10.3-2 Koolhydraat- en eiwitvertering 5V 2223

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Paragraaf 1 Dierenwelzijn

Paragraaf 10.3 Koolhydraat- en eiwitvertering

stoma 

Doel 10.3

Je leert hoe de vertering van koolhydraten verloopt

Je leert hoe de vertering van eiwitten verloopt

Je leert hoe de vertering van DNA/ RNA verloopt

BINAS

82 F en 82 G combineren

Koolhydraatvertering

Eiwitvertering

Je hoeft de begrippen niet te leren als je ze maar kunt vinden in de BINAS en kunt plaatsen in het geheel.

Koolhydraatvertering

Begint in de mond: speeksel bevat enzym amylase -> breekt zetmeel (amylose) af in maltose.

Koolhydraatvertering

• In de maag stopt de vertering door het zure milieu (en eiwitverterende enzymen in de maag breken amylase af).
• In de 12 vingerige darm voegt de alvleesklier HCO₃^- toe aan de voedselbrij en wordt deze licht basisch -> overgebleven amylase werkt weer
• De alvleesklier voegt ook extra amylase toe

Koolhydraatvertering

• Sacharase en maltase breken de disachariden (welke?) af tot monosachariden die de darmwand kunnen passeren
  
• In de darmwand bevinden zich speciale transporteiwitten voor glucose (paragraaf 5)

Koolhydraatvertering

Bekijk de koolhydraat vertering in tabel 82E en 82G

Eiwitvertering

Begint in de maag (zure omgeving)
Maagsap bevat:

• Slijm (ter bescherming van de maagwandcellen tegen de zure maaginhoud)
  
• Zoutzuur (om de omgeving zuur te maken)

Eiwitvertering

Maagsap bevat:

• Pepsinogeen : verandert in pepsine (peptase) oiv zoutzuur.
  
• Pepsine knipt eiwitten tot polypeptiden dmv hydrolyse
  

Via de maagportier naar de 12-vingerige darm

Waarom is het belangrijk dat er eerst pepsinogeen wordt gemaakt?

Eiwitvertering

Alvleessap bevat trypsinogeen en chymotrypsinogeen. Deze enzymen worden actief in de 12 vingerige darm (trypsine en chymotrypsine). Beide enzymen knippen tussen specifieke aminozuren -> kleinere polypeptiden.

Zoek in tabel 82E, 82F en 82G naar deze enzymen. 

Eiwitvertering

Dunne darmsap bevat verschillende peptidasen:

Exopeptidasen (knippen één aminozuur van het uiteinde af):

Aminopeptidasen

Carboxypeptidasen

Aminopeptidase

 Carboxypeptidase

Eiwitvertering

Dunne darmsap bevat verschillende peptidasen:

• Endopeptidasen (knippen middenin een polypeptide) -> o.a. dipeptiden
• Dipeptidasen breken dipeptiden af tot aminozuren
  

DNA/ RNA vertering

Eerst met Endonuclease en exonucleasen worden de DNA strengen opgeknipt in nucleotiden.

Daarna worden de nucleotiden opgeknipt in suiker, fosfaatgroep en nucleinebasen.

Deze stoffen kunnen de celmembraan passeren

Doel 10.3

Je hebt geleerd hoe de vertering van koolhydraten verloopt

Je hebt geleerd hoe de vertering van eiwitten verloopt

Je hebt geleerd hoe de vertering van DNA/ RNA verloopt

Begrippen 10.3

verteringsenzymen, amylase, peptidase

Huiswerk

In de online methode/ in je boek.

Maak de opdrachten van 10.3

2, 4, 6 8.