Ethiek - 5. Deontologie - Kant

Hoe bepaal je volgens het utilitarisme concreet of een handeling meer geluk of lijden oplevert?
1 / 15
next
Slide 1: Open question
FilosofieMiddelbare schoolvwoLeerjaar 4

This lesson contains 15 slides, with interactive quizzes, text slides and 2 videos.

time-iconLesson duration is: 45 min

Items in this lesson

Hoe bepaal je volgens het utilitarisme concreet of een handeling meer geluk of lijden oplevert?

Slide 1 - Open question

Wat is precies het verschil tussen het epicurisme (hedonisme) en het utilitarisme van Bentham?

Slide 2 - Open question

Mag je volgens de categorische imperatief van Kant liegen tegen je kleine broertje over het bestaan van Sinterklaas?
A
Ja, iedereen wordt daar gelukkiger van
B
Nee, liegen mag nooit
C
Ik weet het niet

Slide 3 - Quiz

Mag je volgens het utilitarisme liegen tegen je kleine broertje over het bestaan van Sinterklaas?
A
Ja, iedereen wordt daar gelukkiger van
B
Nee, liegen mag nooit
C
Ik weet het niet

Slide 4 - Quiz

universalistisch& onpartijdig
hedonistisch
categorische imperatief
intrinsieke waarde: geluk
intrinsieke waarde: goede wil
intrinsieke waarde: genot
greatest happiness principle
de dood gaat ons niet aan

Slide 5 - Drag question

Slide 6 - Drag question

Waarom heet Kants deontologie een plichtsethiek?

Slide 7 - Mind map

De categorische imperatief
  1. Handel slechts volgens die maxime, waarvan je tegelijkertijd kunt willen dat zij een universele wet wordt.
  2. Handel zo dat je de mensheid, zowel in jezelf als in de ander, altijd tegelijkertijd als doel op zichzelf gebruikt, en nooit louter als middel.

Slide 8 - Slide

Kun je voorbeelden geven van hoe mensen in de wereld gebruikt worden als middel tot een doel en niet als een doel in zichzelf?

Slide 9 - Open question

Slide 10 - Video

Zou Elvira, volgens Kant, mogen liegen tegen de moordenaar om Tony te beschermen tegen hem?
A
Ja, want liegen mag wel als je de mensheid in de ander als doel op zich gebruikt.
B
Nee, want de maxime van liegen kan geen algemene wet worden, want dat leidt tot een contradictie.
C
Ja, want dan redt ze Tony, en de maxime van iemand redden kan zonder contradictie een algemene wet worden.
D
Nee, want dan gebruikt Elvira de moordenaar louter als middel en niet als doel op zichzelf.

Slide 11 - Quiz

Slide 12 - Video

Problemen met Kant
--> de absolute morele wet leidt soms tot tegenintuïtieve conclusies (VB niet mogen liegen tegen moordenaar)

--> moreel narcisme: zolang jij zelf volgens de goede maximes handelt, maakt het geluk van anderen / de wereld / dieren niet uit
              --> dit lijkt een egoïstische ethiek

--> is zo'n strenge morele wet realistisch?

Slide 13 - Slide

Fundering voor de metafysica van de zeden (1785) 
- Kants eerste ethische werk (de tweede is de Kritiek van de Praktische Rede, 1788)

- Doel van het boek: zoektocht naar achterliggende principes in de ethiek.

- Uitkomst zoektocht: De goede wil is de enige intrinsieke waarde

- Revolutionair, want: rechtvaardiging van een handeling ligt bij Kant voor het eerst in de mens zelf (autonoom) ipv buiten de mens (heteronoom), zoals je bij het utilitarisme bijv. zag

Slide 14 - Slide

Fundering voor de metafysica van de zeden (1785)
De goede wil, geleid door de rede, houdt zich aan de morele wet       
    --> plichtethiek (deontologie: deon = plicht)

En dus:
"Dit goede is reeds aanwezig in de persoon zelf die daarnaar handelt, en moet niet pas van het effect verwacht worden." (p. 3)
     --> intentionalisme

Slide 15 - Slide