Les 2B - Good to Gulag

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

De Sovjet-Unie

Hoofdstuk 2

Instap

Maatschappelijke gevolgen van Stalin

Cultuurrevolutie

Je kunt met voorbeelden uitleggen dat het communisme een internationale beweging was.

Je kunt uitleggen wat de Grote Terreur inhield.

De Communistische Partij wilt de economie hervormen

• nationaliseren: staat wordt eigenaar van kapitaal
• boeren moeten deel oogst afstaan

Omdat de winst tegenvalt werken boeren niet mee: massale hongersnood 1921-1922 

               Lenin moet maatregelen terugdraaien

Nationaliseren van de economie

Josef Stalin 

Bolsjewiek tijdens de Oktoberrevolutie

Neemt in 1924 leiding over de Sovjet-Unie en wilt (nog) meer economische groei zien

• planeconomie (1928)
• vijfjarenplan

nadruk op zware industrie in plaats van consumptiegoederen

(1878-1953)

Stalin's economie 

Oplossing voor het verbeteren van de landbouwopbrengsten: collectiviseren van boerderijen.

→ zelfstandige boerderijen samengevoegd tot een grote gezamenlijke boerderij: kolchozen 

verwachting: efficiënter werken met moderne middelen!

Propagandaposter uit 1931: "Kolchoznik, lees het boek! Het boek zal helpen het plan van de tweede bolsjewistische lente te vervullen!"

https://youtu.be/gdykYbp36fc

• Groot deel van de adel en ondernemersklasse gevlucht tijdens de Russische Revolutie
• Nieuwe elite van bestuurders en ambtenaren die lid waren van de Communistische Partij
• Gewone arbeiders iets er op vooruit, platteland totaal niet
• Vrouwen?

Maatschappelijke veranderingen

• Propoganda en censuur als belangrijkste middel voor verandering van de samenleving
• De regering stond afwijkende ideeën niet toe en controleerde alle publicaties vooraf: de Gavlit

De Grote Terreur

Propaganda opdracht

• Kies één van de vier spotprenten en beantwoord de vragen:

1. Wie staan er afgebeeld op de prent? Wie of wat wordt er aangesproken?
2. Voor wie is de prent gemaakt? Wie is de doelgroep?
3. Vormt de prent een inspiratie of is het een waarschuwing?
4. Welk communistisch idee vind je in de prent terug? 

Spotprent 1: Afwezigheid op het werk vs. Held van Arbeid 1920

Bijschrift:

1. Elke afwezigheid op het werk

2. Maakt de vijand blij

3. Een held van arbeid 

4. Is een schok voor een kapitalist

Spotprent 2:

Een meisje dumpt een jongen voor de toespraken van Lenin in 1925

Bijschrift:

Ik ben nu niet van jou,

Ik ben nu Senya's:

Hij nam me mee naar de gemeente

Om te luisteren naar de toespraken van Lenin

Spotprent 3: 

Rekenen op het jarenplan. 1931

Bijschrift:

2+2=5 plus het enthousiasme van de arbeiders 

Spotprent 4: 

Een analfabeet kind is een schande voor een moeder 1930

Analfabeet is iemand die niet kan lezen en schrijven.

• mensen met afwijkende ideeën werden gearresteerd en naar een strafkamp gestuurd, met behulp van de geheime politie
• Sommige kregen een schijnproces, meeste werden direct doorgestuurd
• De Sovjet-Unie werd zo een totalitaire staat: geen individuele vrijheden meer
• Deze strafkampen (goelags) moesten mensen onder zware omstandigheden spoorlijnen en kanalen aanleggen of in mijnen werken

Grote Terreur (1936-1938)

• Communisten wilde nieuwe samenleving letterlijk opnieuw vormgeven: breken met de traditionele manier van kunst 
• Kunst moest kenmerken hebben van partijgerichtheid, idee- of ideologische inhoud, klasse-inhoud, en realistisch zijn
• Kunstenaars te eigenwijs en niet geïnteresseerd in partijpolitiek
• Stalin bepaalt: abstracte kunst is voor de elite, echte kunst moest begrijpelijk zijn voor iedereen
• Socialistisch realisme als nieuwe kunststijl

Cultuurrevolutie

Terug van de Markt, 1953,

André Fougeron

Een onvergetelijke ontmoeting, 1936, Vasily Yefanov

Internationale beweging

• Communisme was vanaf het begin al populair onder arbeiders uit heel Europa
• Gemeenschappelijk doel: de omverwerping van het kapitalisme
• Na WO1 ontpopte er allerlei communistische partijen, maar zonder het Russische succes
• tot 1940 is de Sovjet Unie het enige communistische land
• In Estland, Indonesië, Iran, Letland, Litouwen, Oekraïne, Roemenië en Zuid-Korea zijn communistische partijen verboden