Les 6: ouderdomsziekten

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 3

Les 6

Ouderdomsziekte: termen en verzorging

Afasie

Communicatietips
afasie

Agnoise,
hoe zou je jezelf voelen?

Agressie bij
dementerenden?

Vormen van
ongeremd gedrag?

In beweging blijven

Waarom is bewegen
voor ouderen belangrijk?

Complicaties door inactiviteit bij ouderen (dementerenden)

1. Verlies van botdichtheid (osteopenie)

2. Verlies van spiermassa

3. Verlies van kracht

4. Belasting van het cardiovasculair systeem (hart en vaatstelsel)

5. Belasting van het Gastro-enteraal systeem (maag en darmstelsel)

6. Belasting van de huid

7. Belasting van de longen

8. Het ontstaan van contracturen (bewegingsbeperking in spieren)

1. Verlies van botdichtheid (osteopenie)

Botten bestaan uit verschillende stoffen, kalk, merg enz. hier tussen zitten kleine openingen. Deze worden groter bij verlies van botmassa, het bot wordt poreuzer en minder stevig.

2. Verlies van spiermassa

De vochtbalans wordt beïnvloed door de vetvrije massa in ons lichaam. Dit bestaat uit onze botten, spieren en vocht.

De spieren houden vocht vast in ons lichaam. Als deze spiermassa minder wordt heeft dit dus invloed op de vochtbalans bij ouderen. Hierdoor neemt ook de weerstand af.

3. Verlies van kracht

Alle spieren verliezen kracht. Dus alle spieren waarmee we ons lichaam kunnen bewegen en in balans houden en het hart. 4 tot 6 weken bedrust kan een afname van 40% spiermassa geven.

1. Verlies van botdichtheid (osteopenie)

Botten bestaan uit verschillende stoffen, kalk, merg enz. hier tussen zitten kleine openingen. Deze worden groter bij verlies van botmassa, het bot wordt poreuzer en minder stevig.

2. Verlies van spiermassa

De vochtbalans wordt beïnvloed door de vetvrije massa in ons lichaam. Dit bestaat uit onze botten, spieren en vocht.

De spieren houden vocht vast in ons lichaam. Als deze spiermassa minder wordt heeft dit dus invloed op de vochtbalans bij ouderen. Hierdoor neemt ook de weerstand af.

3. Verlies van kracht

Alle spieren verliezen kracht. Dus alle spieren waarmee we ons lichaam kunnen bewegen en in balans houden en het hart. 4 tot 6 weken bedrust kan een afname van 40% spiermassa geven.

Wat is een beïnvloedende factor op de vochtbalans bij ouderen?

1. Verlies van botmassa
2. Afname van het percentage vetvrije massa
3. Toename van het botmassa
4. Toename van het percentage vetvrije massa

4. Belasting van het cardiovasculair systeem

Dit systeem geeft de meeste fysiologische klachten en complicaties door bedrust.

Het vermogen van dit systeem bepaalt de efficiëntie van het hart om bloed rond te pompen en het vermogen van de spieren om zuurstof aan het bloed te onttrekken. Hoe meer liters zuurstof per minuut kan worden opgenomen door de spieren hoe fitter de persoon.

5. Belasting van het Gastro-enteraal systeem

Obstipatie kan veroorzaakt worden door te weinig lichaamsbeweging.

6. Belasting van de huid

Door de druk in combinatie met schuifkrachten wordt de huid ernstig belast.

7. Belasting van de longen.

Door oppervlakkige ademhaling

8. Ontstaan van contracturen.

Als een spier of gewricht te weinig wordt gebruikt, verkort het (bind-)weefsel.

Wat is voor ouderen goed om spiermassa, spierkracht en botdichtheid te voorkomen?

1. Juiste dieet volgen en genoeg drinken
2. Dagelijks een klaktablet nemen
3. Gezonde dag en nachtritme en bedrust
4. Veel lopen en blijven bewegen

Verpleegkundige interventies aan dementerenden

1. Zorgen voor goede voeding

2. Zorgen voor veilige omgeving

3. Ondersteunen bij alledaagse handelingen

4. Balans activiteit en rust bewaken

5. Aandacht voor seksualiteit

Hoeveel procent van de ouderen is ondervoed in een verpleeghuis?

1. 5-10 %
2. 10-15%
3. 15-20%
4. 20-25%

Hoeveel procent van de ouderen is ondervoed in de thuiszorg?

1. 5-10 %
2. 10-15%
3. 15-20%
4. 20-25%

Wat kan een oorzaak
van ondervoeding zijn?

Risico op ondervoeding en dehydratie

Oorzaken:

• afhankelijkheid
  
• Verminderde eetlust, eerder vol gevoel
  
• Dorstgevoel neemt af
  
• Verminderde reuk en smaak
  
• Ervaren mindere kwaliteit van leven (depressieve gevoelens)
  
• Eenzijdig voedingspatroon
  
• Medicijn gebruik
  
• Problemen bij kauwen en slikken

Hoe kunnen we een
dementerende helpen of
stimuleren met bewegen?

Zorg voor een beweegvriendelijke omgeving

• Effectief bevorderen van bewegen vraagt ook om een veilige omgeving.
  
• Als ouderen zich veilig voelen zullen ze meer bewegen.
  
• Bewegen en lopen gaan het verlies van spiermassa, spierkracht en     botdichtheid tegen.
  

Beweegvriendelijke omgeving creëren:

• Aanwezigheid van sport – spel en recreatieve voorzieningen op loopafstand of afdeling. Organiseer bewegingsgerichte activiteiten
• Aanwezigheid van buitenverblijf, tuin, groen of water
  
• Veilige kamer, badkamer en gang. (zo min mogelijk obstakels)
  
• Niet alles in handbereik aanwezig.
  

Huidhonger?

Huidhonger = Gebrek aan aanraking/intimiteit

Gevolgen:

• Sombere gevoelens
  
• Verlaagd immuunsysteem
  
• Gevoel dat je niet geliefd bent (eenzaamheid, stress, depressie)
  

Het bevorderen van een goede communicatie tussen degenen die de ouderen verzorgen en familieleden is de eerste stap om ouderen te kunnen laten genieten van intimiteit.

Huiswerk

• Bekijk dit filmpje over SNAQ65 (screening ondervoeding): https://www.youtube.com/watch?v=_pwUdt_CnSM   
• Met welke screeningslijst ondervoeding werken jullie op je stage? Weet jij hoe deze werkt? Beschrijf een situatie waarin je deze screeningslijst moest gebruiken.

• Nogmaals de presentatie van vandaag doornemen
• Vragen noteren