Examenstof: argumenteren/functiewoorden

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Wat is een argumentatieschema?

Antwoord

Een argumentatieschema geeft de aard van het verband weer tussen het standpunt en het argument.

Welke argumentatieschema's onderscheiden we van elkaar?

Argumentatieschema's

De aard van het verband tussen standpunt en argument kan zijn...
- een oorzaak – gevolgrelatie

- een overeenkomst

- een vergelijking

-voorbeelden

- voor- en nadelen

- een kenmerk of eigenschap

- autoriteit

Drogreden?

Bij een drogreden is er sprake van het onjuist gebruik van een argumentatieschema (1) of het overtreden van een discussieregel (2).

– onjuist beroep op een oorzaak-gevolgschema;

– onjuist beroep op een kenmerk- of eigenschapsschema;

– onjuist beroep op een voor-en-nadelenschema:

- overdrijven van voor- of nadelen

- vals dilemma;

– onjuist beroep op een voorbeeldschema: overhaaste generalisatie;

– onjuist beroep op een vergelijkingsschema: verkeerde vergelijking;

– onjuist beroep op autoriteit

Drogreden?

Bij een drogreden is er sprake van het onjuist gebruik van een argumentatieschema (1) of het overtreden van een discussieregel (2).

- Persoonlijke aanval

- Ontduiken van bewijslast

- Cirkelredenering

- Vertekenen van een standpunt

- Bespelen van publiek

 

Argumentatieschema's en drogredenen

Geef bij iedere redenering aan welk argumentatieschema is gebruikt. Vraag jezelf ook af of jij dit een juiste redenatie vindt of dat je het een drogreden vindt.

Tip: bepaal eerst standpunt en argument.

Ik vrees dat de leerkrachten in het basisonderwijs niet de gewenste loonsverhoging zullen krijgen, want de leraren op de middelbare scholen kregen het ook niet.

1. Oorzaak/gevolg
2. Kenmerk/eigenschap
3. Vergelijking
4. Voor- en nadelen

Het is gezond om twee keer in de week vis te eten. Dat bleek uit een onderzoek van visbedrijf De Vries.

1. Voorbeeld
2. Vergelijking
3. Autoriteit
4. Oorzaak/gevolg

De maximumsnelheid moet omlaag. Dat levert minder verkeersslachtoffers op en het is goed voor het milieu.

1. Oorzaak/gevolg
2. Kenmerk/eigenschap
3. Autoriteit
4. Voor- en nadelen

Ajoub wordt een groot schrijver, want hij heeft veel gelezen en bovendien Nederlands gestudeerd.

1. Oorzaak/gevolg
2. Kenmerk/eigenschap
3. Autoriteit
4. Voor- en nadelen

Het huwelijk is een verouderd instituut. Het stamt uit de tijd van publieke onthoofdingen en slavernij. Ook die hebben we al lang afgeschaft.

1. Voorbeeld
2. Vergelijking
3. Autoriteit
4. Oorzaak/gevolg

Volkswagen heeft met behulp van sjoemel-software de waarden van de CO2-uitstoot te gunstig voorgesteld. Zie je nu wel dat autofabrikanten ordinaire bedriegers zijn.

1. Voorbeeld
2. Vergelijking
3. Autoriteit
4. Oorzaak/gevolg

Een topfunctie is zeker haalbaar voor Nederlandse vrouwen, want Sigrid Kaag is al jarenlang vicepremier.

1. Voorbeeld
2. Vergelijking
3. Autoriteit
4. Oorzaak/gevolg

Raf is een zeer goede zanger, want hij zingt altijd zuiver.

1. Oorzaak/gevolg
2. Kenmerk/eigenschap
3. Autoriteit
4. Voor- en nadelen

Met welke twee aspecten kun je het oorzaak-gevolg schema en het voor- en nadelen schema van elkaar onderscheiden?

Antwoord

waarschijnlijkheid en wenselijkheid

Hij gaat zeker een onvoldoende halen, want hij heeft maar één uur geleerd.

1. Oorzaak/gevolg
2. Kenmerk/eigenschap
3. Autoriteit
4. Voor- en nadelen

Volgens Willem van Haneghem moest Feyenoord meer investeren in jonge voetballers. Daarom is de jeugdopleiding van de club grondig aangepakt.

1. Oorzaak/gevolg
2. Kenmerk/eigenschap
3. Autoriteit
4. Voor- en nadelen

Argumenteren

Je hebt dus:

Argumentatieschema's

Drogredenen (het onjuist gebruiken van een argumentatieschema):

Twee soorten:

• Overtreding discussieregel
• Verkeerd toegepast argumentatieschema

Persoonlijke aanval

Overtreding discussieregel

Verkeerd toegepast argumentatieschema

Cirkelredenering

Vertekenen van het standpunt

Ontduiken van de bewijslast

Bespelen van het publiek

Onjuist beroep op autoriteit

Overhaaste generalisatie

Verkeerde vergelijking

Vals dilemma

Overdrijving

Onjuist beroep op kenmerk

Onjuist beroep op oorzaak/gevolg

Argumenteren/drogredenen moeilijk?

Maak paragraaf 4 van H4 in TM

Functiewoorden

Ken jij ze al? Zo nee: leer je woordenlijst!

Een voorbehoud is een beperking op wat er gezegd wordt.

1. Waar
2. Niet waar

Een kanttekening is een kritische opmerking.

1. Waar
2. Niet waar

Een relativering is een verfijning in de uitleg geven

1. Waar
2. Niet waar

Een nuancering is wijzen op het betrekkelijke van iets, zwakt iets af

1. Waar
2. Niet waar

Iets wat impliciet is, staat letterlijk in de tekst

1. Waar
2. Niet waar

Functiewoorden moeilijk?

Maak opdracht 4 t/m 9 van TM H4 paragraaf 2 

en leer je woordenlijst!

Wat is een paradox?

Wat is een retorische vraag?