3.4 Macht op de markt?

• Economie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

Welkom, wat fijn dat jullie er zijn!

Bij binnenkomst
Stap 1: Jas uit op de gang & mobiel in de telefoontas bij het juiste           

             nummer.
Stap 2: Eten/drinken weg & kauwgom/lolly uit.

Stap 3: Open je boek op blz. 86 en open je schrift voor een opdracht.

Dit gaan we doen deze les

1. Nakijken en herhalen paragraaf 3.3
2. Uitleg paragraaf 3.4
3. Zelfstandig werken aan huiswerk

Leerdoelen 3.3 herhalen

𑿱 Je kunt in een grafiek de evenwichtsprijs en evenwichtshoeveelheid 

    aflezen en tekenen.

𑿱 Je kunt uitleggen waardoor vraag- en aanbodlijnen kunnen 

    verschuiven en wat het gevolg daarvan is.

𑿱 Je weet wat het gevolg is als de overheid een maximum- of 

    minimumprijs vaststelt.

𑿱 Je kunt uitleggen wat een transparante markt is.

Leerdoelen 3.4

𑿱 Je kunt uitleggen hoe producenten hun marktaandeel proberen te 

    vergroten.

𑿱 Je kunt een monopolie beschrijven en herkennen.

𑿱 Je kunt de verschillen tussen volkomen concurrentie en 

    monopolistische concurrentie beschrijven en herkennen.

𑿱 Je kunt een oligopolie beschrijven en herkennen.

𑿱 Je kunt uitleggen wat een kartel is.

Een grote of kleine

speler?

Marktaandeel = jouw eigen afzet in procenten van de totale afzet op de markt

Afzet = aantal producten die je hebt verkocht

Totale markt is altijd 100%!

Marktaandeel vergroten door:

• Door meer producten te verkopen dan je concurrentie
  
• Door een ander bedrijf over te nemen of door ermee te fuseren. Bij een fusie vormen twee bedrijven samen één nieuw bedrijf → ABN AMRO

Stap 1: Maak opgave 1 t/m 4 op blz. 86-87

Stap 2: Maken 3.4 op blz. 90

Stap 3: Maken 3.4 op blz. 93

Macht op de markt?

Monopolie = marktvorm met maar één aanbieder.

• Veel macht op de markt
• Homogeen en heterogeen goed

 

In Nederland zeldzaam, wel overheidsmonopolies:

• elektriciteitsnetwerk
• uitgifte van bankbiljetten
  
• CBR

Stap 1: Maak opgave 5 & 6 op blz. 87

Stap 2: Maken 3.4 op blz. 90

Stap 3: Maken 3.4 op blz. 93

Veel aanbieders

Geen productvoorkeur:

Volkomen concurrentie = marktvorm met:

• homogene producten
  
• veel aanbieders
  
• Prijs wordt door vraag en aanbod bepaald

Wel productvoorkeur:

Monopolistische concurrentie = marktvorm met:

• heterogene producten
  
• veel aanbieders
  

Stap 1: Maak opgave 7 & 8 op blz. 88

Stap 2: Maken 3.4 op blz. 90

Stap 3: Maken 3.4 op blz. 93

Homegene en heterogene goederen

Heterogene goederen hebben voor consumenten belangrijke verschillen: voor hen maakt het uit wie het product levert  merk- en smaakvoorkeur.

Homogene goederen verschillen in de ogen van klanten niet van elkaar.

Oligopolie met heterogeen product:

concurreren op eigenschappen product.

Bijvoorbeeld:

markt voor smartphones.

Onderscheid in bijvoorbeeld:

• vormgeving
• camera
• opslagcapaciteit

Oligopolie met homogeen product:

concurreren op prijs

Bijvoorbeeld:

benzinemarkt

Soms ontstaat een prijzenoorlog.

Stap 1: Maak opgave 9 & 10 op blz. 89

Stap 2: Maken 3.4 op blz. 90

Stap 3: Maken 3.4 op blz. 93

Kartel

Een kartel = een afspraak om onderlinge concurrentie te beperken.

Kartelafspraken over bijvoorbeeld:

• prijs
• hoeveelheid aanbod op de markt

Kartelafspraken zijn verboden.

Autoriteit Consument en Markt onderzoekt kartels en geeft boetes.

Verboden afspraken

Een kartel = een afspraak om onderlinge concurrentie te beperken.

Kartelafspraken over bijvoorbeeld:

1. prijs
   
2. hoeveelheid aanbod op de markt
   

Kartelafspraken zijn verboden.

Autoriteit Consument en Markt onderzoekt kartels en geeft boetes.

Stap 1: Maak opgave 11 & 12 op blz. 89

Stap 2: Maken 3.4 op blz. 90

Stap 3: Maken 3.4 op blz. 93

Welkom, wat fijn dat jullie er zijn!

Bij binnenkomst
Stap 1: Jas uit op de gang & mobiel in de telefoontas bij het juiste           

             nummer.
Stap 2: Eten/drinken weg & kauwgom/lolly uit.

Stap 3: Open je boek op blz. 86 en open je schrift voor een opdracht.

Leerdoelen 3.4

𑿱 Je kunt uitleggen hoe producenten hun marktaandeel proberen te 

    vergroten.

𑿱 Je kunt een monopolie beschrijven en herkennen.

𑿱 Je kunt de verschillen tussen volkomen concurrentie en 

    monopolistische concurrentie beschrijven en herkennen.

𑿱 Je kunt een oligopolie beschrijven en herkennen.

𑿱 Je kunt uitleggen wat een kartel is.

Zelfstandig werken

Stap 1: Maak opgave 4,7,10,11 & 12 

             op blz.86-89

Stap 2: Maak 1 t/m 12 blz. 98-101

(opgave 2 samen)

Zelfstandig werken

Stap 1: Maken stencil H3

Stap 2: Online H3 oefenen