bs 4, 5 en 6 en herhaling bs 3

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 1

Lesdoelen

Je kunt de bouw en functies van het zenuwstelsel beschrijven.

Je kunt de bouw van zenuwcellen en zenuwen beschrijven.

Lesplanning 

Opdrachten bespreken

Uitleg bs 4 

Aan de slag

Het zenuwstelsel

Zenuwstelsel: Centraal zenuwstelsel en zenuwen

Centraal zenuwstelsel: Hersenen en ruggenmerg

ruggenmerg in de wervelkolom

zenuw 

= 

bundel van uitlopers van zenuwcellen met een beschermende laag

(vergelijkbaar met een snoer)

Reageren op je omgeving

In stappen:

1. Prikkels opvangen 
(zintuigen)

2. Zintuigcel maakt impuls

3. Impuls --> hersenen (bewustwording)

4. Impuls hersenen --> spier / klier
(reactie)

Voordat je kunt reageren op je omgeving moet je eerst een aantal stappen doorlopen:

1. Weten wat je omgeving is/wat er in gebeurt. Dat doe je door …. je zintuigen te gebruiken. --> prikkels waarnemen

2. Zintuig stuurt signaal naar hersenen

3. Hersenen stuurt een signaal naar spieren hoe ze erop moeten reageren.

Nu per stap uitzoeken hoe dat precies werkt

ruggenmerg

wervel

zenuw

bundel uitlopers + beschermend bindweefsel= zenuw

-

zenuwcel

cellichaam

uitlopers

snoer

zenuw

1. prikkel

2.

3.

4.

5. 

6. waarneming

hersenen

zintuig

zenuw

impuls

Lesdoelen

Je kunt de bouw en functies van het zenuwstelsel beschrijven.

Je kunt de bouw van zenuwcellen en zenuwen beschrijven.

Aan de slag

Maken bs 4 opd 1 t/m 5

Dinsdag 16/3

Herhalen bs 4

Opdrachten bespreken

Herhaling bs 1 t/m 3

Je kunt de werking van zintuigen beschrijven.

Je kunt de zintuigen noemen met hun ligging en hun prikkel.

Je kunt de bouw en functies van de huid beschrijven.

Je kunt benoemen hoe je verschillende geuren ruikt.

Je kunt benoemen hoe je verschillende smaken proeft.

Je kunt de delen van het oor benoemen met hun functie.

Je kunt de bouw en werking van het oog beschrijven.

Naast geur zijn er andere prikkels. Sleep het orgaan (blauw) naar de juiste prikkel (rood) 

Tip: druk op controleren om te kijken of je het goed hebt. 

Smaak

Aanraken

Geluid

Licht

Huid

Tong

Oor

Oog

Het zintuig geeft de prikkel door aan de hersenen door een...

1. Seintje
2. Prikkel
3. Impuls
4. Zintuig

Onderdelen van de huid

Talg

bloedvat

Haar

Kiemlaag

Haarzakje

Haarspiertje

Hoornlaag

vetweefsel

Zweetklier

Talgklier

Zet het onderdeel van je oor bij het juiste nummer:

3

4

10

2

7

11

oorschelp

trommelvlies

slakkenhuis

gehoorbeentjes

gehoorzenuw

gehoorgang

Lens

Iris

Hoornvlies

Oogspier

Vaatvlies

Netvlies

Gele vlek

Blinde vlek

Oogzenuw

Harde oogvlies

Glasachtig lichaam

Wat gebeurt er met je pupil als het licht is?

1. niets
2. Je pupil wordt kleiner
3. Je pupil verdwijnt
4. Je pupil wordt groter

Als je van dichtbij goed kunt zien maar veraf niet dan ben je...

1. verziend
2. bijziend

Leertips

Probeer per basisstof op te schrijven wat je al weet. 

Je kunt de leerdoelen uitgebreid uitleggen.

Teken zelf het oog en benoem alle onderdelen.

Oefen op biologiepagina.nl

Maak zelf flitskaarten.

Bedenk ezelsbruggetjes voor onderwerpen die je moeilijk kunt onthouden.

Leg uit hoe een "reactie" werkt aan je ouders of een broer/zus.

You got this

Leerdoelen

Samengevat

gedrag is alles wat een dier doet. Handelingen die elkaar in een vast volgorde opvolgen noem je een gedragsketen.

Een inwendige prikkel vindt plaats in je lichaam zoals honger, dorst of hormonen. Een uitwendige prikkel is een invloed uit het milieu zoals licht of geluid. Een reactie op zo'n prikkel noem je een respons. Je motivatie is de bereidheid om te reageren. Als je geen honger hebt, zul je minder snel gaan eten als je een broodje ziet. Aangeboren gedrag heb je nooit geleerd en aangeleerd gedrag wel. Bij sociaal gedrag noem je een prikkel een signaal. Waarden is wat je belangrijk vindt en normen zijn regels.

Leerdoelen

Je kunt benoemen wat terugkoppeling is en hiervan voorbeelden geven.

 Je kunt de werking glucagon en insuline benoemen.

Lesplanning 

Opdrachten bespreken

Uitleg bs 6

Aan de slag

 Het hormoonstelsel

Hormoonstelsel

Hormoonstelsel

Hormoonklieren maken hormonen én geven de hormonen af aan het bloed

Hormonen zijn stoffen die de werking van organen regelen

sleep de hormoonklieren naar de juiste plek

teelballen

hypofyse

schildklier

alvleesklier

bijnieren

Glucose

• is een suiker
• wordt gemaakt door planten
• hebben wij nodig voor verbranding om energie te krijgen

Bloedsuikerspiegel

de hoeveelheid suiker (glucose) in het bloed.

Wat is glucose?

1. Dat is een snoepje voor je keel.
2. Glucose is een brandstof voor je lichaam.

Regeling van het glucosegehalte in het bloed

glucosegehalte 0,1%

(dat is veel bloed met een heel klein beetje suiker).

De eilandjes van langerhans gaan hormonen maken als er meer suiker in je bloed komt of als er minder suiker in je bloed zit

regeling bloedsuikerspiegel

Glucose wordt door insuline omgezet in glycogeen. 

Glycogeen wordt door glucagon weer omgezet in glucose

Glucose

Glycogeen

Insuline

In het bloed

In spieren en lever

Glucagon

Animatie PowerPoint

Glucose -> Glycogeen

Glycogeen -> Glucose

Insuline

Glucagon

Terugkoppeling: bijsturen van een proces

Welk hormoon zet bij een te laag glucosegehalte glycogeen om in glucose?

1. Adrenaline
2. Glycogeen
3. Glucagon
4. Insuline

Samengevat

Het hormoonstelsel bestaat uit klieren en  organen die hormonen in het lichaam maken. Hormonen zijn stoffen die de werking van bepaalde organen regelen.

Je bloedsuikerspiegel is hetzelfde als het glucosegehalte van het bloed.

Het hormoon insuline zet glucose om in glycogeen dat wordt opgeslagen in de lever en de spieren.

Glycogeen is een reservestof.

Het hormoon glucagon zorgt ervoor dat glycogeen uit de spieren en de lever wordt omgezet in glucose.

Terugkoppeling is het bijsturen van een proces waardoor "iets" constant blijft.