. 

Extra informatie

Iedereen leest op een ander tempo. Dit heeft deels te maken met hoe snel je praat: Italianen lezen bijvoorbeeld gemiddeld sneller dan Nederlanders, omdat ze ook een stuk sneller praten. Het heeft echter ook te maken met je leesvaardigheid: hoe goed ben je in staat om de tekst te volgen, de woorden te begrijpen en de tekst te verwerken? Leerlingen met dyslexie of leerlingen die moeite hebben met concentreren zullen waarschijnlijk langzamer lezen. Let op: er is geen goed of fout. De oefening is slechts om een startpunt te bepalen en leerlingen het inzicht te bieden dat iedereen leest op een ander tempo.

De kracht van herhaling

Om informatie goed te onthouden, 

is herhalen heel erg belangrijk. 

 

Hoeveel procent (%) van wat je
vandaag leert, ben je morgen vergeten?

• Laat de leerlingen de vraag beantwoorden.

• Speel het audiofragment af.

Verschillende manieren

Er zijn 2 vormen van herhalen:

Actief herhalen & passief herhalen.

We gaan uitproberen welke het best 

werkt om een tekst te onthouden.

Extra informatie

Bron over actief en passief herhalen

Passief herhalen

Dit is een vorm van herhalen waarbij

je een geheugensteuntje hebt. 

Voorbeeld: tekst nog eens doorlezen of 

je klasgenoot om het antwoord vragen.

Passief herhalen

Lees de tekst over het puberbrein 

en herhaal door de tekst nog 

een keer te lezen. 

• Bij deze opdracht hebben de leerlingen werkblad 4 nodig.
• Zet de timer aan.

Passief herhalen

Leg de tekst nu weg. We gaan een

quiz maken om te kijken hoeveel je

hebt onthouden van de tekst. 

Alle vragen gaan specifiek over 

de tekst over het puberbrein.

Hoe oud waren de pubers die Cathy
Price onderzocht?

1. Tussen 12 en 14 jaar
2. Tussen 12 en 16 jaar
3. Tussen 14 en 18 jaar
4. Tussen 16 en 18 jaar

• Laat de leerlingen de vraag beantwoorden.

Tussen je 14e en je 18e stijgt bij
iedereen het IQ.

1. Waar
2. Niet waar

• Laat de leerlingen de vraag beantwoorden.

Met hoeveel punten daalde het IQ van
sommige pubers?

1. 20 punten
2. 23 punten
3. 25 punten
4. 30 punten

• Laat de leerlingen de vraag beantwoorden.

Welk deel van de hersenen is nog
niet volledig ontwikkeld bij pubers?

1. De achterhoofdskwab
2. De amygdala
3. De temporaal kwab
4. De frontaal kwab

• Laat de leerlingen de vraag beantwoorden.

Wat is een functie van de
frontaal kwab?

1. Het regelt je slaap
2. Het verwerken van beelden
3. Het regelt je evenwicht
4. Het nemen van beslissingen

• Laat de leerlingen de vraag beantwoorden.
• Vraag aan de leerlingen hoe het onthouden van de tekst is gegaan. Geef één of twee leerlingen het woord.

Actief herhalen

Dit is een vorm van herhalen waarbij

je geen geheugensteuntje gebruikt. 

Je daagt je hersenen uit om het zelf

te herinneren.

Voorbeeld: je laten overhoren of WRTS

• Lees de tekst op de slide voor.

Actief herhalen

Lees de tekst over microplastics.

Herhaal door erover te kletsen 

met een klasgenoot of door er een 

mindmap of quiz over te maken.

• Bij deze opdracht hebben de leerlingen werkblad 5 nodig.
• Zet de timer aan.

Actief herhalen

Leg de tekst nu weg. We gaan een

quiz maken om te kijken hoeveel je

hebt onthouden van de tekst. 

Alle vragen gaan over de tekst
over microplastics.

Wat moeten we volgens
het WHO doen?

1. Stoppen met drinken uit plastic flesjes
2. Iets anders drinken dan water
3. Geen microplastics inademen
4. Meer te weten komen over microplastics

• Laat de leerlingen de vraag beantwoorden.

Hoeveel microplastics krijg je
jaarlijks ongeveer binnen?

1. 75.000
2. 74.000
3. 2,5 ton
4. 71.000

• Laat de leerlingen de vraag beantwoorden.

Hoe groot moeten microplastics
zijn om waarschijnlijk niet opgenomen
te worden door je lichaam?

1. 140 micrometer
2. 50 micrometer
3. Groter dan 150 micrometer
4. 100 micrometer

• Laat de leerlingen de vraag beantwoorden.

Hoeveel procent van de
microplastics kunnen uit het
afvalwater gezuiverd worden?

1. Meer dan 85%
2. Meer dan 90%
3. Minder dan 80%
4. Minder dan 55%

• Laat de leerlingen de vraag beantwoorden.

Wat is het probleem bij het zuiveren
van microplastics uit afvalwater?

1. Er zijn te weinig zuiveringsinstallaties
2. Het is slecht voor onze organen
3. Het is niet winstgevend
4. Het kan je ziek maken

• Laat de leerlingen de vraag beantwoorden.

Actief vs. Passief

Je hebt nu teksten geleerd door

passief en actief te herhalen.

Actief herhalen is...

• WRTS.
• Flashcards maken.
• Samenvatten zonder boek.
• Zelf toetsvragen maken. 
• Een mindmap maken.
• Je laten overhoren. 

• Vraag eventueel of de leerlingen nog meer manieren van actief herhalen kennen of gebruiken.