Vrijdag 13 oktober

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

§2 t/m 4 Spelling

* Leestekens

* Leenwoorden

* Koppelteken & weglatingsstreepje

Geef aan welke beweringen bij welk leesteken horen.

Puntkomma

Dubbele punt

Als twee zinnen sterk met elkaar samenhangen. 

Als twee zinnen samenhangen en de tweede zin een toelichting geeft.

Kan vervangen worden door 'komma + want'

Uit welke twee landen komen de meeste leenwoorden in onze taal?

1. Engels & Duits
2. Duits & Frans
3. Frans & Engels

Spel een  Engels leenwoord

• Als één woord: een gebruikelijke samenstelling met één klemtoon, lookalike, parttimer, voicemail
• Met koppelteken: als het rechterdeel van de samenstelling een Engels voorzetsel is, time-out, sit-up.
• Als losse delen: bij sommige woordgroepen met twee klemtonen, full speed, total loss, second opinion, low budget
  

Spel een Frans leenwoord

• Zonder accenttekens als een Frans woord gebruikelijk is geworden in het Nederlands: controle, diner, compote, ragout
• Behalve als het nodig is voor de uitspraak: paté, volière, coûte que coûte
  
• Gebruik het woordenboek!!!
  

Weglatingsstreepje

Dinsdagavond en woensdagavond ga ik sporten.

Fietsvakanties, werkvakanties en taalvakanties zijn best populair. 

De onderstreepte woorden zijn samengestelde woorden. 

Soms kun je een deel vervangen door een weglatingsstreepje. 

Dan krijg je:

Dinsdag- en woensdagavond ga ik sporten

Fiets-, werk- en taalvakanties zijn best populair

Let op: gebruik geen weglatingsstreepje als je een heel woord weglaat: blauwe sokken en rode sokken: blauwe en rode sokken. 

Noteer het weglatingsstreepje op de juiste plek:

wielerwedstrijden en hardloopwedstrijden

Nog eens:
landbouw en tuinbouw

Kijk eens naar de volgende woorden:

radioomroep

autoongeluk

70jarige

%teken

NoordNederland

haatliefdeverhouding

Koppeltekens gebruiken we:

- in samenkoppelingen, die anders onoverzichtelijk worden

Jip-en-Janneketaal, half-om-halfgehakt

- om leesfouten te vermijden bij klinkers
zo-even, stage-uren, radio-omroep, na-apen (maar wel: politieagent)

- bij letters, cijfers en andere tekens, afkortingen en St. of Sint:

$-teken, vmbo-leerling, 70-jarige, tbs-kliniek

- in aardrijkskundige namen met een extra toevoeging
Noord-Brabant, Zuid-Amerika, Midden-Nederland

Koppeltekens gebruiken we:

- bij een functie, rang of titel
assistent-bedrijfsleider, minister-president

- in woorden met de voorvoegsels adjunct-, aspirant-, bijna-, ex-, interim-, kandidaat-, leerling, niet-, non, oud- : non-actief, oud-werknemer

- als het tweede deel van de samenstelling een hoofdletter heeft:
anti-Amerikaans, pro-Amerikaans

- in samenstellingen van twee gelijkwaardige woorden (het ene woord is niet belangrijker dan het andere): hotel-restaurant, zwart-wit, cultureel-maatschappelijk, hink-stap-sprong

Wat is juist?

1. mee-ëten
2. mee-eten
3. meeëten
4. meëeten

Wat is juist?

1. ex-roker
2. ex roker
3. exroker
4. ëxroker

§10 t/m 12 ww-Spelling

* Gebiedende wijs

* Vervoeging Engelse werkwoorden

* Lastige vormen: -d of -dt

Sleep het werkwoord naar de juiste werkwoordsvorm. Er is maar één antwoord goed.

PVTT

PVVT

VD

OD

BN

biedt

gemonopolyd

heringerichte

onderhandeld

hees

verplichte

schud

dichtend

opgeschreven

speelde

tackelend

gebeurt

Bij deze vraag -1 punt eraf per fout. 

Gebiedende wijs

In zinnen met een gebiedende wijs geef je een bevel. In deze zinnen zit geen onderwerp. Je weet niet precies wie het zegt of doet. De gebiedende wijs schrijf je als de ik-vorm van het werkwoord.

Voorbeeld:

Ruim je kamer op!

Geef dat boek terug!

Bij de meeste werkwoorden werkt het hetzelfde als bij de Nederlandse werkwoorden.

maar..... let op de uitspraak -n

Engelse werkwoorden
hoe schrijf je het volgende werkwoord in de hij-vorm, tt: deleten

1. hij delet
2. hij delete
3. hij deletet

Engelse werkwoorden
hoe schrijf je het volgende werkwoord in de hij-vorm, vt: lunchen

1. hij lunchte
2. hij lunchde
3. hij lunchtte
4. hij lunchdde

Engelse werkwoorden
hoe schrijf je het volgende werkwoord in de hij-vorm, vt: timen

1. hij timde
2. hij timdde
3. hij timete
4. hij timede

Lastige vormen: -d of -dt

Bij de persoonsvorm in de tegenwoordige tijd (pvtt) hoor je vaak niet of je het werkwoord met een -d of met -dt schrijft. De regel is als volgt:

Bij ik of jij achter het ww schrijf je alleen de ik-vorm

Bij jij voor het ww en hij, zij, u en het schrijf je ik-vorm + t:

Ik raad - hij raadt

vind jij - zij vindt

Tip: Vul het werkwoord 'lopen' in op de plaats van het oorspronkelijke ww en je hoort of je een -t moet schrijven.

Dus: let op!

Gebruik -d: 

-> als onderwerp 'ik' is: ik laad mijn laptop op.

-> als jij/ je achter de persoonsvorm staat: 

Laad jij mijn laptop op?

Gebruik -dt: in alle andere, enkelvoudige gevallen 

Ga naar Planning en maak de lestaak (13 oktober)

Klaar? Kijk of je huiswerk af is!