Thema 7 Ecologie en milieu B6 Duurzaamheid en natuurbescherming

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Thema 7 Ecologie en milieu

B6

Duurzaamheid 

en natuurbescherming

Leerdoelen B6

• Je kent de voornaamste oorzaken en gevolgen van milieuproblemen
  
• Je kunt uitleggen wat duurzame ontwikkeling is
  
• Je kunt maatregelen voor natuurbescherming toelichten
  

Begrippen: vervuiling, uitputting, aantasting, duurzame ontwikkeling, ruilverkaveling, versnippering, natuurbescherming, biodiversiteit, rode lijst

Oorzaken van milieuproblemen

• Bevolkingdruk

• Veranderde wijze van leven: industriële productie, chemische en technische ontwikkeling, grootschalige landbouw, veranderde infrastructuur, welvaartsgroei

• Milieuvervuiling door afvalstoffen: lucht (fijnstof (o.a. stikstofoxiden)), bodem (bv. persistente toxische stoffen) en water (bv. met microplastics)
• Aantasting landschap en ontbossing
• Klimaatverandering
• Gevolgen voor biodiversiteit

Veranderingen in landbouw en landschap

Bevolkingstoename, veranderende levenswijze en opkomst grootschalige en niet-grondgebonden landbouw hebben invloed gehad op de hoeveelheid natuurlijk terrein en bos en de daar levende planten en dieren...

Biodiversiteit

Soortenrijkdom binnen een ecosysteem

Dankzij biodiversiteit hebben we:

- Voedsel

- Medicijnen

- Kleding

- Brandstof

- Vruchtbare grond

O.a. menselijke druk, zoals bevolkingsgroei, vernietiging habitats, versnippering, handel in wilde dieren, vervuiling en klimaatverandering hebben voor een enorme afname gezorgd...

Ecologische voetafdruk

De ecologische voetafdruk is de hoeveelheid uitstoot die we produceren als bevolking en is afhankelijk van het energieverbruik per persoon.

In Nederland produceren we ongeveer 6 keer meer uitstoot dan gewenst.

Per mens is op basis van een eerlijke verdeling 1,8 mondiale hectare beschikbaar. Wereldwijd gebruiken we nu per mens 2,7. Een gemiddelde Nederlander gebruikt zelfs 6,2 hectare.

Waar verwacht je meer biodiversiteit?

1. Pioniersecosysteem
2. Climaxecosysteem

Hoe kun je biodiversiteit vergroten?

1. overal een climax ecosysteem laten ontstaan
2. variatie in het landschap aanbrengen
3. het land versnipperen
4. veel kleine natuurgebieden maken

Duurzame voedselproductie

om met maatregelen de ecologische footprint van voedingsmiddelen te verkleinen...

Verkleinen veestapel, lokale voedselproductie, beperking gebruik chemische bestrijdingsmiddelen en mest, precisielandbouw, verticale landbouw, gebruik ledlampen

Andere oplossingen

• Uitstoot methaangassen in de landbouw en veeteelt verminderen
• Genetisch gemanipuleerde rijstplant met een verminderde uitstoot van methaangas
• Aanpassing voeding koeien en verbetering opslag en verwerking mest
• Uit mest biogas maken m.b.v. vergisting door micro-organismen
• Energie uit algen (zeewier) halen

Maak opdracht 39 t/m 41

Werelddoelen

Verenigde Naties

• Periode 2015-2030 
• Doel 15 is bijvoorbeeld 'het beschermen van ecosystemen, bossen en biodiversiteit
• Duurzame ontwikkeling: als kan worden voorzien in de behoeften van de huidige generatie mensen zonder de behoeften van de toekomstige generatie in gevaar te brengen
• Hergebruik en recyclen

Duurzame energie

Energietransitie: de overgang van het gebruik van fossiele brandstoffen voor de energieproductie naar het gebruik van hernieuwbare en duurzame energiebronnen

Duurzame energie

CO2-neutrale energiebronnen:

Wind-, zon- en water-energie

Kernenergie valt ook onder energie neutraal, maar kan riskant zijn en produceert radioactief afval.

Oplossingen

Alternatieve duurzame energiebronnen (geen effect op milieu) zijn overal op aarde aanwezig, raken niet op en zorgen niet voor die extra CO₂ in de atmosfeer. 

Voorbeelden: zon, wind, waterkracht, aardwarmte, biobrandstof (organisch restafval). Deze laatste maakt deel uit van de korte koolstofkringloop.

Natuurbescherming

• Natuurbehoud: maatregelen om natuur te behouden of te handhaven (bv. nadenken over hoe steden groeien of het opkopen van natuurgebieden)

• Natuurbeheer: menselijk ingrijpen ten behoeve van optimale leefomstandigheden voor planten en dieren  (Bijvoorbeeld successie voorkomen door grazers in een gebied te laten of maaien en afvoeren van hooiweiden om ze te verschralen of aanplanten oeverbegroeiing)

• Natuurontwikkeling: natuur beïnvloeden door eerst menselijk 

       ingrepen te doen en daarna de natuur haar gang laten gaan.

Natuur in Nederland??

• Bijna geen natuurlijke ecosystemen in Nederland
• Nederland is versnipperd door wegen

Versnippering natuur

Verbinden natuur

Maatregelen samengevat

• behoud van natuur
• aanbrengen variatie in landschap
• tegengaan versnippering
• vergroten areaal/verspreidingsgebied soorten
• beheer natuurgebieden door overheid en organisaties
• (her)introductie van nieuwe soorten 

Wet natuurbescherming

Alle regels voor de bescherming van Nederlandse natuurgebieden en soorten

Rode lijst: dieren en plantensoorten die uitgestorven zijn of met uitsterven worden bedreigd in Nederland. 

Rode lijst

Soorten die zich voortplanten in Nederland en die zijn verdwenen of dreigen te verdwijnen.

Maak opdracht 42 t/m 48

Klaar? Oefen de Flitskaarten en maak Test Jezelf

Neem daarna de leefwereldcontext 'Beleidsmedewerker milieu' door en maak opdracht 49 en 50

Lesafsluiter B4

Stelling: Elk huis moet verplicht zonnepanelen op het dak krijgen.

😒🙁😐🙂😃

Stelling: Op school moet meer aandacht besteed worden aan klimaat en milieu

😒🙁😐🙂😃

Stelling: In de Noordzee moeten zogenaamde windmolenparken worden gebouwd. Ook als dit ten koste gaat van de scheepsvaart.

😒🙁😐🙂😃

Stelling: Producten in de kantine/supermarkt die veel plastic bevatten moeten duurder worden om het milieu te beschermen.

😒🙁😐🙂😃

1. Je kunt bio-ethanol (een biobrandstof) winnen uit maisplanten. Op sommige plaatsen worden grote maisvelden gebruikt voor het maken van bio-ethanol.
Leg uit dat dit niet duurzaam is.

3. Natuurnetwerk Nederland zet zich in voor het natuurbeheer in Nederland.
Geef voorbeelden van hoe ze dat doen.

https:

Hoeveel procent score had je bij deze oefentoets?