5.2 Europa wordt christelijk

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

5.2 Europa wordt christelijk

Tijd van monniken en ridders, 500 - 1000

Vorige les?

Leerheren en leenmannen

Karel de Grote bestuurde zijn rijk met behulp van edelen. Leg uit hoe hij dit deed.

Leenstelsel: Sleep de blauwe woorden naar de juiste plaats.

Leenman

Trouw

Leenheer

Leenman

Macht

In deze paragraaf leer je:

• Op welke manier het christendom in Nederland werd verspreid
• Hoe heel Europa christelijk werd
• Hoe Germaanse tradities bleven bestaan
• Waardoor geestelijken belangrijk waren in de samenleving

Filmpje: Karel de Grote en de verspreiding van het Christendom

Verspreiding van het christendom

• Aan het begin van de middeleeuwen hadden veel Germaanse bewoners van Nederland en Duitsland een polytheistisch geloof.
• In 690 vertrok een groep Engelse geestelijken (godsdienstige leiders) naar Nederland om de bewoners tot het christendom te bekeren.
• De leider van deze missionarissen heette Willibrord.
• Willibrord liet in Utrecht en andere plekken in Nederland kerken bouwen.
• De paus benoemde Willibrord tot aartsbisschop (leider van een groep bischoppen).

Christelijk Europa

• Germaanse volken zagen de missionarissen als indringers.
• De missionarissen probeerden daarom Germaanse vorsten te bekeren.
• Vervolgens dwongen veel vorsten hun onderdanen om christen te worden.
• Om christen te worden, moest iemand worden gedoopt.
• In 1000 was bijna heel Europa christelijk.
• Mensen gingen leven volgens de christelijke normen en waarden.
• Zo gingen ze bijvoorbeeld moord en diefstal zien als zonden.

Verspreiding van het christendom

Vermenging van culturen

• Europa werd langzaam christelijk maar Germaanse tradities bleven bestaan.
• Sommige elementen van de Germaanse cultuur werden vermengd met de nieuwe christelijke cultuur.
• Christelijke feesten werden bijvoorbeeld op Germaanse feestdagen gevierd.
• Pasen werd gevierd tijdens het lentefeest.
• Kestmis werd gevierd tijdens het midwinterfeest.
• En zo is de kerstboom een voortzetting van een oud Germaans gebruik om bomen te versieren in december.

Invloedrijke geestelijken

• De kerk was in de middeleeuwen hiërarchisch georganiseerd.
• Geestelijken moesten de paus gehoorzamen en zich houden aan de regels van de kerk.
• De geestelijkheid had veel invloed in de samenleving.
• De pastoor legde tijdens de kerkdienst met een preek  uit hoe mensen moesten leven en wat ze wel en niet mochten volgens de kerk.
• Alleen geestelijken konden lezen en schrijven. Daardoor hadden ze vaak hoge posities als adviseurs van vorsten.

De middeleeuwse kerk was georganiseerd als piramide.

Monniken

• De monniken waren een speciale groep geestelijken die afgescheiden leefden van de samenleving in een klooster. Er waren ook nonnen (vrouwelijke monniken).
• Een klooster bestond uit gebouwen met daarbij een stuk landbouwgrond.
• Veel monniken leefden volgens strenge regels die de Italiaanse monnik Benedictus in de 6e eeuw had opgesteld. 
• Deze monniken mochten het klooster niet verlaten en geen bezit hebben.
• Ze moesten gehoorzamen aan de abt, het hoofd van het klooster.
• Hun leven moest uitsluitend bestaan uit bidden en werken (ora et labora).
• Dat werken bestond vaak uit het overschrijven van christelijke of klassieke teksten.
• Veel vorsten steunden de kerk door geld of grond te schenken. Hierdoor werd de kerk erg rijk.

Een middeleeuws klooster.

Aan de slag

Wat: Lezen 5.2 (blz.92) en maken opdracht 1, 3, 5, 6, 7 (online methode)