1.3 deel 2

• Economie
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

1.3 deel 2

Wat gaan we vandaag doen?

• Uitleg brutoloon / nettoloon + opgaven blz. 42 (11+12) samen
• opdracht arbeidsovereenkomst
• maken opdrachten
• Bespreken Huiswerk

De primaire inkomens zijn:

1. Loon, rente, huur, pacht, winst
2. Loon, huur, pacht, uitkering, toeslagen
3. Inkomen uit arbeid, inkomen uit vermogen, overdrachtsinkomen
4. Uitkeringen, toeslagen

Voorbeelden van primaire inkomens zijn:

1. loon, huur en WW-uitkering
2. winst, rente en huur
3. Wlz-uitkering, AOW-uitkering en WW-uitkering.
4. AOW-uitkering, pacht en loon

Wat is geen overdrachtinkomen?

1. Zakgeld
2. AOW uitkering
3. Kinderbijslag
4. Inkomen in natura

lesdoelen

• Je kan benoemen wat het brutoloon inhoudt
• Je kan benoemen wat het nettoloon inhoudt
• Je kan het verschil tussen brutoloon en nettoloon uitleggen
• Je kan toelichten wat de volgende begrippen inhouden:

1. CAO (collectieve arbeidsovereenkomst)
   
2. Primaire arbeidsvoorwaarden + voorbeelden
   
3. Secundaire arbeidsvoorwaarden + voorbeelden

• Je kan berekenen wat het brutoloon is
  
• Je kan berekenen wat het nettoloon is
  
• Je kan benoemen waar loonheffing uit bestaat

primaire

 arbeidsvoorwaarden

secundaire arbeidsvoorwaarden

• Brutoloon (het loon voor aftrek van loonbelasting)
  
• Aantal uren dat je werkt
  

• Reiskostenvergoeding
  
• Vakantieregeling
  
• Opleiding op kosten van de baas
• Auto van de zaak
• Fiets van de zaak
• Sporten via het werk
• Kinderopvang
• …

Arbeidsvoorwaarden en arbeidsovereenkomst

• Secundaire arbeidsvoorwaarden liggen vaak vast in de CAO (collectieve arbeidsovereenkomst)
  
• Collectieve arbeidsovereenkomst = overeenkomst tussen werkgeversorganisaties en werknemersorganisaties
  

• Werkgeversorganisaties: komen op voor de belangen van de werkgevers
  
• Werknemersorganisaties: komen op voor de belangen van de werknemers bijvoorbeeld een vakbond: FNV

Bruto- en nettoloon

• Brutoloon = afgesproken loon met werkgever 
• Nettoloon = brutoloon - (loonbelasting + sociale premies)
• Nettoloon krijg je op je rekening gestort
• BRUTOLOON IS ALTIJD HOGER DAN NETTOLOON

• Brutoloon = Loon dat je (op papier) verdient
  
• Loonheffing = loonbelasting en premies volksverzekeringen
  
• Premies volksverzekeringen = afdrachten voor ’het volk’ (bijv. AOW)
  
• Pensioenpremies = premies die je aan het eind van je carrière terug ziet
• Nettoloon = wat je op je rekening gestort krijgt.

Nettoloon = brutoloon – loonheffing – pensioenpremies

Werkgever betaalt: brutoloon + premies voor de werknemersverzekeringen

Rekenen

• Nettoloon = brutoloon - inhoudingen
• Brutoloon = nettoloon + inhoudingen
• Inhoudingen = brutoloon - nettoloon