Katern 3 hoofdstuk 2 marktfalen

• Economie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Hoofdstuk 2 Marktfalen

Wat is het 'consumentensurplus'?

1. Wat mensen meer bereid zijn te betalen dan ze moeten betalen
2. Dat de prijs van producten hoger is dan de betalingsbereidheid
3. Consumenten zijn niet bereid om het product te kopen
4. De hoogste prijs waarvoor een consument het product wil kopen

Wat gebeurt er met het consumentensurplus bij een prijsdaling

1. Die zal afnemen
2. Die zal toenemen
3. Die blijft gelijk
4. die verdwijnt

Welke kleur heeft het consumentensurplus?

1. Groen
2. Blauw
3. Rood
4. Geel

Welke afbeelding is een goede weergave van het producentensurplus?

1. 
2. 

maken opdracht 9 

• Je krijgt hier 7 minuten de tijd voor daarna gaan we deze opdracht nakijken.
• Ben je klaar met deze opdracht dan lees je blz. 62 t/m 64 en onderstreep de belangrijkste zaken. 
• Maken opdracht 6 t/m 16

Maken opdracht 6 t/m 10

Totale surplus = Het surplus van consumenten en producenten samen.

Alleen de aanbieders die de producten voor de evenwichtsprijs op de markt brengen kunnen verkopen. (productie vindt plaats bij de meest efficiënte aanbieders.

De producten komen terecht bij de kopers waarvan de betalingsbereidheid hoger of gelijk is aan de evenwichtsprijs.

Perfecte markt= doelmatigheid van de markt maximaal

minder doelmatigheid

• bij marktmacht; een partij heeft zoveel macht dan hij zelf de prijs kan bepalen.
• Welke marktvormen kunnen zelf de prijs bepalen?
• Bij marktmacht kunnen aanbieders zelf de prijs bepalen en daardoor stijgt het producentensurplus en daalt het consumentensurplus.  Het totale surplus neemt af omdat er minder goederen en diensten worden verkocht.

samen lezen blz. 65 en 66

Maken opdracht 11 t/m 15

Ben je klaar dan alles nakijken met een andere kleur pen.

bespreken opdracht 14 en 15

Alles nakijken van paragraaf 2.1

paragraaf 2.2 De overheid grijpt in.

Marktfalen

• Marktmacht, de markt werkt inefficiënt  
• Externe factoren (milieuvervuiling, geluidsoverlast enz)
• Collectieve goederen, geen individueel prijskaartje kan dus niet verhandeld worden op de markt.

minimumprijzen

Als een markt niet optimaal werkt dan kan de overheid ingrijpen.

Ingrijpen door minimumprijzen in te stellen dan bescherm je de aanbieders.

Ingrijpen - meer aanbod dan vraag- aanbodoverschot- overheid moet overschot opkopen- opgekochte producten worden vernietigd of voor dumpprijzen in het buitenland verkocht.

De consument betaald een hogere prijs op de markt.

Aanbodoverschot dat is het verschil tussen de gevraagde en aangeboden hoeveelheid bij de minimumprijs

aanbodoverschot beperken door productiequotum

productiequotum: Is een maximale hoeveelheid die geproduceerd mag worden van een product.

Maken opdracht 18, 22 en 23

maximumprijs

• bij instellen maximumprijs huur sociale woningbouw.
• door maximumprijzen ontstaat er een aanbodtekort.
• de overheid heeft geen extra kosten
• langere wachttijden bij de huurwoningen. 

maken opdracht 18 t/m 27

Wat kan de overheid doen als de markt niet optimaal werkt?

Wat is een productiequotum?

Wanneer kan de overheid een productiequotum instellen?

Bij het instellen van een maximumprijs ontstaat er een aanbodtekort of overschot?

Bespreken opdracht 22 

maken opdracht 3 van de herhalingsopdrachten

2.3 De overheid stuurt

Lezen blz. 81 t/m 85

Als de overheid een product wil afremmen dan stellen ze ..... in

Als de overheid een product wil stimuleren dan stellen ze ...... in.

Wat doet de overheid met die externe effecten?

• De positieve externe effecten stimuleren en negatieve externe effecten afremmen. 
• Dit doen ze doormiddel van subsidies en accijns. 
• Bijvoorbeeld accijns op alcohol. 
• Subsidie op zonnepanelen. 

Accijns

• Accijns is een andere vorm van het heffen van belasting dan btw.
• Btw is een percentage van de verkoopprijs
• Accijns is een vast bedrag
• Bij accijns zullen aanbieders de prijs bij iedere hoeveelheid met het accijnsbedrag verhogen. De aanbodlijn verschuift naar boven  (zie figuur 22)

Subsidie

• Om producenten te stimuleren verstrekt de overheid subsidies (zonnepanelen)
• Bij subsidie zal bij iedere hoeveelheid de verkoopbereidheid van aanbieders toenemen. De aanbodlijn verschuift door subsidie naar beneden (zie figuur 23)

Maken opdracht 31 t/m 33, 35 t/m 38

Lees zelf blz. 84.

2.4 Arbeidsmarkt

Hoe bereken je de bruto participatiegraad?

Hoe bereken je de netto participatiegraad?

Waarom stijgt de participatiegraad in Nederland vanaf jaren 80 (Blz. 92 belangrijk)

Enquête

Huiswerk 42, 44, 47, 49 ,50,56