6.3. Licht op de verlichting

• geschiedenis
• Voortgezet speciaal onderwijs
• Leerroute 2

6.3. Licht op de verlichting

Doelen

1. Je kan uitleggen wat verlichting is.
2. Je kan de ideeën van 2 verlichtings filosofen uitleggen.
3. Je kan benoemen op welke manieren de ideeën werden verspreid. 

De Verlichting

vanaf ±1700

• Een periode waarin mensen hun kennis (willen) vergroten, door steeds meer uit te gaan van het verstand (rede, ratio-> rationalisme)

• Hierdoor krijgen mensen ook meer kritiek op de koning, de Kerk en de adel.
  

Leg in je eigen woorden uit wat 'verlichting' betekend.

Tip

Op de volgende dia tref je een cartoon filmpje aan van ongeveer 3 minuten over verlichtings filosoof John Locke. Vergeet bij het filmpje niet de automatisch vertalen aan te zetten, anders gaat het waarschijnlijk te snel

John Locke

- Volkssoevereiniteit: Volgens Locke zijn alle mensen als gelijke geboren. Alleen de opvoeding maakt tot wie jij bent.
- We hebben dezelfde grondrechten zoals het recht op vrijheid en het recht op bezit.
- Koningen mogen een land regeren als zij rekening houden met de belangen van het volk.

Wat is geen idee van John Locke

1. Alle mensen zijn gelijk geboren.
2. Koningen mogen een land regeren als ze de belangen van het volk tegemoet komen
3. Dat de macht verdeeld moest worden over 3 machten.
4. Iedereen heeft de zelfde grondrechten.

Montesquieu

Verlichtings filosoof en bedacht de: De trias politica
(inderdaad het juiste antwoord op de vorige vraag)

Wetgevende macht

Uitvoerende macht

Rechtelijke macht

Trias Politica

(Driemachtenleer)

Waarom?

Als de drie machten verdeeld zijn en elkaar controleren is de kans op machtsmisbruik het kleinst. 

Verspreiding Verlichte ideeën

- in Frankrijk kwam het volk in contact met de ideeën door:

- brieven

- publicaties (tijdschriften, boeken)

- discussies in koffiehuizen en vooral in salons

Salons

Een literaire salon is een sociaal-literaire bijeenkomst waarbij verschillende schrijvers, dichters, filosofen en kunstenaars elkaar regelmatig ontmoeten om zaken op het gebied van literatuur, poëzie, filosofie en soms nog andere kunsten en politiek te bespreken. Deze bijeenkomsten werden met name georganiseerd door de edelen.

De Encyclopedie van Diderot werd het boegbeeld van de Verlichting in Frankrijk in de 18e eeuw. De eerste 28 delen zijn in Frankrijk gepubliceerd tussen 1751 en 1772.

In de encylopedie staan allerlei gebieden van kennis op wetenschappelijk bescheven. Bijvoorbeeld planten, voertuigen ect.

Gaston van Orleans (1608-1660); broer van koning Lodewijk XIII; wilde meer macht en streed tegen koning en adviseurs

Lodewijk XIII (1601-1643); 

kardinaal Richelieu (1585-1642): adviseur van Lodewijk XIII en Lodewijk XIV

kardinaal Mazarin (1602-1661): adviseur van Lodewijk XIV

Leg uit dat de verlichting en het geloof niet altijd samen ging.

Leg uit dat de verlichting en absolutisme niet altijd samen gaan.

Wie is wie?

Colbert

Montesquieu

Lodewijk XIV

John Locke

Zonnekoning

Vorige vraag lastig?

Van alle personen uit de vorige vraag moet je weten:

1. wie het is
2. wat hij heeft gedaan
3. Invloed op de geschiedenis 

Kiezen: 

a. Toets bespreken
b. Aan de slag
Eerst opdracht:
-Bedenk een verlicht denkidee dat past bij de 18e eeuw.
- Teken (prent) of schrijf (pamflet) het verlicht denkidee uit. Zorg ervoor dat het duidelijk wordt wat het verlichtdenkidee is en op wie het invloed zou hebben. 

 
- Daarna HW voor donderdag:

Wil je nog ergens uitleg over? zo ja wat?