MEMO 5.2 Europa gaat de wereld overheersen

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Welkom H2A

5-06-2023

Geschiedenis 

Programma voor 05-06-2023

Posters liberalen en socialisten
1. Wat weet je nog over de Industriële Revolutie?

2. Wat weet je al?

3. Wat ga je deze les leren?

4. Filmpje met uitleg + aantekening
5. Werken aan: 
6. Wat weet je nu?

7. HW voor volgende week

Posters liberalen en socialisten

Een aantal posters bekijken.

Wat is de boodschap van de poster?

Wat is de Industriële Revolutie?

1. De overgang van jagen en verzamelen naar de landbouw
2. De trek van het platteland naar de stad
3. De overgang van werken met de hand naar werken met machines
4. Grote groepen arbeiders die in fabrieken werken.

Waar begon de Industriële revolutie?

1. Verenigde Staten
2. Engeland
3. Duitsland
4. Frankrijk

De industriële revolutie begon daar omdat:

1. Daar de meeste fabrieken waren
2. Zij beschikten over grondstoffen
3. De Engelsen fabrieken stichtten in kolonien
4. Er te weinig mensen op het platteland leefden

Wat is géén oorzaak van de Industriële Revolutie?
De andere drie dus wel ;)

1. Beschikbaarheid van goedkope grondstoffen uit de koloniën
2. Door landbouwverbeteringen waren werkloze boeren op zoek naar werk in de steden
3. Door de bevolkingsgroei kwam er meer vraag naar kleding
4. De Britten konden staal en kolen goedkoop invoeren vanuit Nederland

Oorzaak van de industriele revolutie

Gevolg van de industriele revolutie

De economische veranderingen gingen steeds sneller.

De stoommachine werd uitgevonden door Thomas Newcomen.

Er kwamen veel nieuwe producten zoals lucifers en blikvoedsel.

Steenkool werd gebruikt als energiebron.

Wat is één van de belangrijkste uitvindingen in de Industriële Revolutie?

1. stoommachine
2. ploeg
3. straatverlichting
4. dienstensector

Wat weet je over koloniën?

Lesdoelen 5.2

Leerlingen kennen en kunnen aan het einde van de les uitleggen en herkennen:

1. Je kunt beschrijven hoe de overzeese handelscontacten van Europeanen uitgroeiden tot wereldrijken.

2. Je kunt de belangrijkste oorzaken van het modern imperialisme noemen.

3. Je kunt een beschrijving geven van het bestuur en de economie in Brits-Indië.

Tijd van Burgers en Stoommachines

1800 - 1900

Nationalisme?

Welk woord heeft niets te maken met nationalisme?

1. vlag
2. land
3. mitrailleur
4. volk

Oorzaken modern imperialisme

Belangrijke begrippen in deze les:

1. Imperium

2. Modern imperialisme

3. Afzetgebied

4. Superioriteit

Modern imperialisme

Een wereldrijk veroveren vanaf 1850!

De Conferentie van Berlijn

Otto von Bismarck

Leider van het nieuwe land in Europa. (voor 1870 bestond DUitsland niet als één land maar uit verschillende kleine landjes.

Duitsland....wil ook koloniën zoals anders Europese landen.
Maaaaar ze willen géén oorlog. 

Afrika wordt verdeeld

Je ziet de kaart van Afrika op de achtergrond hangen.
Afrika wordt verdeeld.

Lees bron 44 in je tekstboek.

De Conferentie van Berlijn

• Rond 1880 proberen ontdekkingsreizigers gebieden voor Europese landen te bemachtigen => Spanningen 
• Duitsland (nieuw land) wil ook kolonies.
• Conferentie van Berlijn georganiseerd.

De Conferentie van Berlijn

Conferentie van Berlijn

'beweging die streeft naar de afschaffing van de slavenhandel en slavernij'

Conferentie van Berlijn 

In 1885 werd Afrika opgedeeld zodat er géén oorlog zou worden gemaakt. 

Dit gebeurde onder leiding van Bismarck (Duitsland)

Europa verovert de wereld om economische, politieke en culturele redenen.

Modern Imperialisme

Het Europese moederland (bijv Engeland) controleert de hele kolonie, niet alléén de kustgebieden. Het hele land!

Ze gebruiken de landen en bevolking voor grondstoffen, 

een afzetmarkt te creëren.

Maar ook om een groot rijk te verkrijgen (Britse imperium)

en om de Europese beschaving te verspreiden.

Wat is modern imperialisme?

1. Veel grond in Europa veroveren
2. Veel kolonies stichten in Zuid Amerika
3. Veel grond veroveren en besturen in Afrika en Azie
4. Veel handelen met kolonies

Leg het begrip 'imperium' uit

Welk soort motief hadden de Europeanen niet voor modern imperialisme?

1. cultureel
2. economisch
3. politiek
4. sociaal

Kolonialisme is hetzelfde als imperialisme.

1. juist
2. onjuist

Dit product hoort bij:

1. Kolonialisme want verbouwd door slaven
2. Modern Imperialisme want een grondstof voor de industrie
3. Nationalisme want komt uit Amerika
4. Liberalisme want het zorgde voor vrije handel

Leg het begrip 'afzetgebied' uit

Deze producten horen bij:

1. Kolonialisme
2. Modern imperialisme
3. De cinnammon challenge
4. Brits-Indië

Europa verovert de wereld

Na de ontdekkingsreizen: Tijd van ontdekkers en hervormers

Kolonialisme - Handel met de kustgebieden in luxe producten: specerijen, zijde, goud, zilver. Gebruik van slaven in de kolonie.

Na de industrialisatie: Tijd van burgers en stoommachines

Modern Imperialisme - Grondstoffen delven en het land gebruiken als afzetmarkt. Slavernij afgeschaft, wel uitbuiting.

Brief van Hendrik Colijn (latere minister president van Nederland op Lombok in een brief aan zijn vrouw in Nederland. 

‘Ik heb er een vrouw gezien die, met een kind van ongeveer ½ jaar op den linkerarm, en een lange lans in de rechterhand op ons aanstormde. Een kogel van ons doodde moeder en kind. We mochten toen geen genade meer geven. Ik heb 9 vrouwen en 3 kinderen, die genade vroegen, op een hoop moeten zetten, en zoo dood laten schieten. Het was onaangenaam werk, maar ’t kon niet anders.
De soldaten regen ze met genot aan hun bajonetten.
’t Was een verschrikkelijk werk. Ik zal er maar over eindigen.’

Welke economische motieven waren er voor het modern imperialisme?

1. grondstoffen en afzetmarkten
2. arbeidskrachten en grondstoffen
3. slaven en afzetmarkten
4. grondstoffen en eindprodukten

Leg het begrip 'superioriteit' uit.

Modern Imperialisme?

1. Periode 1870-1900 in Amerika
2. Periode 1870-1970 in Azië en Afrika
3. Periode 1870-1914 in Azië en Afrika
4. Periode 1870-1900 in Azië en Australië

1: Het modern imperialisme kwam door de industrialisatie in Europa.

2: Modern imperialisme en westerse beschaving opleggen gingen samen.

1. alleen uitspraak 1 klopt
2. alleen uitspraak 2 klopt
3. geen van de uitspraken kloppen
4. beide uitspraken kloppen

Bedenk een culturele reden voor het modern imperialisme. Geef daarbij een voorbeeld.

Bedenk een politieke reden voor het modern imperialisme. Geef daarbij een voorbeeld.