Een grondhouding als leerkracht

• Thema 1
• Hoger onderwijs

Grondhoudingen van de leerkracht en grenzen stellen

Olivier Van Roy

11 oktober 2019

Een grondhouding als student?

Opstellen van klascode

• Startpunt van samen les volgen, leren, werken, leven, ...
• Houvast voor iedere student in dezelfde klas
• Leidraad bij het samenwerken tijdens opdrachten
• Door de student opgesteld, door de student gedragen
• Moet ten allen tijde gerespecteerd worden
• Positief gericht ipv negatief gericht
• Niet kinderachtig, wel gericht op preventie

KLASCODE

Opdracht:

Maak '10 principes' waar jullie als student op kunnen terugvallen. Formuleer ze op een positieve wijze.

Een grondhouding als leerkracht

Terug in de tijd:
Denk terug aan een leerkracht uit je eigen (lagere) schooltijd. Wat weet je nog van hem of haar?

Carl Rogers (1902 - 1987)

'De vreemde paradox is dat als ik mijzelf 

accepteer zoals ik ben, ik veranderen kan.'

(Rogers, On Becoming a Person)

Lees het artikel met achtergrond-
informatie over Carl Rogers (zie Canvas).

Echte communicatie

Attitudes liggen aan de basis voor echte communicatie!

Communicatie vraagt:

• acceptatie (aanvaarding, respect)
• echtheid (authenticiteit)
• empathie (inlevingsvermogen tonen)

Acceptatie (aanvaarding, respect)

De leerkracht:

• behandelt ieder kind gelijkwaardig;
• geeft aandacht aan elk kind;
• geeft ruimte;
• geeft positieve bevestiging;
• accepteert gedachten, gevoelens en belevingen van het kind,
  zodat het kind leert dat hij deze zelf ook mag accepteren;
• aanvaardt de persoon maar niet altijd zijn gedrag.
  

Pol de muis is bang en dat is heel gewoon

Pol de muis is bang, voor alles en iedereen. Dat vertelt hij aan zijn vriendje, een mensen-kind. Dat mensen-kind probeert Pol aan zijn verstand te brengen dat bang zijn heel gewoon is. In het begin gaat dat de verkeerde kant uit. Pol krijgt de indruk dat hem niet toegestaan wordt bang te 'durven' zijn. En dat is pas erg. Dan ben je dubbel-dubbel bang. Want niemand mag dat dus weten. Je bent dan alleen met je angst. Dat is niet erg, dat is dubbel-dubbel erg. Hoewel het thema al vele malen eerder in kinderliteratuur is aangedragen, is de wijze waarop het in dit boekje gebeurt heel verfrissend. Tekst, lay-out en de zeer vele zwart-wit illustraties werken ondersteunend t.o.v. elkaar. Het verhaal is in dialoogvorm geschreven: het mensen-kind 'spreekt' met schrijfletters, Pol doet dat in normale drukleters. Soms wordt dat doorbroken wanneer - kennelijk - volwassenen aan het woord zijn.

Echtheid (authenticiteit)

De leerkracht:

• laat zich kennen, is oprecht;
• is eerlijk;
• heeft overtuigingskracht;
• staat niet boven, maar tussen de kinderen.

Empathie (inlevingsvermogen tonen)

De leerkracht:

• heeft de wil om te begrijpen;
• voelt mee, heeft geduld;
• verplaatst zich in de situatie van het kind én toont dit ook;
• is een goede observator;
• kan open luisteren;
• richt zich vooral op de emotionele ervaring en beleving.

Wat is een goede leraar?

Grenzen stellen

Grenzen stellen

• Grenzen zijn nodig.
• Opvoeding is liefdevol leiding geven.
• Welke grenzen?
  > Afhankelijk van: leeftijd, persoonlijke kenmerken, ...

Leiding nemen en grenzen stellen...

• is een attitude, een houding om overwicht en overzicht op de klas te houden;
• is gezag, in de zin van iets te zeggen hebben (niet macht);
• krijg je van de groep, de groep moet je leiderschap aanvaarden;
• toont dat je het waard bent: als leider optreden en dat in de ogen van de groep ‘goed’ doen;
• zorgt voor een sfeer van bezieling, uitstraling, persoonlijkheid en respect;
• is goed contact (belang lichaamstaal, oogcontact, overzicht houden).

Grenzen stellen

• regels regelen het sociale verkeer;
• rustige kordate stijl, overwicht hebben en bij het punt blijven (niet vanuit hoge emoties, machtsgevoelens of impulsiviteit)
  
• voldoende en duidelijke regels nodig:
  - grondige reden (orde, veiligheid, respect) voor het opstellen van de regel
  - welk gedrag er gevraagd wordt en in welke situatie
  - betrekking op observeerbaar gedrag
  - geformuleerd in positieve bewoordingen
  - gevolgen bij het niet naleven van de regel zijn uitvoerbaar 
•