5.2

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

5.2 Europa wordt christelijk

Vorige les?

Leerheren en leenmannen

Maak de opdrachten op de volgende slides!

Karel de Grote bestuurde zijn rijk met behulp van edelen. Leg uit hoe hij dit deed.

Leenstelsel: Sleep de blauwe woorden naar de juiste plaats.

Leenman

Trouw

Leenheer

Leenman

Macht

In deze paragraaf leer je:

• Op welke manier het christendom in Nederland werd verspreid
• Hoe heel Europa christelijk werd
• Hoe Germaanse tradities bleven bestaan
• Waardoor geestelijken belangrijk waren in de samenleving

Filmpje: Karel de Grote en de verspreiding van het Christendom

Klik op de link in de volgende dia!

Verspreiding van het christendom

• Aan het begin van de middeleeuwen hadden veel Germaanse bewoners van Nederland en Duitsland een polytheistisch geloof.
• In 690 vertrok een groep Engelse geestelijken (godsdienstige leiders) naar Nederland om de bewoners tot het christendom te bekeren.
• De leider van deze missionarissen heette Willibrord.
• Willibrord liet in Utrecht en andere plekken in Nederland kerken bouwen.
• De paus benoemde Willibrord tot aartsbisschop (leider van een groep bischoppen).

Christelijk Europa

• Germaanse volken zagen de missionarissen als indringers.
• De missionarissen probeerden daarom Germaanse vorsten te bekeren.
• Vervolgens dwongen veel vorsten hun onderdanen om christen te worden.
• Om christen te worden, moest iemand worden gedoopt.
• In 1000 was bijna heel Europa christelijk.
• Mensen gingen leven volgens de christelijke normen en waarden.
• Zo gingen ze bijvoorbeeld moord en diefstal zien als zonden.

Aan de slag

Wat: Lezen 5.2 (blz.92) en maken opdracht 1 t/m 6

Vermenging van culturen

• Europa werd langzaam christelijk maar Germaanse tradities bleven bestaan.
• Sommige elementen van de Germaanse cultuur werden vermengd met de nieuwe christelijke cultuur.
• Christelijke feesten werden bijvoorbeeld op Germaanse feestdagen gevierd.
• Pasen werd gevierd tijdens het lentefeest.
• Kestmis werd gevierd tijdens het midwinterfeest.
• En zo is de kerstboom een voortzetting van een oud Germaans gebruik om bomen te versieren in december.

Invloedrijke geestelijken

• De kerk was in de middeleeuwen hiërarchisch georganiseerd.
• Geestelijken moesten de paus gehoorzamen en zich houden aan de regels van de kerk.
• De geestelijkheid had veel invloed in de samenleving.
• De pastoor legde tijdens de kerkdienst met een preek  uit hoe mensen moesten leven en wat ze wel en niet mochten volgens de kerk.
• Alleen geestelijken konden lezen en schrijven. Daardoor hadden ze vaak hoge posities als adviseurs van vorsten.

De middeleeuwse kerk was georganiseerd als piramide.

Monniken

• De monniken waren een speciale groep geestelijken die afgescheiden leefden van de samenleving in een klooster. Er waren ook nonnen (vrouwelijke monniken).
• Een klooster bestond uit gebouwen met daarbij een stuk landbouwgrond.
• Veel monniken leefden volgens strenge regels die de Italiaanse monnik Benedictus in de 6e eeuw had opgesteld. 
• Deze monniken mochten het klooster niet verlaten en geen bezit hebben.
• Hun leven moest uitsluitend bestaan uit bidden en werken (ora et labora).
• Dat werken bestond vaak uit het overschrijven van christelijke of klassieke teksten.

Een middeleeuws klooster.