Zinsdelen ng

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

Lesplanning

* stillezen in je leesboek

* terugblik vorige les

* theorie naamwoordelijk gezegde

* oefeningen

Lesdoel

Aan het eind van de 

les kan/weet ik:

* het naamwoordelijk gezegde in een zin vinden.

Vorige lessen

We herhalen kort de stof die we in de afgelopen weken hebben geleerd.

Zinnen ontleden

Schrijf de volgende zinnen op in je schrift.

1. We gaan met de hele klas hetzelfde boek lezen.

2. Daarna bespreken we dit boek klassikaal.

3. Hopelijk vind ik het wel een leuk boek.

We gaan deze zinnen samen ontleden. 

Steek het aantal vingers omhoog dat correspondeert met het juiste antwoord.

Wat is waar over de pv?

1. De pv is altijd een ww.

2. De pv is altijd een zww.

3. De pv is nooit een ww.

4. De pv is altijd enkelvoud.

Steek het aantal vingers omhoog dat correspondeert met het juiste antwoord.

Wie /Wat + persoonsvorm? is de vraag die je stelt om het ow te vinden. 

1. Waar

2. Niet waar

Steek het aantal vingers omhoog dat correspondeert met het juiste antwoord.

Wat is het onderwerp?

Aan wie heeft hij een euro gegeven?

1. Aan wie

2. heeft

3. hij

4. heeft gegeven

Steek het aantal vingers omhoog dat correspondeert met het juiste antwoord.

Wat is het werkwoordelijk gezegde?

Aan wie heeft hij een euro gegeven?

1. Aan wie

2. heeft

3. hij

4. heeft gegeven

Steek het aantal vingers omhoog dat correspondeert met het juiste antwoord.

Wat is het werkwoordelijk gezegde?

Wie was er vanmiddag aan het spelen?

1. Wie

2. was

3. vanmiddag

4. was aan het spelen

Naamwoordelijk gezegde

Maak een schema; kolom 1 'iets doen', kolom 2 'iets zijn

Tweewoordzinnen	Iets doen	Iets zijn
mama lief
opa slaapt
snoepje lekker
Leo lacht

Opdracht

- in twee- of drietallen 

- bedenk 5 tweewoordzinnen over "iets doen" en 5 tweewoordzinnen over "iets zijn".

- schrijf in totaal 10 zinnen op.

Naamwoordelijk gezegde (ng)

• zegt iets over wat iemand is (of wordt of blijft).
• bestaat uit één of meer werkwoorden en een naamwoord.
• heeft altijd een koppelwerkwoord (kww) in de zin.

Ng bestaat uit:

Werkwoordelijk deel = kww + eventuele hww 

Naamwoordelijk deel = waaraan het onderwerp gekoppeld wordt (een zn of bn)

Verschil wg en ng:

Werkwoordelijk gezegde zegt wat iemand of iets doet. 

Naamwoordelijk gezegde zegt wat iemand of iets is of wordt . 

Naamwoordelijk gezegde

Koppelwerkwoorden(kww)

Zijn

Worden

A-

Blijven

Blijken

E-

Lijken

Schijnen

+ H D V (heten, dunken, voorkomen)

Het koppelt het onderwerp aan het naamwoordelijk deel. Het zegt wat het onderwerp IS of Wordt

Soorten werkwoorden

1. zelfstandige werkwoorden (zww)  = wg

2. hulpwerkwoorden (hww) = extra werkwoord in de zin

Regel: "Bij twee of meer werkwoorden in de zin is de persoonsvorm ALTIJD een hulpwerkwoord (hww)."

Werkwoordelijk deel van het naamwoordelijk gezegde

Het werkwoordelijk deel (ww.deel) bevat alle werkwoorden uit de zin. 

Het belangrijkste werkwoord is 

een koppelwerkwoord (kww). 

Voorbeeld

Nova / wil / later / een beroemde pianiste / worden.

1 worden = kww 

2 Nova wil later iets worden, namelijk een beroemde pianiste.

3 Vraag: Wat wil Nova worden? Antwoord: een beroemde pianiste.

4 ng = wil [een beroemde pianiste] worden

De stappen

1. Stel vast of er een koppelwerkwoord in de zin staat.

2. Stel vast of het onderwerp iets doet of iets is of wordt.

3. Als het onderwerp iets is/wordt, stel je de vraag: Wat + persoonsvorm + onderwerp + overige werkwoorden? Het antwoord op die vraag is het naamwoordelijk deel.

4. Noteer het naamwoordelijk gezegde: pv + [nw.deel] + overige werkwoorden. Zet het naamwoordelijk deel tussen vierkante haken.

Voorbeelden

1. Peter / gaat / naar Groningen. (WG)

• gaat = zww 

2. Peter / is / naar Groningen / gegaan. (WG)

• is = hww,  gegaan = zww 

3. Peter / is / sportief. (NG)

• is = kww 

4. Peter / is / gelukkig / gebleven. (NG)

• is=hww, gebleven=kww 

In zinnen met een naamwoordelijk gezegde zit nooit een lijdend voorwerp!