ODD

• Communicatie
• HBO
• Studiejaar 4

ODD

Wat weet ik al van ODD?

Casus

Het is woensdagochtend in groep 5, en de leerkracht geeft de opdracht voor de dag: "Vandaag gaan we werken aan een schrijfopdracht. Jullie moeten een kort verhaal schrijven over je favoriete dier." De leerkracht vraagt iedereen om zich in stilte voor te bereiden en rustig te beginnen, zodat de kinderen daarna kunnen delen wat ze hebben geschreven.

Joris kijkt naar zijn blaadje en zucht diep. Het lijkt wel of hij niet weet waar hij moet beginnen. De instructie was kort, maar voor Joris voelde het als te veel. Hij kijkt om zich heen en merkt dat zijn klasgenootjes al bezig zijn, wat zijn frustratie vergroot.

Binnen een paar minuten roept hij luid: "Dit is stom, ik wil niet schrijven! Waarom moet ik dit doen? Het is niet eens leuk!" Hij kijkt de leerkracht uitdagend aan en schopt zijn stoel weg, zodat hij iets verder van de tafel zit. Dit gedrag trekt de aandacht van de klas en zorgt voor enige verstoring.

Het is woensdagochtend in groep 5, en de leerkracht geeft de opdracht voor de dag: "Vandaag gaan we werken aan een schrijfopdracht. Jullie moeten een kort verhaal schrijven over je favoriete dier." De leerkracht vraagt iedereen om zich in stilte voor te bereiden en rustig te beginnen, zodat de kinderen daarna kunnen delen wat ze hebben geschreven.

Joris kijkt naar zijn blaadje en zucht diep. Het lijkt wel of hij niet weet waar hij moet beginnen. De instructie was kort, maar voor Joris voelde het als te veel. Hij kijkt om zich heen en merkt dat zijn klasgenootjes al bezig zijn, wat zijn frustratie vergroot.

Binnen een paar minuten roept hij luid: "Dit is stom, ik wil niet schrijven! Waarom moet ik dit doen? Het is niet eens leuk!" Hij kijkt de leerkracht uitdagend aan en schopt zijn stoel weg, zodat hij iets verder van de tafel zit. Dit gedrag trekt de aandacht van de klas en zorgt voor enige verstoring.

Casus
Wat zou jij doen?

Wat is ODD?

 Oppositioneel - opstandige gedragsstoornis

ODD is een gedragsstoornis die voornamelijk ontstaat tijdens de kinderjaren of adolescentie. Het kenmerkt zich door aanhoudend agressief gedrag en de neiging om anderen opzettelijk lastig te vallen en te irriteren. 

Kenmerken ODD

• Anderen opzettelijk irriteren
•  Vaak boos en ontevreden zijn
• Geregeld ruzie maken met volwassenen/gezagsfiguren
  
• Zich verzetten tegen verzoeken en/of regels van gezagsfiguren
  
• Anderen de schuld geven van zijn/haar fouten of wangedrag
  
• Lichtgeraakt zijn of zich snel ergens aan ergeren
  
• Hatelijk en wraakzuchtig zijn

Leerkrachthandelen

Communicatie

•  Relatie opbouwen
• Benoem regels en consequenties bij overtreding van te voren
• Vertel waarom het kind iets moet dan, daarna wat het moet doen
• Geef geen opdrachten in vraagvorm 
• Gebruik het woordje NU
• Benoem het gedrag, negeer het niet
• Stel reële duidelijke grenzen en handhaaf die zeer consequent
• Positieve regels opstellen 
• Laat het kind eerst afkoelen als het boos is 
• Vraag niet 10 keer hetzelfde
• Raak het kind niet aan

Conflicten 

• Bedenk van te voren een plan voor als een conflict ontstaat
• Bespreek later de situatie na, laat het kind eerst afkoelen
• Kan humor gebruiken om de spanning te breken
•  Als een kind in discussie wil gaan: 2 keuzes geven
• Time - out plek

Oplossingsgericht

• Activeer het kind om mee te denken over wat het als mogelijke oplossingen ziet
• Spreek plannen door samen met het kind, praat samen
• Laat het kind de gevolgen van zijn gedrag zien, eventuele schade zelf verhelpen
• Maak het kind bewust van zijn eigen gedrag en de keuzes die het hiervoor maakt 

Klassikaal

• Bespreek agressie in de groep door bijvoorbeeld rollenspellen
• Zorg voor een positief klimaat, de rest van de groep kan de leerling met ODD uitlokken, maar ook helpen
• Wees ervan bewust dat kinderen met ODD een verhoogd risico lopen op gepest en buitengesloten worden.  

Stelling:
Leerlingen waarbij ODD is vastgesteld moeten altijd naar een SO of SBO school. 

Stelling:
Met de juiste hulp kan een kind van ODD afkomen.

Stelling:
Ik zou het verschrikkelijk vinden om een kind met odd in de klas te hebben.

Waar staat de afkorting ODD voor?

1. Oppositioneel - opstandige gedragsstoornis
2. Onverantwoord - opstandige gedragsstoornis
3. Onveranderd - opstandige gedragsstoornis
4. Oppositional defiant disorder

Wat is GEEN kenmerk van ODD?

1. Anderen opzettelijk irriteren
2. Veel dagdromen
3. Vaak boos en ontevreden zijn
4. Hatelijk en wraakzuchtig zijn

Wat moet je doen wat betreft communicatie?

1. 10 keer hetzelfde vragen
2. Het kind uitschelden
3. Opdrachten geven in vraagvorm
4. Vertel waarom het kind iets moet dan, daarna wat het moet doen

Wat moet je doen bij een conflict?

1. Het kind laten afkoelen
2. Tegen het kind schreeuwen
3. De rest van de klas bij het kind weghalen
4. 2 keuzes geven

Wat werkt niet oplossingsgericht?

1. Activeer het kind om mee te denken over wat het als mogelijke oplossingen ziet
2. Laat het kind de gevolgen van zijn gedrag zijn
3. Laat het kind erbuiten en besprek met de ouders wat de beste aanpak is wanneer het kind niet wilt luisteren
4. Maak het kind bewust van zijn eigen gedrag en de keuzes die het hiervoor maakt