Leesvaardigheid

• Nederlands
• Voortgezet speciaal onderwijs
• Leerroute 7

Leesvaardigheid

Leesmanieren

Welke leesmanier hoort erbij?
Leesdoel: Lezen voor je plezier

1. kritisch lezen
2. ontspannend lezen
3. grondig lezen
4. zoekend lezen

Welke leesmanier hoort erbij?
Leesdoel: je wilt snel weten waar een tekst over gaat.

1. kritisch lezen
2. scannend lezen
3. grondig lezen
4. zoekend lezen

Welke leesmanier hoort erbij?
Leesdoel: je wilt echt begrijpen wat je leest en je wilt het onthouden.

1. kritisch lezen
2. scannend lezen
3. grondig lezen
4. zoekend lezen

Welke leesmanier hoort erbij?
Leesdoel: je wilt weten of het waar is wat je leest en of jij het met de tekst eens bent.

1. kritisch lezen
2. scannend lezen
3. grondig lezen
4. zoekend lezen

Welke leesmanier hoort erbij?
Leesdoel: Je zoekt naar een geschikte tekst of naar bepaalde informatie.

1. kritisch lezen
2. ontspannend lezen
3. grondig lezen
4. zoekend lezen

Leesmanieren

- Ontspannend lezen: je wilt gewoon lekker lezen!

- Zoekend lezen: je zoekt  naar bepaalde informatie.

- Scannend lezen: je wilt snel weten waar een tekst over gaat

- Grondig lezen: je wilt begrijpen wat je leest en het onthouden.

- Kritisch lezen: je wilt weten of het waar is wat je leest en of jij       het met de tekst eens bent.

Leesstrategieën

Welke strategie gebruik je vóór het lezen?

1. samenvatten
2. terugkijken
3. voorspellen
4. ophelderen

Welke strategie gebruik je tijdens het lezen?

1. vragen stellen
2. terugkijken
3. voorspellen
4. ophelderen

Welke strategie gebruik je na het lezen?

1. vragen stellen
2. terugkijken
3. samenvatten
4. voorspellen

Tekstgeraamte

Wat verstaan we niet onder het tekstgeraamte?

1. bron
2. titel
3. afbeelding
4. witregel

Tekstgeraamte

Aan het tekstgeraamte kun je vaak al zien
waar de tekst over gaat en wat voor soort
tekst het is.

Tekstgeraamte:
titel, tussenkopjes, alinea’s, bron, afbeeldingen

Opbouw van een tekst

Uit welke 3 delen bestaat een tekst?

1. inleiding, kern, slot
2. titel, alinea, bron

Welk tekstdeel heeft als doel de aandacht van de lezer trekken en het onderwerp van de tekst aankondigen? Meestal staat hier de aanleiding, een voorbeeld, anekdote, vraag of mening.

1. inleiding
2. kern
3. slot

Welk tekstdeel heeft als doel de tekst afronden. Meestal staat hier een conclusie, samenvatting, advies of toekomstvisie.

1. inleiding
2. kern
3. slot

Welk tekstdeel heeft als doel om het onderwerp in deelonderwerpen te bespreken?

1. inleiding
2. kern
3. slot

Opbouw van een tekst

Een tekst bestaat uit:
- inleiding: (aanleiding, voorbeeld, anekdote, vraag, mening)

- kern: (deelonderwerpen)

- slot: (een conclusie, samenvatting, advies of toekomstvisie).

Tekstdoelen

Welke tekstdoelen kun je benoemen?

Tekstdoelen

• Informeren: de lezer informatie geven over een onderwerp

• Overtuigen: de lezer overtuigen van een mening

• Activeren: de lezer tot actie aanzetten

• Instrueren: de lezer een stappenplan of instructie geven
• Amuseren: gevoelens oproepen bij de lezer

Feit of mening?

Iets wat objectief en controleerbaar is.
Dit is de betekenis van:

1. een feit
2. een mening

Iets wat subjectief is en wat jij vindt.
Dit is de betekenis van:

1. een feit
2. een mening

Feit of mening?

- Feit (objectief): Iets wat controleerbaar is.

- Mening (subjectief): Wat je van iets vindt. Om je mening te ondersteunen, gebruik je argumenten. Daarmee vertel je waarom je iets vindt.

Afbeeldingen

Welke functie kan een afbeelding hebben?

1. aandacht trekken
2. nieuwe inhoud
3. beter begrijpen

Afbeeldingen

Een afbeelding kan verschillende functies hebben:

1. De afbeelding trekt de aandacht van de lezer.

2. De afbeelding is nodig om de tekst te kunnen begrijpen.

3. De afbeelding voegt iets nieuws toe aan de inhoud van de tekst.

Betrouwbaarheid

Om te checken of een tekst betrouwbaar is, kijk je naar:

1. titel, bron, slot
2. bron, schrijver, doel
3. doel, alinea, inleiding
4. kern, bron, afbeelding

Betrouwbaarheid

 Als je wilt controleren of een tekst betrouwbaar is dan let je op:

- De bron: is bij voorkeur actueel, dus niet te lang geleden en
   past bij het onderwerp

- De schrijver: deze is deskundig en onpartijdig

- Het doel: de tekst is objectief en onpartijdig

Signaalwoorden

.

Welk signaalwoord hoort bij het tekstverband: opsomming

1. dus
2. en
3. omdat
4. daardoor

Welk signaalwoord hoort bij het tekstverband: reden

1. dus
2. en
3. omdat
4. daardoor

Welk signaalwoord hoort bij het tekstverband: conclusie

1. dus
2. en
3. omdat
4. daardoor

Welk signaalwoord hoort bij het tekstverband: oorzaak-gevolg

1. dus
2. en
3. omdat
4. daardoor

Welk signaalwoord hoort bij het tekstverband: tegenstelling

1. dus
2. en
3. maar
4. daardoor

Signaalwoorden

De schrijver probeert het lezen makkelijker en begrijpelijker te maken door signaalwoorden te gebruiken.
Het woord 'omdat' geeft bijvoorbeeld aan dat er een reden volgt. Het woord 'maar' geeft aan dat er een tegenstelling komt. Het woord 'en' geeft aan dat er nog iets komt (opsomming). Het woord 'dus' geeft aan dat er een conclusie volgt.

Tekstverbanden

Welk tekstverband herken je in de zin hieronder:
Mijn broertje vindt dat boek heel erg leuk, maar mijn neefje vindt het heel saai.

1. conclusie
2. reden
3. tegenstelling
4. opsomming

Aan welk signaalwoord zag je dat het om een tegenstelling ging?

1. dus
2. omdat
3. maar
4. daardoor

Welk tekstverband herken je in de zin hieronder:
De meningen over het boek zijn dus nogal verdeeld.

1. conclusie
2. reden
3. oorzaak-gevolg
4. opsomming

Aan welk signaalwoord zag je dat het om een conclusie ging?

1. dus
2. en
3. maar
4. daardoor

Welk tekstverband herken je in de zin hieronder:
Er was een hevige onweersbui, daardoor zijn er bomen omgewaaid.

1. conclusie
2. reden
3. oorzaak-gevolg
4. opsomming

Aan welk signaalwoord zag je dat het om oorzaak-gevolg ging?

1. dus
2. en
3. maar
4. daardoor

Welk tekstverband herken je in de zin hieronder:
Maarten houdt van voetbal, zwemmen, Netflix en gamen.

1. conclusie
2. reden
3. oorzaak-gevolg
4. opsomming

Aan welk signaalwoord zag je dat het om een opsomming ging?

1. dus
2. en
3. maar
4. daardoor

Welk tekstverband herken je in de zin hieronder:
Kiki heeft geen zin om naar het festival te gaan, omdat ze het programma niet goed vindt.

1. conclusie
2. reden
3. oorzaak-gevolg
4. opsomming

Aan welk signaalwoord zag je dat het om een reden ging?

1. dus
2. omdat
3. maar
4. daardoor

Verwijswoorden

Welk verwijswoord staat er in de zin hieronder:
Mijn broertje vindt dat boek heel erg leuk, maar mijn neefje vindt het heel saai.

1. het
2. leuk
3. maar
4. mijn

Waar verwijst het woord 'het' naar?
Mijn broertje vindt dat boek heel erg leuk, maar mijn neefje vindt het heel saai.

1. dat boek
2. mijn broertje
3. mijn neefje
4. heel saai

Welk verwijswoord zie je in de zin hieronder:
Kiki heeft geen zin om naar het festival te gaan, omdat ze het programma niet goed vindt.

1. programma
2. Kiki
3. ze
4. heeft

Waar verwijst het woord 'ze' naar?
Kiki heeft geen zin om naar het festival te gaan, omdat ze het programma niet goed vindt.

1. programma
2. Kiki
3. festival
4. heeft

Welk verwijswoord zie je in de zin hieronder:
Ik ben altijd heel zuinig omgegaan met mijn fiets, dus hij ziet er nog heel goed uit.

1. hij
2. ziet
3. ik
4. mijn

Waar verwijst het woord 'hij' naar:
Ik ben altijd heel zuinig omgegaan met mijn fiets, dus hij ziet er nog heel goed uit.

1. mijn fiets
2. ziet
3. ik
4. mijn

Verwijswoorden

Een tekst zonder verwijswoorden is ontzettend lastig te lezen. Als je steeds alles moet herhalen in volledige woorden, krijg je lange, saaie teksten. Schrijvers gebruiken dus verwijswoorden om de tekst prettiger leesbaar te maken. 

Vragen?