Ambiguïteit

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

Ambiguïteit

Geef kikkers een trap (Partij voor de dieren, 2020).

Geef kikkers een trap (Partij voor de dieren, 2020).

De taxichauffeur zette de arme klant af.

Als hij niet wint, eet hij zijn schoen op.

De zon schijnt met 31 graden op de aarde.

Leerdoelen

 

Je kent de verschillende vormen van ambiguïteit;

Je kunt ambiguïteit herkennen;

Je kunt ambiguïteit toepassen.

Ambiguïteit

Je kunt iets op meerdere manieren opvatten.

Ambigu komt van het verouderde werkwoord ambigeren, dat twijfelen betekent. 

Ambiguïteit

Ambiguïteit betekent dat je woorden op meerdere manieren kan vertalen. Soms is dat erg grappig, maar in een officieel document moet je ambiguïteit juist zien te voorkomen.

Op welke manier past de maker van Evert Kwok hier ambiguïteit toe?

1. gebruik van homoniem

1) Homoniem:

Aan de diarree? Neem Diacure mee, dat scheelt een hoop!

1) Homoniem:

    Aan de diarree? Neem Diacure mee, dat scheelt een hoop!

    Scapino, je loopt gewoon binnen. 

2) Woordgroep:

    In de gang hangt een foto van Janet.

Dat kan betekenen:

1. de foto waarbij Janet de fotograaf is; 

2. de foto waarop Janet is afgebeeld;

3. de foto waarvan Janet de eigenaar is. 

Vier soorten ambiguïteit

1. gebruik van homoniem

1) Homoniem:

Aan de diarree? Neem Diacure mee, dat scheelt een hoop!

3) Ontleden: 

Pepijn geeft Alysa een cadeau.

Wie krijgt het cadeau?

1. Pepijn = onderwerp

 Alysa = meewerkend voorwerp

Anders gezegd: Pepijn geeft aan Alysa een cadeau.

 

2. Alysa = onderwerp

 Pepijn = meewerkend voorwerp

Anders gezegd: Aan Pepijn geeft Alysa een cadeau.

Vier soorten ambiguïteit

1. gebruik van homoniem

1) Homoniem:

Aan de diarree? Neem Diacure mee, dat scheelt een hoop!

4) Onduidelijke verwijzing:

   1. Peter ging naar een feest met een oud-collega en zijn vriend.

Het woord zijn verwijst onduidelijk om wiens vriend het gaat.

   2. Dylan vroeg Igor en zijn vriendin mee naar het zwembad.

Het woord zijn verwijst onduidelijk: om wiens vriendin gaat het?

Vier soorten ambiguïteit

Welke woorden zijn ambigu?
Tot welke soort ambiguïteit hoort deze fout?

Het inlooppunt is bedoeld voor iedereen,

Dus ook voor mensen met een lichte beginnende beperking, beginnende dementie, psychiatrische aandoeningen, of hersenletsel 

en anderen die daar behoefte aan hebben.

Dit is ambigu.

Dit is niet ambigu.

Dit is ook niet ambigu.

Tot welke vorm van ambiguïteit behoort deze vorm?

1. Homoniem
2. Woordgroep
3. Ontleden
4. Onduidelijke verwijzing

Welke verschillende betekenissen zie je in deze reclame?

Opdracht 1. Geef van de zin aan waarom deze ambigu is.
1. Waar heb je de tekening van mijn zusje gelaten?

Opdracht 1. Geef van de zin aan waarom deze ambigu is.
2. Gideon laat de docent weten dat zijn handschrift onleesbaar is.

Opdracht 1. Geef van de zin aan waarom deze ambigu is.
3. Het slot was echt prachtig!

Opdracht 1. Geef van de zin aan waarom deze ambigu is.
4. Carin vertelt Shanne dat zij vanavond vroeg naar bed moet.

Opdracht 1. Geef van de zin aan waarom deze ambigu is.
5. ME slaat man met knuppel neer (krantenkop)

Opdracht 1. Geef van de zin aan waarom deze ambigu is.
6. Wij hebben gisteren naar een stomme film gekeken.

Als je mee hebt gedaan, mag je opdracht 1 overslaan.

Aan de slag!

Havo: H6 Grammatica Zinsdelen: opdr. 1, 2 + 5. 

Vwo: H6 Grammatica Zinsdelen: opdr. 1, 2 + 4