HAVO 2 - SPELLING H4.5 (LES 1)

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t, havo
• Leerjaar 2

Spelling H4.5

Havo 2

Les 1

Lesprogramma

- Voorkennis activeren

- Theorie bijvoeglijk gebruikt voltooid deelwoord

- Herhaling tegenwoordig deelwoord

- Theorie bijvoeglijk gebruikt tegenwoordig deelwoord

- Aan de slag met opdrachten

- Afsluiting les

Lesdoelen

• Je kunt het voltooid deelwoord als bijvoeglijk naamwoord gebruiken.
• Je kunt het tegenwoordig deelwoord als bijvoeglijk naamwoord gebruiken.

Wat is het voltooid deelwoord in de zin: "De student heeft slapend brood geroosterd."

1. heeft
2. slapend
3. brood
4. geroosterd

Kun je een voltooid deelwoord ook als bijvoeglijk naamwoord gebruiken?

1. Ja
2. Nee

Maak een zin waarin een voltooid deelwoord als bijvoeglijk naamwoord wordt gebruikt.

Schrijf de juiste vorm op: Het (neerstorten) vliegtuig is gevonden in de polder.

Vervorm de zin zodat het vdw een bn wordt: Ik heb mijn diploma behaald. Je mag de zin aanpassen.

Voltooid deelwoord als bijvoeglijk naamwoord

Het voltooid deelwoord kun je ook als bijvoeglijk naamwoord gebruiken.

Schrijf het voltooid deelwoord altijd zo kort mogelijk:

- Mijn verlate verjaardagsfeest was erg gezellig.

(de -a- is een lange klank, dus maar één keer t)

- Het kind tekende een paard op de gewitte muur.

(de -i- is een korte klank, dus twee keer t)

- voltooide deelwoorden op -en veranderen als bijvoeglijk naamwoord niet:

De meisjes bekijken de net aangekomen kleren.

Het BN in de zin: "De klas zit vol met lachende leerlingen" is ook een...

1. Voltooid deelwoord
2. Tegenwoordig deelwoord
3. Bijwoord

In welke zin staat een tegenwoordig deelwoord?

1. Jamie ruimde mopperend haar kamer op.
2. Ik heb samen met mijn zusje geschilderd.
3. Gisteren heb ik Formule 1 gekeken.
4. Thomas heeft zojuist zijn tanden gepoetst.

Tegenwoordig deelwoord

Je vormt het tegenwoordig deelwoord (td) of onvoltooid deelwoord (od) altijd zo: infinitief + -d:     

eten – etend; lachen – lachend; adviseren – adviserend

Lopend ben je er sneller dan met de auto.

Tegenwoordig deelwoord

Je gebruikt het onvoltooid deelwoord om aan te geven dat je iets aan het doen bent, terwijl je ook iets anders aan het doen bent. Voorbeeld: Huilend rende ze de klas uit.

In bovenstaande zin is de persoonsvorm steeds 'rende'. In die zin gebeurt er nog iets tijdens dat rennen, namelijk huilen. 

Tegenwoordig deelwoord als bijvoeglijk naamwoord

Ook een tegenwoordig deelwoord kun je als bijvoeglijk naamwoord gebruiken. Soms schrijf je dan -de achter het hele werkwoord en soms alleen een -d.

De klas zit vol met lachende leerlingen.

Toen de leerling het antwoord niet wist, gaf hij een ontwijkend antwoord.

Aan de slag

Maak op je Chromebook opdracht 1 t/m 5 van H4.5 Spelling. Dit is ook huiswerk voor morgen!