8.2 Koolstofkringloop

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

H8 Ecosystemen en evenwicht

Wat staat je te wachten?

4Hbiol2

4Hbiol3

Piramide van energie

Een piramide van producenten naar consumenten waarin de breedte van elke rechthoek de hoeveelheid energie (in J) aangeeft.

Aantallen vs Biomassa

Wat staat er altijd onderaan de voedselpiramide? En wat bovenaan?

1. Onder: consument 2e orde Boven: consument 1e orde
2. Onder: producent Boven: consument 3e orde
3. Onder: consument 1e orde Boven: producent
4. Onder: producent Boven: consument 1e orde

In de afbeelding staat een voedselpiramide afgebeeld. Is dit een piramide van biomassa of een piramide van aantallen? En bij welke groep kan het organisme in de top van de piramide ingedeeld worden?

1. Het is een piramide van aantallen. Het organisme hoort bij de consumenten
2. Het is een piramide van aantallen. Het organisme hoort bij de producenten.
3. Het is een piramide van biomassa. Het organisme hoort bij de consumenten.
4. Het is een piramide van biomassa. Het organisme hoort bij de producenten.

8.2 Koolstofkringloop

Leerdoelen

Na afloop kun je:

• de rol uitleggen van producenten, consumenten en reducenten in de koolstofkringloop 
• de korte en lange koolstofkringloop beschrijven
• rol van fossiele brandstoffen bij het versterkt broeikaseffect noemen
• voorbeelden van broeikasgassen noemen
• maatregelen noemen die het versterkt broeikaseffect tegengaan

Koolstofkringloop

Bij de koolstofkringloop kijk je alleen naar het atoom koolstof (de C)

Koolstofkringloop

De koolstofkringloop gaat over het doorgeven van het element koolstof (C)

Koolstof zit onder andere in koolstofdioxide (CO₂) en glucose (C₆H₁₂O₆₎

Geef voorbeelden van organische stoffen met een C als element
(organische stoffen bevatten C en H)

Koolstofkringloop

Bij de koolstofkringloop kijk je alleen naar het atoom koolstof (de C)

In de koolstofkringloop worden door veel organismen stoffen verbrand. Welke organismen in de koolstofkringloop hebben verbranding=dissimilatie?

1. planten
2. dieren
3. dieren en schimmels
4. zowel planten, dieren als schimmels

Wat is de kleinst mogelijke koolstofkringloop?

Welke rol spelen de reducenten in de koolstofkringloop?

Welke kleuren hebben de producenten, consumenten en reducenten in Binas?

Wat ga je doen?

Oefenen met de koolstofkringloop in BINAS tabel 93F!

• Doorloop het werkblad
• Gebruik de BINAS en je boek

Natuurlijk en versterkt broeikaseffect

Natuurlijk broeikaseffect: 0p temperatuur houden van de aarde door weerkaatsing in de atmosfeer door broeikasgassen (waterdamp en koolstofdioxide)

Versterkt broeikaseffect door een toename broeikasgassen (koolstofdioxide, methaan (veelteelt, moerassen), waterdamp)

Stijging temperatuur : 1, 7 in NL

Het versterkt broeikaseffect verandert het klimaat

Juist/Onjuist
Het broeikaseffect wordt veroorzaakt door ... (meerdere antwoorden mogelijk)

1. CO2
2. C6H12O6
3. N2
4. CH4

Wat zou jij kunnen doen om het versterkte broeikaseffect tegen te gaan?

Tegengaan van het versterkte broeikaseffect

• Andere energiebronnen (wind- of zonne-energie)
• Bomen aanplanten
• Algen kweken
• CO2 opslaan
• CO2 uit de lucht filteren

Een beetje scheikunde

In water reageert CO2:

CO₂ + H₂O wordt HCO₃^- en H⁺

^{H+ zorgt voor verzuring van het water}

HCO3- kan reageren met calcium en vormt kalk (harde schelpen bijvoorbeeld) 

Welk van de volgende uitspraken over het broeikaseffect is/zijn waar

1. broeikaseffect is nodig om leven te laten ontstaan op een planeet
2. versterkt broeikaseffect ontstaat door koolstofdioxide
3. het broeikaseffect bestaat helemaal niet
4. verbranden van fossiele brandstoffen zorgt voor versterkt broeikaseffect

Verbranding van fossiele brandstoffen

Huiswerk

Vanavond inleveren proefopzet PO Groentekweek

Opdracht 4, 7, 8, 10, 11 van 8.2