VT Ouderenzorg MV p4 herhalingsles

• Pathologie
• MBO
• Studiejaar 1

VT Ouderenzorg

Psychogeriatrische problemen

• Dementie
• Delier
  
• Depressie

Diabetes Mellitus

Nog vragen?

Dementie

- Verschijnselen

- Fasen

- Diagnose en behandeling

- Vormen van dementie:

• Alzheimer
• Vasculaire dementie
• Lewy body dementie
• Frontotemporale dementie

Quiz

Er volgen nu een aantal quizvragen over dementie.

Let op: je hebt beperkt de tijd om elke quizvraag te beantwoorden

Wat betekent het begrip vergrijzing?

1. Dat de groep ouderen groter wordt dan de groep jongeren in een samenleving
2. Dat door minder aanmaak van pigment het haar grijs wordt
3. Dat er witte stof in de hersenen verdwijnt en vervangen wordt door grijze stof

In welke hersenkwab liggen de gebieden die zorgen voor de spraak?

1. in de frontale hersenkwab
2. in de pariëtale hersenkwab
3. in de temporale hersenkwab
4. in de occipitale hersenkwab

De meest voorkomende vorm van dementie is .....

1. De ziekte van Alzheimer
2. Vasculaire dementie
3. Lewy body dementie
4. Frontotemporale dementie

Welk verschijnsel
vertoont deze meneer?

1. Afasie
2. Apraxie
3. Agnosie
4. Agressie

Mevrouw de Vries heeft dementie. Zij heeft steeds meer moeite om zelfs de simpelste dingen te onthouden. Sinds enkele dagen heeft zij ook moeite met het smeren van een boterham. Met haar spieren is er niets aan de hand. Ze kan aangeleerde handelingen niet langer goed uitvoeren.

Vraag: Hoe wordt deze stoornis in het uitvoeren van aangeleerde handelingen genoemd?

1. Afasie
2. Apraxie
3. Agnosie
4. Amusculi

Dementie kan hallucinaties of wanen veroorzaken. Er zijn echter nog meer dingen die hallucinaties of wanen kunnen uitlokken bij zorgvragers.

Wat is een andere veroorzaker van hallucinaties of wanen bij zorgvragers?

1. Slechte voeding
2. Erg goed gehoor
3. Koorts
4. Paracetamol

Zorgvragers met dementie kunnen last krijgen van ontremming.

..... is een symptoom van ontremming.

1. Rustig in een hoekje zitten
2. Lachen om een grap
3. Huilen bij het overlijden van een vriend
4. Schelden

Sommige mensen met dementie herkennen
personen, voorwerpen en geuren niet meer,
ondanks goed werkende zintuigen.

Hoe wordt dit symptoom genoemd?

1. Agnosie
2. Afasie
3. Apraxie
4. Apersonie

Hoe wordt het genoemd als iemand zich niet meer netjes gedraagt en zijn manieren verliest door dementie?

1. Manierenverlies
2. Decorumverlies
3. Waardenverlies
4. Formatieverlies

Stelling:
Een van de eerste verschijnselen van een dementie is de aantasting van het .....

1. Kortetermijngeheugen
2. Langetermijngeheugen
3. Oriëntatievermogen
4. Spraakvermogen

Meneer H. heeft de ziekte van Alzheimer. Hij merkt dat hij steeds meer vergeet en dat maakt hem angstig en verdrietig. Hij is bang voor wat de ziekte in de toekomst met hem zal doen.

Vraag: In welk fase van dementie bevindt meneer H. zich?

1. Fase van “de verzonken ik”
2. Fase van “de verborgen ik”
3. Fase van “de verdwaalde ik”
4. Fase van “de bedreigde ik”

Bij welke vorm van dementie is het ziekteverloop trapsgewijs?

1. Ziekte van Alzheimer
2. Vasculaire dementie
3. Frontotemporale dementie
4. Lewy body dementie

Vaak wordt een MMSE gebruikt om de diagnose dementie te kunnen stellen, wat is een MMSE?

1. Een anamnese die je afneemt bij een familielid van de zorgvrager
2. Een vragenlijst om vast te stellen of iemand aan dementie lijdt
3. Een beeldvormend onderzoek om de hersenen en eventuele schade daar te kunnen bekijken
4. Een onderzoek waarbij je de hersenactiviteit kunt meten

Wat is bij het syndroom van Korsakov de oorzaak van de schade in de hersenen?

1. Ernstig tekort aan vitamine B1
2. Alcohol tast de hersencellen aan
3. Eiwitophopingen in de hersenen
4. Genetische afbraak van hersencellen

Een verschijnsel bij Korsakov kan zijn dat iemand gaat confabuleren. Wat betekent confabuleren?

1. De normen en waarden van iemand verdwijnen
2. De zorgvrager vertelt hele verhalen die niet juist zijn
3. Stemmingsproblemen, bijvoorbeeld lusteloosheid, onverschilligheid en verlies van initiatief
4. Hyperactiviteit, bijvoorbeeld steeds dezelfde karweitjes doen

Beginnende en milde dementie

Matige tot ernstige 

dementie

Ernstige

dementie

Zeer ernstige dementie

Beginnende en 

milde dementie

Matige tot 

ernstige dementie

Ernstige 

dementie

Zeer ernstige

dementie

Begeleidingsbehoeftige fase

Verzorgings-

behoeftige fase

Verplegings-

behoeftige fase

Verplegings-

behoeftige fase

"Bedreigde ik"

"Verdwaalde ik"

"Verborgen ik"

"Verzonken ik"

Alzheimer

Vasulaire dementie

Frontotemporale dementie

Lewy body dementie

Alzheimer

Vasculaire dementie

Frontotemporale dementie

Lewy body dementie

Oorzaak: Eiwitophopingen en atrofie

Oorzaak: Bloedvoorziening in de hersenen verstoord

Oorzaak: Abnormale eiwitaanslagen

Oorzaak:  afsterven van hersencellen in voorhoofds-  en slaapbeenkwab. 25-40% genetisch

Begint meestal na 70e levensjaar

Geleidelijke achteruit; in handelen, spreken, spontane activiteiten en beweging.
En geheugenverlies

Verlies interesse, inzicht.

Afhankelijk van de gebieden die getroffen zijn.

In ver stadium, alle kenmerken net als bij Alzheimer.

Wisselende verwardheid en hallucinaties.

Loopstoornissen (Parkinson)

Geheugen en oriëntatie stoornissen

Wisselende aandacht en concentratie, onrust.

Begint op jongen leeftijd (50-60)

Persoonlijkheidsveranderingen

Tegen vreemde mensen praten en rare opmerkingen

Onbeleefd, egoïstisch, agressief.

Spraakproblemen

slikproblemen

Nog vragen?

Syndroom van Korsakov

Delier

Depressie

Quiz

Er volgen nu een aantal quizvragen over dementie.

Let op: je hebt beperkt de tijd om elke quizvraag te beantwoorden

Depressie komt regelmatig voor bij zorgvragers met dementie. Hoe lang moeten de symptomen bij een depressie aanwezig zijn om de diagnose te kunnen stellen?

1. minstens een week
2. minstens twee weken
3. minstens een maand
4. minstens drie maanden

Risicofactoren voor het ontstaan van een delier zijn:

1. Leeftijd boven de 50 jaar
2. Gehoorstoornissen
3. beide bovenstaande
4. geen van bovenstaande

Hoe verloopt het ontstaan van een delier?

1. acuut
2. langzaam en sluipend
3. dat verschilt per persoon

Wat is een voorbeeld van een uitlokkende factor voor een delier?

1. Cognitieve stoornissen
2. Leeftijd van 70 jaar of ouder
3. gebruik van alcohol
4. Infectie en koorts

Desoriëntatie is een kenmerkend symptoom bij:

1. Delier
2. Depressie
3. beide bovenstaande
4. geen van bovenstaande

Nog vragen?

Diabetes Mellitus

Zorgt voor stijging van de bloedsuiker-

spiegel

Insuline

Glucagon

Zorgt dat  glucose omgezet wordt in glycogeen

Zorgt dat  glycogeen omgezet wordt in glucose

Zorgt voor een daling van de bloedsuiker-

spiegel

Zorgt dat vet en eiwitten omgevormd worden tot glucose bij een tekort aan glucose

Quiz

Er volgen nu een aantal quizvragen over dementie.

Let op: je hebt beperkt de tijd om elke quizvraag te beantwoorden

Waar in het lichaam worden de hormonen glucagon en insuline gemaakt?

1. In de lever
2. In de bijnier
3. In de hypofyse
4. In de alvleesklier

Welk hormoon wordt aan het bloed afgegeven na het eten van een maaltijd?

1. Insuline
2. Glucagon

Welke glucosewaarde
moet het bloed normaal gesproken ongeveer hebben?

1. Tussen de 2,0 en 5,0 millimol per liter
2. Tussen de 3,5 en de 8,0 millimol per liter
3. Tussen de 5,0 en 10,0 millimol per liter
4. Tussen de 6,0 en de 12,0 millimol per liter

Diabetes type 1 komt het meest voor

1. Waar
2. Niet waar

Bij diabetes type 2
wordt er ...

1. ... geen insuline meer aangemaakt door de alvleesklier
2. ...te weinig insuline aangemaakt en/of reageert het lichaam er niet meer goed op.
3. ... wel insuline aangemaakt, maar dat wordt weer afgebroken.

Welk symptoom past niet bij diabetes type 2?

1. slecht of wazig zien
2. dorst en veel drinken
3. veel plassen
4. gewichtsverlies

We spreken van een hypo(glykemie) bij een glucosewaarde

1. onder de 4 mmol/l
2. onder de 6 mmol/l
3. boven de 8 mmol/l
4. boven de 10 mmol/l

Mogelijke oorzaken van een hyper(glykemie) zijn:

1. stress, te veel bewogen, te weinig gegeten, te weinig insuline gespoten
2. stress, te weinig bewogen, te weinig gegeten, te veel insuline gespoten
3. stress, te weinig bewogen, te veel gegeten, te weinig insuline gespoten
4. stress, te weinig bewogen, te veel gegeten, te veel insuline gespoten

Je ziet dat meneer Dirksz, die diabetes heeft, zit te beven en te zweten. Daarnaast is hij verward. Wat zou er met hem aan de hand zijn?

1. Hij heeft een hypo
2. Hij heeft een hyper

Een mogelijke complicatie bij diabetes is neuropathie. Wat is dit?

1. een netvliesbeschadiging
2. een nierbeschadiging
3. een zenuwbeschadiging
4. een bloedvatbeschadiging

Diabetes type 1

Diabetes type 2

Geleidelijk

begin

Diabetes

type 1

Diabetes

type 2

Plotseling 

begin

Risico-

factoren:

erfelijke factoren 

en infecties

Risicofactoren:

erfelijke factoren en ongezonde leefstijl

10% van het totaal aantal mensen met diabetes

90% van het totaal aantal mensen met diabetes

Ontstaat meestal op jonge leeftijd

Ontstaat meestal op een leeftijd boven de 40 jaar

Behandeling: toediening van insuline (injectie/pomp)

Behandeling: leefstijl aanpassen, tabletten en later soms toediening van insuline

Diabetes type 1 en type 2

Welke verschijnselen horen bij een hypo- en welke bij een hyperglycemie?

hypoglycemie

hyperglycemie

wisselend humeur

honger

slaperigheid

zweten

droge tong

moeheid

veel plassen

bleekheid

slecht zien

Begrippenbingo

Bingo!

Vasculaire dementie

Lewy body dementie

Apraxie

Afasie

Confabuleren

Delier

Depressie

Diabetes type 1

Diabetes type 2

Vergrijzing 

Rimpels 

Hypertensie 

Hersenstam 

Kleine hersenen 

Geheugenstoornissen 

Karakter- en gedragsstoornissen 

Ziekte van Alzheimer

Glucagon

Insuline

Eilandjes van Langerhans

Lever

Hypoglykemie

Hyperglykemie

Toediening van insuline

Toediening van tabletten

Bingo!

Vasculaire dementie

Lewy body dementie

Agnosie

Apathie

Agitatie

Fase van de "bedreigde ik"

Fase van de "verborgen ik"

Diabetes type 1

Diabetes type 2

Presbyopie 

Frontale hersenkwab 

Temporale hersenkwab

Korte termijn geheugen

Lange termijn geheugen

MMSE

MRI

Delier

Ziekte van Alzheimer

Glucagon

Insuline

< 3,5 mmol/l

> 8,0 mmol/l

Gewichtsverlies

Veel plassen

Zweten

Spel: 30 seconds

• Begrippen uit de lessen van week 1 t/m 8
• 1 woord per kaartje
• 2 teams
• 1 teamlid omschrijft het woord dat op het
    kaartje staat
• De rest van het team probeert het woord te raden
• 30 seconden de tijd
• Team met de meeste kaartjes is de winnaar

Succes met de toets!

Ik wens jullie heel veel succes bij de toets!