Agressie

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 3

Agressief gedrag

Hoofdvraag

Hoe ga je als verzorgende om met agressief gedrag ?

Inleiding 

Deelvragen: 

- Wat is agressie?

- Hoe ga je om met agressie?

- Welke disciplines kun je bij een agressie incident betrekken?

- Wat zijn de ervaringen met agressief gedrag?

- Wat is de rol van de verpleegkundige bij een agressie incident?

Waar denkt u aan bij het woord agressie?

Wat vinden jullie van deze begroeting van de verpleegkundige?

Wat is agressie?

• Verbaal geweld
• Fysiek geweld
• Discriminatie
• Seksuele intimidatie
• Overige intimidatie

Agressie

Bescherming van:

• zichzelf
• anderen
• eigendom

Soorten agressie:

• Frustratie-agressie
• Impulsieve agressie
• Instrumentele agressie

Frustratie agressie

Impulsieve/ Explosieve agressie

Instrumentele agressie

Wat is grensoverschrijdend gedrag in de zorg?

•  Niet eenvoudig te beantwoorden.
• Andere normen en waarden en dus andere grenzen. 
• Niet alleen om bewust, maar ook om onbewust gedrag.
• Niet alleen om fysiek contact, maar ook om verbaal en non verbaal gedrag. 
• Denk aan ongewenste aanrakingen, seksueel ontremd gedrag of agressie en geweld maar ook aan verwaarlozing, discriminatie, pesten, vernederen, chantage of sociale isolatie.

Kenmerken

• Agressie wordt ongeremd geuit
• Kan gemakkelijk overgaan in gewelddadig gedrag
• Het verloop is onvoorspelbaar

Stelling

'Agressie en grensoverschrijdend gedrag kunnen bepaalde cliënten niks aan doen en moet je als verzorgende accepteren'

Tips omgaan met agressie

• Bepaal je eigen grenzen
• Veiligheid
• Ieder heeft een aandeel
• Wat is de reden?
• Benoem het gedrag
• Duidelijkheid
• Uitleggen 

Wat vind u van deze benadering?

- Wat valt je op?

- Zou jij het anders aanpakken ? Zo ja hoe? 

Wat vind u van deze benadering?

- Wat valt je op?

- Zou jij het anders aanpakken ? Zo ja hoe? 

Omgaan met agressie

De escalatie ladder

• Een manier om agressie te leren herkennen is de escalatieladder.
• Een verdeling van drie fase's. 
• Als je het concrete gedrag herkent, kun je daarna bepalen wat je kunt doen. 

Escalatie ladder

Fase 1: Bewust van spanningen en 
tegenstellingen. Conflict in onderlinge
samenwerking willen oplossen

Fase 2: Emoties, gedreigd. Wantrouwen
en geen samenwerking mogelijk.

Fase 3: Schade toebrengen. Geen winst
te behalen. Feiten, belangen en logica
ontbreekt. Beide partijen zullen de 'strijd'

verliezen

Wat als het de-escalatiemodel niet werkt?

1. Zelfzorg
2. Risicotaxatie
3. Time-out
4. Contact maken
5. Grens aangeven
6. Gesprek beëindigen
7. Veilige afstand
8. Collega's en beveiliging alarmeren
9. Schakel zo nodig de politie in  (doe aangifte) 

De STOP-methode
Waar staan de letters STOP voor?

1. Stress, Tot orde roepen, Oke vinden, Passen
2. Stoom afblazen, Terug koppelen, Opnieuw proberen, Parkeren
3. Stoom afblazen, Tot orde roepen, Opnieuw beginnen, Passen
4. Stress, Terug koppelen, Opnieuw beginnen, parkeren

Hoe handelt u bij een agressie incident?

Fight

Flight

Freeze

Drie verdedigingsmechanismen Vechten, Vluchten, bevriezen. 

Heeft u al eens te maken gehad met agressie op uw werk?

Ja

Nee

Welke disciplines kunnen betrokken worden bij een agressie incident?

Disciplines

• Specialist ouderen geneeskundige
• Psycholoog
• Activiteiten begeleider
• Maatschappelijk werker
• Geestelijk verzorger
• Ergotherapeut
• Arts

De rol van de verzorgende

• Per instelling verschillend
• Handelen volgens protocol
• Meldingen maken
• Rapporteren
• Gesprekken
• De wet zorg en dwang 

www.npostart.nl

Hoeveel procent van de zorgmedewerkers worden jaarlijks slachtoffer van agressiegedrag?

1. 15
2. 40
3. 87
4. 66

Voorkomen nieuw incident

- Gebruik de uitkomsten van de evaluatie (vanuit de patiënt en collega’s)

- Aanleidingen wegnemen (bv. overvraging, overprikkeling, om leren gaan met emoties)

- Vroegtijdige signalering (o.a. door signaleringsplan)

- Duidelijke regels en consequente uitvoering:

• Blijf jezelf als verzorgende afvragen waarom jullie welke regels hanteren.
  
• Zorg dat je het kan uitleggen aan de patiënt.
  
• Voorkom onnodig veel regels, dit kan weer agressie uitlokken.
  

Wat wordt er u op werkplek gedaan na een agressie incident?

Hoe veilig voelt u zich op uw werk?

Zeer onveilig

Onveilig

Veilig

Zeer veilig

Conclusie en aanbeveling

• Geen duidelijk , kort en bondig antwoord
• Iedereen ervaart agressie anders, gaat hier anders mee om
• De theorie kan per situatie erg verschillen met de praktijk
• Veiligheid en nazorg is erg belangrijk
• 
  
• Overige tips

• Protocollen kennen en hier naar handelen
• Melding maken en bespreken in het team
• Goede scholing 

Online vragen over Agressie

https://www.free-learning.nl/modules/omgaan-met-agressie/start.html