Leesvaardigheid blok 1 vwo 4 19/20

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Leesvaardigheid periode 1

Focuspunt: publiek en doel 

Theorienummers

[1] Woordraadstrategieën en woordenboek

[3] Manieren van lezen

[4] Onderwerp, deelonderwerp en hoofdgedachte

[5] Titel, ondertitel en tussenkopjes

[6] Alinea en kernzin

[7] Citeren en eigen woorden

[8] Schrijfdoelen, tekstsoorten en tekstvormen

[9] Feitelijke en waarderende uitspraken

[10] Intentie van de schrijver

Tekstdoelen

Activiteit 1

• Op Google Classroom staat een document met 7 artikelen. Elk artikel heeft een van de tekstdoelen die hiernaast staan.
• Tijd: 3 minuten (individueel)
• Overleg in het groepje: 2 minuten 

De tekstdoelen:

• Informeren
• Instrueren
• Uiteenzetten
• Overtuigen
• Beschouwen
• Activeren
• Amuseren

Bespreking activiteit 1 

Hoe bepaal je in een korte tijd welk tekstdoel een tekst heeft? 

• Orienterend kezen --> lay-out  --> doel: indruk van de tekst krijgen
• Globaal lezen --> kernzinnen --> doel: hoofdzaken uit de tekst halen 
• Intensief lezen -->  hele tekst  lezen-> doel: tekst begrijpen
• Kritisch lezen  --> informatie/argumenten  beoordelen--> doel: beoordelen

Drugsgebruik Nederland

https:

Theorie schrijfdoelen 

• Een tekst heeft vaak meerdere doelen, probeel te bepalen welk doel het meest prominent is.
• Een aantal schrijfdoelen zijn vaak moeilijk van elkaar te onderscheiden:
  [1] informeren, uiteenzetten en beschouwen [2] overtuigen en activeren

Informeren, uiteenzetten en beschouwen 

NB: in alle drie de schrijfdoelen neemt 'informeren' een belangrijke plek in. 

Wat is dan het verschil:

• Informeren --> louter feiten geven
• Uiteenzetten --> feiten geven en de samenhang daartussen (hoe komt het dat)
• Beschouwen --> verschillende kanten van een onderwerp belichten, verschillende sprekers komen aan bod 

Overtuigen en activeren

NB: bij beide schrijfdoelen neemt 'overtuigen' een belangrijke plek in.

Wat is dan het verschil:

• Overtuigen --> de schrijver probeert haar mening als 'de waarheid' over te brengen, je wordt ervan overtuigd hetzelfde te denken
• Activeren --> je wordt overtuigd om een bepaald product te gebruiken, het element activeren komt tot uiting als wordt opgeroepen dit product te kopen. 

Snuiven en slikken is heel gewoon 

• Lees inleiding en slot, noteer het onderwerp van de tekst
• Lees de tekst globaal: markeer de kernzinnen per alinea, markeer belangrijke signaalwoorden per alinea . Noteer de hoofdzaken van de tekst. 
• Lees de tekst intensief: markeer woorden die je niet kent, markeer een aantal verwijswoorden. Noteer de hoofdgedachte van de tekst.
• Lees de tekst kritisch: is de informatie juist, volledig en actueel? 
• Gebruik de volgende symbolen: V = dit wist ik al, ? = hier heb ik een vraag bij, N = dit is nieuw voor me, X = hier ben ik het niet mee eens 

Discussie

Bekijk het filmpje en noteer:

- Wat doen de sprekers naast het noemen van hun eigen argumenten? 

- Wat doet de discussieleider? Wat voor vragen stelt hij? 

- Wat kan er beter in deze discussie? 

Discussie 

Stelling: er moet opgetreden worden tegen de normalisering van drugsgebruik 

Rollen:

- Voorzitter (openen en leiden)

- Voorstanders

- Tegenstanders

Stap 1: bedenk zoveel mogelijk voor- en tegenargumenten bij de stelling (afhankelijk van je positie)

Stap 2: de voorzitter opent de discussie met het noemen van de stelling

Stap 3: de discussie kan starten

Stap 4: de voorzitter zorgt ervoor dat er per keer 1 iemand tegelijk spreekt 

Stap 5: de sprekers zorgen ervoor dat ze niet alleen hun eigen argument  aandragen, maar dat ze ingaan op de argumenten van de voor- en tegenstanders

Stap 6: de groep tot een compromis 

Huiswerk 

Maak de startopdrachten 'Weten' en 'Kunnen'