les 6: schimmels

• Milieumicrobiologie
• MBO
• Studiejaar 2

Milieumicrobiologie

LBM4.2

Les 6

Schooljaar: 2022-2023

Planning

datum	week	onderwerp		datum	week	onderwerp
ma 6/2	7.1	Lesuitval		ma 03/3	7.6	Quorum sensing en Biofilms
ma 13/2	7.2	Start, ophalen voorkennis		ma 27/3	7.7	Schimmels, Uitloop/herhaling
ma 20/2	7.3	Kringlopen		ma 3/4	7.8	Toets
ma 27/2	-	Voorjaarsvakantie		ma 10/4	7.9	Pasen
ma 6/3	7.4	Watervervuiling		do 20/4	7.10	Oogstweek/herkansing
ma 13/3	7.5	Waterzuivering

Vandaag 

• Schimmels
• Symbiose
• Samenvatting/Proeftoets
  
• Afsluiting

Wat weet je over schimmels? 

6 vragen

Schimmels zijn autotroof

1. Waar
2. Niet waar

De celwand van schimmels bestaat uit?

1. Mucopeptide
2. Cellulose
3. Chitine
4. Peptidoglycaan

Hoe noemen we chemische bestrijdingsmiddelen en geneesmiddelen die gebruikt worden om ziekten bij planten, dieren en de mens, veroorzaakt door schimmels, te bestrijden?

1. Antibiotica
2. Oömyceten
3. Fungiciden
4. Carcinogene stof

Een aparte groep schimmels onderscheidt zich doordat ze uit 1 cel bestaan. Hoe noemen we deze groep?

1. Algen
2. Gisten
3. Archaea
4. Protozoën

Schimmels groeien waar de omstandigheden voor bacteriën minder geschikt zijn

1. Waar
2. Niet waar

Zeker 80% van de planten gaat met schimmels een symbiose aan.

1. Waar
2. Niet waar

Uitleg schimmels

• Verschil tussen bacterie
  

en schimmel

• Verschil tussen plant en schimmel -> bladgroenkorrels
• Heterotroof
  

• Gisten -> eencellig, glad

Onder de microscoop

Op plaat 

De bouw van schimmels

Draden (hyfen)

• Geheel van hyfen -> mycelium
• Sporen -> nieuwe schimmel
• Vruchtlichaam

Schimmels

Nuttige schimmels

• Penicillium chrysogenum -> antibiotica
• Penicillium roqueforti, Penicillium camemberti -> kaas
• Gisten -> Bier
• Natuur 

Schimmels

Schadelijke schimmels

• Groeien minder snel dan bacteriën 
• Groeien waar het bacteriën niet lukt-> droog, zoet of zuur bijv. 
• Mycotoxinen -> voedselvergiftiging
• Planten -> 'zwarte roestschimmel’, 
• Mensen -> Aspergillus fumigatus, longziekte

Zwarte roest

Uitleg symbiose

Symbiose = langdurig samenleven van individuen van verschillende soorten

Het effect op de gastheer kan verschillend zijn:

	Gastheer	Gast
Mutualisme	voordeel	voordeel
Commensalisme	-	voordeel
Parasitisme	nadeel	voordeel

Uitleg symbiose

Korstmossen (lichenen)

• Te vinden op stenen, muren, bomen etc.
• Combinatie groene alg en schimmel -> mutualisme 
• Gevoelig voor luchtverontreiniging -> indicator

Uitleg symbiose

Mycorrhiza

• Micorrhiza vind je in de bodem: een symbiose tussen schimmels en planten
  
• Schimmeldraden die het wortelstelsel van bomen en planten uitbreiden
• 'myco' van schimmel en 'rrhiza' van wortel
• Plant groeit beter met dan zonder schimmel (mutualisme)
  

Uitleg symbiose

Twee typen mycorrhiza 

• Endotrofe mycorrhiza: schimmeldraden dringen in de cellen van de plantenwortel, bijv. bij orchideeën.
  
• Ectotrofe mycorrhiza: schimmeldraden dringen in de intercellulaire ruimten, bijv. truffel of vliegenzwam.
  

Mycorrhiza

Mycorrhiza

Afsluiting 

Volgende week

• herhaling/oefentoets
  

Linkjes LessonUp komen in een document in Teams