W44 1H1 NE FICTIE + TAALVERZORGING §29 + §42

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

Week 44

Opzet week 44 - 26 t/m 30 oktober

Les 1: taalverzorging

• Engelse werkwoorden (blz. 120-121)

Les 2 en 3: taalverzorging

• Formatieve toets

Les 4: taalverzorging

• Samenstellingen (blz. 170-171)

Les 5: taaluur

• Personages

Leerdoelen

Deze week oefen je met:

• het correct vervoegen van de Engelse werkwoorden.
• het correct noteren van samenstellingen met een koppelteken.

Stappenplan

1. Neem aan het begin van de week de LessonUp door.
2. Lees de theorie in het boek wanneer dat nodig is.
3. Noteer vragen die jij eventueel tijdens de les kunt stellen.
4. Maak de oefenvragen wanneer deze aanwezig zijn in de LessonUp.
5. Zorg dat je elke week de juiste taken maakt. Zie hiervoor de ontvangen planning.

Les 1

Taalverzorging:

29. Engelse werkwoorden (blz. 120-121)

          Start met het lezen van de theorie op bladzijde 120. Daarna            kun je verder met de LessonUp.

Onregelmatige werkwoorden

Je komt regelmatig de woorden zwak, sterk en onregelmatig tegen. Wat betekenen deze woorden?

• Bij een zwak werkwoord verandert de klank niet in de verleden tijd: snoep - snoepte.
• Bij een sterk werkwoord verandert de klank wel in de verleden tijd: roep - riep.
• Bij een onregelmatig werkwoord schrijf je de persoonsvorm en het voltooid deelwoord niet volgens de normale regels: zijn, hebben, zullen

Les 2 en 3

Taalverzorging:

Formatieve toets

Formatieve toets

Tijdens de les besteden we tijd aan een 'oefentoets' over het onderdeel leesvaardigheid.

Les 4

Taalverzorging:

42. Samenstellingen met koppelteken (blz. 170-171)

Start met het lezen van de theorie op bladzijde 170. 

Daarna kun je verder met de LessonUp.

Herhalingsopdracht

Maak van de onderstaande woorden goede samenstellingen door ze aan elkaar te schrijven waar het nodig is.

1. onder handelen

2. Eerste Kerst dag

3. terug komen op

4. festival ganger

5. veel belovend programma

6. sport school abonnement

7. mensen rechten organisatie

8. last minute aanbieding

9. baby kleren

10. voetbal gekte

11. al wetend

12. business model

13. bos bessen kwark

14. er onder door

15. bekend maken

16. donker paars

17. onder uit komen

18. geheim agent

19. low budget film

20. er op vertrouwen

21. er om heen

22. witte neus hoorn

23. voice mail

24. laatste school dag

Herhalingsopdracht

Maak van de onderstaande woorden goede samenstellingen door ze aan elkaar te schrijven waar het nodig is.

1. onderhandelen

2. Eerste Kerstdag

3. terugkomen op

4. festivalganger

5. veelbelovend programma

6. sportschoolabonnement

7. mensenrechtenorganisatie

8. lastminuteaanbieding

9. babykleren

10. voetbalgekte

11. alwetend

12. businessmodel

13. bosbessenkwark

14. eronderdoor

15. bekendmaken

16. donkerpaars

17. onderuitkomen

18. geheim agent

19. lowbudgetfilm

20. erop vertrouwen

21. eromheen

22. witte neushoorn

23. voicemail

24. laatste schooldag

Samenstelling

Een samenstelling is een woord dat is opgebouwd uit twee of meer woorden die ieder zelfstandig gebruikt kunnen worden. 

De combinatie van de losse woorden zorgen voor een nieuw begrip. 

Soms moet je in een samenstelling een liggend streepje (koppelteken) gebruiken om de leesbaarheid te vergroten.

Samenstellingen - varianten

Er bestaan verschillende samenstelling:

• samenstelling van zelfstandig naamwoorden:  maximumsnelheid, rugzak
• samengestelde werkwoorden: verdergaan, nadenken, gebruikmaken
• samenstelling met voorzetsels: erbovenop
• samenstelling met klinkerbotsing: na-apen
• samenstelling met een naam: Rabobankrekening, Tweede Kamerlid
• samenstelling met een afkorting: tv-programma, arbodienst
• samenstelling met gelijkwaardige delen: zwart-witfoto
• samenstelling met een kern en een bepaling: interim-manager

Samenstellingen met koppelteken

Je hebt al geleerd wat samenstellingen zijn. Een samenstelling is een combinatie van woorden die een eenheid vormt. Een samenstelling is daarom één woord.

Je gebruikt het koppelteken:

• in samenkoppelingen, die anders onoverzichtelijk worden: staakt-het-vuren, doe-het-zelfzaak, peper-en-zoutstel;

• in samenstellingen, tussen klinkers die je ook samen kunt uitspreken (botsende klinkers): gala-avond, auto-export, tosti-ijzer, radio-uitzending (maar: confectieafdeling, giroafschrift, dandyachtig);

(zie volgende dia)

Samenstellingen met koppelteken

Je gebruikt het koppelteken: 

• bij letters, cijfers, andere tekens, afkortingen en St of Sint: A-klasse, 40+-kaas, $-teken, CDA-lid, Sint-Janskerk;

• bij aardrijkskundige namen, of woorden die daarvan afgeleid zijn: Noord-Italië, Zeeuws-Vlaanderen, Zuid-Hollander, Nieuw-Zeelandse;

• in woorden met de voorvoegsels adjunct-, aspirant-, bijna-, ex-, interim-, kandidaat-, leerling-, niet-, non-, oud-: adjunct-directeur, bijna-botsing, ex-vrouw, niet-bestaand, non-stop, oud-leraar;

en voor een hoofdletter bij de voorvoegsels anti-, oer-, on- en pro-: anti-Frans, oer-Hollands, on-Engels, pro-Russisch;

• in samenstellingen van twee gelijkwaardige woorden: singer-songwriter, whisky-soda.

Les 5

Taaluur

Personages

In een verhaal zijn niet alle personen even belangrijk. Er zijn hoofdpersonen en bijfiguren.

Voor de hoofdpersonen geldt:

• Ze worden uitgebreid beschreven, zodat je goed met ze kunt meeleven.

• Je komt veel te weten over hun innerlijk: gedachten, gevoelens, verlangens, dromen, wensen, angsten.

• Ze reageren niet altijd hetzelfde en zijn dus niet voorspelbaar: soms doen ze dappere dingen, maar zijn ze tegelijkertijd doodsbang.

• Hun karakter kan zich in de loop van het verhaal ontwikkelen: je leert ze steeds beter kennen door wat ze zeggen, denken en doen.

Personages

In een verhaal zijn niet alle personen even belangrijk. Er zijn hoofdpersonen en bijfiguren.

Voor de bijfiguren geldt:

• Ze worden eenvoudig beschreven.

• Hun uiterlijk krijgt de meeste aandacht: gezichtsuitdrukking, houding, kleding.

• Soms zijn ze aan hun uiterlijk direct herkenbaar en hebben ze maar één

eigenschap.

• Schurken zien er gemeen uit en hebben een gemeen en slecht karakter.

• Helden zien er stoer uit en zijn sterk en nooit bang.

Personages

Typen en karakters

Helden en schurken zijn vaak gemakkelijk te herkennen. De held heeft goede manieren, de schurk slechte. De held is dapper en vecht de strijd uit in een ‘eerlijk’ tweegevecht. De schurk is laf en schiet zijn tegenstander in de rug. Een personage dat snel herkenbaar is en simpel is uitgebeeld, heet een ‘type’.

Personages

Typen en karakters

Echte mensen zijn nooit alleen maar óf slecht óf goed. Ze zijn veelzijdig, hebben meerdere kanten en veranderen. Hoofdpersonen zijn meestal karakters. In tegenstelling tot typen maken karakters gedurende het verhaal een ontwikkeling door. Ze maken keuzes en beleven dingen. Hierdoor groeien en veranderen ze als persoon: ze overwinnen angsten, verwerken hun verdriet of raken juist verbitterd. Aan het eind van het verhaal staat een karakter anders in het leven dan aan het begin.

Personages

Uiterlijk

Onder het uiterlijk van een personage verstaan we:

- leeftijd, lichaamsbouw, haarkleur, kleding

- gedrag: betrouwbaar-onbetrouwbaar, chaotisch-precies

- relatie tot andere personages: broer-zus, vader-zoon, held-schurk

Personages

Innerlijk

Met het innerlijk bedoelen we alle gedachten en gevoelens van een personage: dingen die je niet aan de buitenkant kunt zien. Juist de beschrijving van het innerlijk geeft kleur aan een personage. Je leert zijn drijfveren en afwegingen kennen. Daardoor begrijp je het gedrag van een personage steeds beter.

Onregelmatige werkwoorden

Je komt regelmatig de woorden zwak, sterk en onregelmatig tegen. Wat betekenen deze woorden?

• Bij een zwak werkwoord verandert de klank niet in de verleden tijd: snoep - snoepte.
• Bij een sterk werkwoord verandert de klank wel in de verleden tijd: roep - riep.
• Bij een onregelmatig werkwoord schrijf je de persoonsvorm en het voltooid deelwoord niet volgens de normale regels: zijn, hebben, zullen

Verwerkingsopdracht

Maak een uitgebreide analyse van de personages in jouw boek. Gebruik daarbij de theorie. Je mag zelf kiezen of hoe jij de analyse noteert: mindmap, samenvatten, plaatjes met tekst.

Je moet de volgende onderdelen verwerken in jouw analyse:

1. De hoofdpersoon/personen en belangrijkste bijfiguren.
2. Uitleg waarom die personages hoofdpersonen en bijfiguren zijn. 
3. Verwijzing naar voorbeelden en/of citaten uit jouw boek die passen bij jouw uitleg.

Taken week 44

Boek 1 uit!

Taalverzorging:

29. Engelse werkwoorden opdrachten 8-11 (blz. 120-121)

+ Drillsteroefeningen

42. Samenstellingen met koppelteken opdrachten 1-5 (blz. 170-171)

+ Drillsteroefeningen

+ Drillsteroefeningen taalverzorging: je kiest twee onderwerpen waar je extra mee oefent.