5.5 sociale zekerheid

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

lesdoelen

Aan het einde van de les kan je:

• uitleggen wat ons socialezekerheidsstelsel is. 
• het verschil benoemen tussen sociale verzekeringen en sociale voorzieningen
• het verschil benoemen tussen werknemers- en volksverzekeringen
• uitleggen hoe we de sociale zekerheid betaalbaar kunnen houden

Nederland vs Zweden

Lees het werkblad over de ziektekostenverzekering in Zweden.

Vul in hoe het geregeld is in Nederland. 

Je mag je boek gebruiken

Nederland vs Zweden

Punt	Zweden	Nederland
Verzekeringsplicht	Geen verplichte verzekering; zorg is automatisch geregeld via belastingen.	Iedereen is verplicht een basisverzekering af te sluiten bij een particuliere verzekeraar.

Nederland vs Zweden

Punt	Zweden	Nederland
Keuzevrijheid verzekeraar	Geen keuze, iedereen valt onder het publieke systeem in de regio waar men woont.	Burgers kunnen jaarlijks van verzekeraar wisselen.

Nederland vs Zweden

Punt	Zweden	Nederland
Concurrentie tussen verzekeraars	Geen marktwerking tussen verzekeraars, want er zijn geen particuliere basisverzekeringen.	Marktwerking speelt een rol; verzekeraars concurreren op prijs en service..

Nederland vs Zweden

Punt	Zweden	Nederland
Aanvullende verzekering	Aanvullende verzekering komt weinig voor; meeste zorg is inbegrepen.	Veel mensen sluiten een aanvullende verzekering af voor tandarts, fysio, brillen, etc.

Nederland vs Zweden

Punt	Zweden	Nederland
Premiebetaling	Geen aparte premie; zorg wordt gefinancierd via algemene belastingen (inkomstenbelasting).	Burgers betalen maandelijks premie aan de verzekeraar.

sociale verzekeringen

- verzekeringen waaraan iedereen die inkomen ontvangt verplicht bijdraagt, onderverdeeld in: 

1. Werknemersverzekeringen 

2. volksverzekeringen

werknemersverzekeringen

- Gelden alleen voor werknemers! Door betalen van premies recht op: 

1. Werkloosheidswet (WW)

2. Wet uitbreiding loondoorbetalingsplicht bij ziekte (WULBZ)

3. Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen (WIA)

--> uitgekeerd door UWV (uitvoeringsinstituut werknemersverzekeringen)

Volksverzekeringen

Gelden voor iedereen, betaald door iedereen met een inkomen.

denk aan: 

1. AOW (algemene Ouderdomswet (AOW)

2. Algemene Nabestaandenwet (ANW)

3. Algemene Kinderbijslagwet (AKW)

Tip!

Alles beginnend met een W: Werknemersverzekering

Alles beginnend met een A: Volksverzekering

sociale voorzieningen

Geen aanspraak op werknemersverzekeringen/ onvoldoende inkomen: bijstand

- algemene bijstand: bedrag dat mensen nodig hebben om in levensonderhoud te voorzien

- bijzondere bijstand: ongewone, extra kosten

--> sinds invoering participatiewet: tegenprestatie vragen

sociale zekerheidsstelsel: Neem over in je schrift

(positieve) discriminatie & emancipatie

emancipatiebeleid: werkgevers worden gestimuleerd om mensen uit minderheidsgroepen in dienst te nemen. 

positieve discriminatie: maatregelen die minderheidsgroepen bevoordelen

betaalbare sociale zekerheid

De tegenprestatie: geef een beargumenteerde mening

Opdrachten

Lees de tekst van hoofdstuk 5.5 Sociale zekerheid

Maak opdrachten 2,3,5,6,11

Het belangrijkste verschil tussen sociale verzekeringen en bijvoorbeeld een particuliere brandverzekering is dat sociale verzekeringen:

1. vrijwillig zijn
2. door marktwerking bepaald worden.
3. alleen door vakbonden zijn af te sluiten.
4. verplicht zijn.

Wat is geen manier waarop de overheid probeert om het socialezekerheidsstelsel betaalbaar te houden?

1. Misbruik van voorzieningen tegengaan
2. Gebruikmaken van positieve discriminatie
3. Verplichte sollicitatie, voor mensen met een uitkering
4. De AOW-leeftijd verhogen

Wat is een voorbeeld van een werknemersverzekering?

1. ANW
2. AKW
3. AOW
4. WIA

De Wet uitbreiding loondoorbetalingsplicht bij ziekte (WULBZ) en de Algemene Ouderdomswet (AOW) zijn voorbeelden van:

1. werknemersverzekeringen
2. volksverzekeringen
3. sociale voorzieningen
4. sociale verzekeringen

Sociale zekerheid 

Gebruik blz 173

Sociale verzekeringen

2

3

4

5

6

9

Sociale voorzieningen

Werknemers-verzekeringen

Volksverzekeringen

Bijstand

WW

WULBZ

WIA

AOW

AKW