Als de kat van huis is dansen de muizen op tafel.
De kat werd vroeger voornamelijk gehouden tegen ongedierte. Nu zijn het vaak meer gezelschapsdieren, maar op boerderijen en in andere omgevingen waar met voedsel wordt gewerkt worden katten nog steeds gehouden om muizen te vangen.
Als de kat niet thuis is, zijn de muizen gelukkig: ze kunnen dan veilig naar binnen om te eten.
Het spreekwoord betekent: als er geen toezicht is dan doen de mensen waar ze zin in hebben.