Spelling (cursus 7) paragraaf 10: voltooid dw en onvoltooid dw

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

Welkom bij Nederlands

Werkwoordspelling

Brugklas havo/vwo

Programma

- Leerdoelen

- Uitleg voltooid en onvoltooid deelwoord 

- Samen oefenen

- Verder oefenen

start: wat is ook weer voltooid en onvoltooid? 

Leerdoelen

Ik kan:

• voltooide deelwoorden spellen, ook als ze bijvoeglijk worden gebruikt. 
• voltooide deelwoorden spellen, ook als die hetzelfde klinken als een pvtt enkelvoud.

waarom is dit belangrijk?

groter leerdoel? muurkrant, teksten schrijven, dat we allemaal weten over welke tijd we spreken

dat je weet wanneer je een t of een d aan het eind gebruikt, want dit wordt vaak verkeerd gedaan

Cursus 7 - Spelling

Waar zijn we?

1. Hoofdletters en leestekens (blz. 244)

4. Verkleinwoorden (blz. 251)

10. Voltooid en onvoltooid deelwoord (blz. 258)

11. Werkwoordsvormen en - tijden (blz. 260)

Wat weet je al?

voltooid 

onvoltooid

pvtt

't kofschip / taxi fokschaap

filmpje youtube fokschaap

Waar vind ik dat?

Cursus 7: Spelling

Werkwoorden

Paragraaf 10

Voltooid en onvoltooid deelwoord

Blz. 258

 voltooid deelwoord

= werkwoordsvorm

- geeft aan dat iets is afgelopen (voltooid).

- niet de persoonsvorm. 

- wordt gebruikt met een hulpwerkwoord: hebben, worden of zijn.

- begint vaak met ge-, be- of ver-.

Voltooid en onvoltooid dw (7.10)

Voltooid deelwoord - de handeling is afgerond. HWW erbij.

- Khalid heeft een taart gebakken.

- Paul is geselecteerd voor het honkbalteam.

- Voor de rommelmarkt werden antieke spullen verzameld.

Onvoltooid deelwoord - handeling is nog gaande.

- Lachend belde oma aan. Huilend zat de jongen op zijn fiets.

voltooid

lopen - gelopen

wandelen - gewandeld

eten - gegeten

schudden - geschud

graaien - gegraaid

onvoltooid

lopend

wandelend

etend

schuddend

graaiend

Voltooid en onvoltooid deelwoord 

Het voltooid deelwoord van STERKE werkwoorden eindigt meestal op -en.

- Het heeft gevroren (vriezen).

- Bij de beurs werden juwelen gestolen (stelen).

Het voltooid deelwoord van ZWAKKE werkwoorden eindigt meestal op d of t.

Gebruik 'taxi kofschip' om de juiste eindletter te bepalen.

 

Spelling onvoltooid deelwoord (od):

- infinitief + d (lachend, huilend, lopend, fietsend, wandelend etc.)

Wat is het voltooid deelwoord van de volgende werkwoorden. Gebruik hij/zij (enkelvoud):

vergeten

hopen

luieren

werken

eten

samen oefenen

Opdracht: Wat is het voltooid deelwoord van onderstaande woorden?

1. Hij is ... (verhuizen)
2. Zij hebben ... (koken)
   
3. Zij is naar huis ... (fietsen)
4. Wij hebben ... (juichen)
5. Zij hebben ... (uitslapen)
6. Jij hebt ... (vinden)
7. Ik heb ... (verklaren)

A1b nakijken (al gedaan)  

wisbordjes!

antwoorden voltooid dw

1. verhuizen - verhuisd
2. koken - gekookt
3. fietsen - gefietst
4. juichen - gejuicht
5. slapen - geslapen
6. vinden - gevonden
7. verklaren - verklaard

A1b nakijken (al gedaan)  

Oefenen. Schrijf de correcte vorm:

1. Wat is er ... (gebeuren)?

2. Al ..... at zij een broodje (wandelen)?

3. Waar heeft dat toe ... (leiden)?

4. Hebben wij die stof al ... (behandelen)?

5. Zo heb ik het niet ... (bedoelen).

6. De... (bibberen) schaatser.

7. ... (Bellen) met zijn oma viel hij in het water.

wisbordjes!

Deelwoorden als bijvoeglijk nw.

Van een (voltooid of onvoltooid) deelwoord kun je een bn maken.

vergroten - vergroot - vergrotend

vluchten - gevlucht - vluchtend

Soms moet je t of d verdubbelen vanwege uitspraak. 

Voltooid dw. op -en veranderen niet als bn 

vouwen - gevouwen - het gevouwen blaadje

De ... (winnen) wedstrijd

1. winnende
2. winde
3. gewonnen
4. wonnen

Een ... (lachen) meisje.

1. lachende
2. lachend
3. lachent
4. gelachen

Schrijf het juiste (on)voltooid deelwoord op:

1. Zij werd op straat ... (herkennen). 
2. Zijn zusje wordt enorm ... (verwennen). Het ... (verwennen) zusje.
3. De raad werd in 5 groepen ... (verdelen). De ... (verdelen) groepen. 
   
4. Ze hebben samen eerst de route ... (verkennen). De ... (verkennen) route.
   
5. Werd hij niet op zijn woord ... (geloven)? 
6. Ze had zich in de straat ... (vergissen). 
7. Zij werden van fraude ... (beschuldigen).  De .... (beschuldigen) man.
   

Check leerdoelen

Ik kan:

• voltooide deelwoorden spellen, ook als ze bijvoeglijk worden gebruikt. 
• voltooide deelwoorden spellen, ook als die hetzelfde klinken als een pvtt enkelvoud.

waarom is dit belangrijk?

groter leerdoel? muurkrant, teksten schrijven, dat we allemaal weten over welke tijd we spreken

dat je weet wanneer je een t of een d aan het eind gebruikt, want dit wordt vaak verkeerd gedaan

Zelf aan de slag!

1. Waar zijn we? Cursus 7. Spelling. Paragraaf 10. Voltooid en onvoltooid dw. 
2. Wat doe ik? Opdracht 1, 2 en 3. Blz. 258
3. Hoe? Zelfstandig. Overleggen mag bij opdracht 3.
4. Tijd? 10 minuten. 
5. Hierna? Klassikaal nabespreken.  Ik geef 5 leerlingen een beurt.
6. Hulpmiddelen? Lesboek en schrift. Geen laptop!
7. Klaar? Ga verder met opdracht 4, 5, 6 en 7.

Check leerdoelen

Ik kan:

• voltooide en onvoltooide deelwoorden spellen, ook als ze bijvoeglijk worden gebruikt.
  
• voltooide deelwoorden spellen, ook als die hetzelfde klinken als een pvtt enkelvoud

Wedstrijdje: Bedenk met je groepje (3-4 leerlingen) zoveel mogelijk werkwoorden waarvan de stam eindigt met een letter uit 'taxi fokschaap'.

Bespreek:
Wat heb je vandaag geleerd?
Wat vind je nog moelijk?
Maak het huiswerk en stel vragen in de volgende les.

Huiswerk

1. Waar zijn we? Cursus 7. Spelling. Paragraaf 10. Voltooid en onvoltooid dw.
2. Wat doe ik? 1 t/m 7.
3. Hoe? Zelfstandig.  
4. Tijd? 10 minuten. 
5. Hierna? Klassikaal nabespreken.  
6. Hulpmiddelen? Lesboek + schrift! Thuis mag je het werk ook op de laptop doen.
7. Klaar? We gaan volgende les verder met paragraaf 11.

Volgende les

Cursus 7 Spelling: paragraaf 11

Werkwoordsvormen en -tijden

create.kahoot.it