les 18 Frustratie-verlangen-waarde-handeling

• Mens & Maatschappij
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 4,5

PO Opdracht 4

        Frustratie

Verlangen

Waarden

Handeling

Doe meteen mee voor jouw portfolio opdracht!

Leerdoelen

1. Je toont aan dat je kan reflecteren door de frustratie-verlangen-waarde oefening te doen.

2. Je kan in jouw eigen woorden uitleggen waarom het wenselijk kan zijn om vanuit waarden te spreken en te handelen.

      Stap 1:  Verhaal

Beschrijf een recent moment in jouw leven waarin je je (heel erg) gefrustreerd hebt gevoeld. Een moment dat je je nog goed herinnert.

Schrijf de persoonlijke ervaring uit, met details:

Wat gebeurde er, wat ervoer je, wie waren erbij betrokken, waar gebeurde het?  

Een voorbeeld

Ik (Lisa) ben soms erg chaotisch. Ik ben vaak dingen kwijt, met name sleutels, portemonnee, of mijn telefoon. Als ik echt even niet meer weet waar iets is, kan dit mij enorm frustreren. Laatst belde de Albert Heijn aan me de boodschappen. En juist toen kon ik mijn portemonnee niet vinden!

"[vloekt], waar is mijn portemonnee?"

Overal kijken, kasten open trekken, raarste plekken....Geen vondst. Pinpas van Marc (hubbie) gebruikt. Dus tijdelijk opgelost. Maar waar  is dat ding?? 

Pas twee dagen later mijn portemonnee gevonden. Ik durf niet te zeggen waar... 

      Stap 2: Frustratie

Wat frustreerde je precies op dat moment? 

Beschrijf het moment dat je raakte. 

Beschrijf duidelijk wat precies het moment was dat je je gefrustreerd voelde. 

Wat gebeurde er toen, wat deed iemand/jij en wat frustreerde je precies?

Een voorbeeld

Wat mij raakt is dat het mijzelf als enige te verwijten is en dat het neerkomt op slordig onbewust gedrag. In de snelheid waarin ik binnenkom vanuit mijn werk en mijn spullen ergens neersmijt om direct te gaan koken of zo (want kids met honger), doe ik een en ander onbewust. De routine van jas op een vaste plek hangen, sleutels op een vaste plek leggen, tas op vaste plek zetten wordt soms even doorbroken (bijv. huilend kind)

Op het moment dat ik mijn portemonnee niet kan vinden, is er boosheid (op mezelf), wantrouwen (naar mijn omgeving, heeft iemand 'm soms ergens neergelegd?), paniek (portemonnee is best belangrijk). Mijn gezin wordt erbij betrokken, want iedereen krijgt vragen en moties van wantrouwen. Ik ben op zo'n moment meestal niet zo aardig voor mijn omgeving (en dat frustreert me dan óók weer)

      Stap 3: Verlangen 

Uitleg: Achter iedere frustratie huist een verlangen, een verlangen naar een gewenste, betere situatie.

Welk verlangen had jij die niet bevredigd werd in jouw voorbeeld? 

Welk verlangen ligt er onder jouw frustratie?

Een voorbeeld

Ik ben jaloers op mensen die zo'n lekker gestructureerd leven leiden, die altijd weten waar ze dingen hebben opgeruimd, die altijd een lege tafel hebben (mijne ligt altijd vol), die nette ingeruimde kasten hebben, die nooit wat kwijt zijn. 

Mijn verlangen is niet om precies zo te worden, want een beetje chaos staat me goed. Maar iets meer van die structuur, iets meer van die netheid, iets minder de chaos dat zou regelmatig van pas komen, dat zou ik wel willen. 

     Stap 4: Waarde

Wat is het dat jij belangrijk vindt dat je op dat moment zo gefrustreerd raakte?  

Welke waarde kan je daaraan verbinden?  

(Uitleg uit een training die ik een keer heb gegeven. Vertaal voor jezelf even naar de taal voor leerlingen.) Benoem dat ieder verlangen voortkomt uit een waarde: een overstijgend ideaal dat onze overtuigingen, ons handelen richting geeft. Dat zorgt ervoor dat we boos of gefrustreerd raken wanneer deze waarde ‘in het geding’ dreigt te komen. Als jouw persoonlijke waarden in het geding dreigen te komen kun je dat als bedreigend ervaren en kan je de behoefte voelen iets te veranderen aan de situatie of de interactie met de ander. Over welke functie dit precies heeft in jouw dagelijkse praktijk zullen we zo dadelijk komen te spreken. Vraag nu de voorbeeld-deelnemer welke waarde(n) er achter zijn/haar verlangen schuilen. Vraag door: waarom is dat dan zo belangrijk? Help waar nodig door waarden aan te dragen en te checken of deze voor hem/haar kloppen of niet.

Een voorbeeld

Structuur in het leven, bewust handelen ("ik leg mijn portemonnee hier neer") 

      Stap 5: Handelen

1. Kan je beschrijven wanneer je wel eens vaker met deze waarde bezig bent en hoe?

2. Hoe had je met deze kennis van deze waarde anders kunnen reageren? 

 

(Uitleg uit een training die ik een keer heb gegeven. Vertaal voor jezelf even naar de taal voor leerlingen.) Benoem dat ieder verlangen voortkomt uit een waarde: een overstijgend ideaal dat onze overtuigingen, ons handelen richting geeft. Dat zorgt ervoor dat we boos of gefrustreerd raken wanneer deze waarde ‘in het geding’ dreigt te komen. Als jouw persoonlijke waarden in het geding dreigen te komen kun je dat als bedreigend ervaren en kan je de behoefte voelen iets te veranderen aan de situatie of de interactie met de ander. Over welke functie dit precies heeft in jouw dagelijkse praktijk zullen we zo dadelijk komen te spreken. Vraag nu de voorbeeld-deelnemer welke waarde(n) er achter zijn/haar verlangen schuilen. Vraag door: waarom is dat dan zo belangrijk? Help waar nodig door waarden aan te dragen en te checken of deze voor hem/haar kloppen of niet.

Handelingsexperiment

Bedenk nu eens hoe je zou kunnen oefenen met het uitdragen van deze waarde:

- Hoe zou jij ervoor kunnen zorgen dat je deze waarde inzet op een manier dat deze volgens jou goed tot zijn recht komt? 

- Hoe kan je deze waarde laten werken? Op deze manier ‘laadt je deze waarde op’. 

Opdracht: Formuleer een handelingsexperiment waarbij je jouw waarde laat werken. 

Op jouw eigen moment: doe jouw handelingsexperiment en schrijf een korte reflectie op hoe jouw handelingsexperiment met jouw waarde is verlopen. 

"Zonder wrijving geen glans."   | "Werkelijke ontwikkeling gebeurt op een plek van moeite."

Welke waarde is uit het waardeonderzoek gekomen?

Waarom zou deze oefening belangrijk zijn? En wat heb je geleerd?

Frustratie als kracht

Frustratie geeft aan dat je iets belangrijk vindt. Door frustratie naar waarden te vertalen, verandert frustratie in een kracht:

Want door vanuit een waarde te communiceren:

1. ... kan je common ground (gedeelde ideeën) vinden. 

2. ... wordt je weerbaar. 

3. ... wordt je begrijpelijker.

Vraag jezelf af wat je met deze waarde in het vervolg zou willen doen...

     

Waar zou jij jouw inzicht uit deze les voor willen inzetten?

Leerdoelen

1. Je toont aan dat je kan reflecteren door de frustratie-verlangen-waarde oefening te doen.

2. Je kan in jouw eigen woorden uitleggen waarom het wenselijk kan zijn om vanuit waarden te spreken.

Gelukt?