Slikfunctie

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 3

Slikfunctie en Slikstoornis

- Ilse Geschiere en Rebekka van de Vliert

waar gaan wij het over hebben

> Voedselbewerking in de mondholte

> De keelholte (farynx)

> De slokdarm (oesofagus)

> Het speeksel

> Het slikken

> Regulatie van het slikken 

> Oorzaken van een dysfagie

> Symptomen van een dysfagie

> Gevolgen van een dysfagie 

> Slikscreening (VPK onderzoek)

> VPK aandachtspunten

voedselbewerking in de mondholte 

> multifunctioneel 

- gebit

-speekselklieren 

- bulbaire spieren (tong)

de keelholte (farynx) en de slokdarm (oesofagus)

Wat zijn de functies van het speeksel?

het speeksel

> reflex (vegetatieve zenuwstelsel)

> voorbereidingsfase

- voedsel makkelijker doorslikken

- amylase (ptyaline)

- bacteriedodend

uit welke fases bestaat het slikken buiten de voorbereidingsfase

het slikken

(orale, faryngeale en oesofageale fase)

waar bevind het slikcentrum zich in de hersenen?

1. kleine hersenen (cerebellum)
2. slaapkwab (temporaalkwab)
3. tussenhersenen (diencephalon)
4. hersenstam

regulatie van het slikken

> hersenzenuwen 

- Nervus V – de 5e hersenzenuw – nervus trigeminus – de drielingzenuw. 

- Nervus VII – de 7e hersenzenuw – nervus facialis – de aangezichtszenuw.

- Nervus IX – de 9e hersenzenuw – nervus glossopharyngeus – tong / keelzenuw.

- Nervus X – de 10e hersenzenuw – zwervende/pneumogastrische zenuw. 

- Nevus XII – de 12e hersenzenuw hypoglossos – de ondertongzenuw. 

Welke oorzaken van een dysfagie hebben jullie gezien op de afdeling of kennen jullie?

een slikstoornis (dysfagie)

verschillende oorzaken: 

> mechanische oorzaken 

> neurologische oorzaken 

- centraal (pseudo bulbair)

- perifeer (bulbair)

oorzaken van een dysfagie

> natuurlijke verouderingsproces

> conditionele problemen

> hersenletsel 

- li/re - hemisfeer

- aangezichtsverlamming

> neurodegeneratieve aandoeningen

- parkinson 

- motor neurone disease (ALS/MS)

> medicijnen

> kanker in het hoofd/halsgebied

Welke symptomen van een dysfagie hebben jullie gezien op de afdeling?

symptomen van een dysfagie

-  speeksel niet spontaan doorslikken 

- voeding of drank loopt uit de mond of blijft er lang in zitten.

- globusgevoel. 

- rode ogen/traanogen. 

- borrelende/ rochelende stem of ademhaling

- loopneus. 

- oprisperingen/kokhalzen. 

- hoesten/niezen tijdens het eten.

- pijn bij het slikken. 

- keelschrapen

- moeite om te beginnen met slikken of verslikken

- vetraagd eettempo 

Kunnen jullie een aantal gevolgen/risico's noemen van een dysfagie?

gevolgen van een dysfagie

> pneunomie 

> verslikken/stikken

> ondervoeding/ dehydratie

> decubitus

> vermoeidheid door eten

> verminderd zelfbeeld

> verhoogde kans op overlijden

Uit hoeveel stappen bestaat de slikscreening.

1. 2
2. 5
3. 4
4. 7

slikscreening (onderzoek)

Waar letten jullie op bij iemand met een dysfagie?

VPK aandachtspunten bij een dysfagie

> alert zijn op symptomen van:

- dehydratie

- pneunomie 

- decubitus voor zijn (wisselliggingen geven)

> let op hoe, wanneer en wat je aanbied. 

> geef goede mondzorg. 

Dit was onze presentatie, wat vonden jullie ervan? Wat hebben jullie geleerd en wat zijn jullie tips voor ons?