V2 Grammatica 5: taalkundig ontleden werkwoordsvormen

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Welkom v2at!

Programma

1. 10 minuten lezen
2. Huiswerkopdrachten nakijken
3. Leerwerkcheck grammatica 5 (voornaamwoorden)
4. Grammatica 5: taalkundig ontleden (werkwoordsvormen)
5. Afsluiting en vooruitblik
   

10 minuten lezen

Opdracht 4 nakijken

a je (persoonlijk voornaamwoord), die (aanwijzend voornaamwoord), die (betrekkelijk voornaamwoord)

b ik (persoonlijk voornaamwoord), ze (persoonlijk voornaamwoord), haar (bezittelijk voornaamwoord)

c hij (persoonlijk voornaamwoord), wat (betrekkelijk voornaamwoord), zijn (bezittelijk voornaamwoord)

d ‘ie (persoonlijk voornaamwoord), zoiets (aanwijzend voornaamwoord), ze (persoonlijk voornaamwoord)

e wie (betrekkelijk voornaamwoord), haar (bezittelijk voornaamwoord)

f dergelijke (aanwijzend voornaamwoord), haar (persoonlijk voornaamwoord)

Opdracht 5 nakijken

Bijvoorbeeld:

- Er hangen overal flyers van een vermiste papegaai in de stad, heeft Lisa de flyers gezien?

- De eigenaar van de vogel is ontzettend bezorgd over het dier.

- De papegaai is nu al twee dagen weg, normaal is Lorre altijd veel eerder al terug.

- Lorre ontsnapt wel vaker, maar de eigenaar heeft nog nooit een ontsnapping van meerdere dagen meegemaakt.

- De eigenaar heeft een cadeaubon voor de vinder van de papegaai.

- De vrouw wil goede daden namelijk belonen.

Welke vier voornaamwoorden heb je vorige les geleerd?

Wat is het verschil tussen een aanwijzend en een betrekkelijk voornaamwoord?

Grammatica 5

Doel: Je leert de werkwoordsvormen persoonsvorm, voltooid deelwoord, onvoltooid deelwoord en infinitief en hoe je ze herkent in een zin.

Persoonsvorm (pv)

• De persoonsvorm is altijd een werkwoord.
• Elke zin heeft minimaal één persoonsvorm.
• Getal- of tijdproef: het werkwoord dat veranderd is de persoonsvorm. 

Elke goede zin heeft een persoonsvorm.

1. waar
2. niet waar

Wat zijn de persoonsvormen?
Ik zit in klas 2 en we moeten best veel huiswerk maken.

1. zit en moeten
2. zit en maken
3. moeten en maken

Onvoltooid deelwoord (ovd)

Je schrijft een onvoltooid deelwoord altijd hetzelfde: hele werkwoord  + d

fluitend
lopend
wachtend

Wat is een onvoltooid deelwoord?

1. smeltend
2. gesmolten
3. gerend
4. rennen

Wat is het onvoltooid deelwoord van luisteren?

1. Ik heb geluisterd.
2. Luisterend zat ik in de klas.

Wat is het onvoltooid deelwoord?

Minachtend keek hij mij aan.

1. Minachtend
2. keek
3. keek aan

Voltooid deelwoord (vdw)

• Het voltooid deelwoord geeft aan dat iets is afgelopen (voltooid).
• Het voltooid deelwoord is niet de persoonsvorm. 
• In een zin met een voltooid deelwoord staat altijd een vorm van hebben, worden of zijn (dat is dan de pv).
• Het voltooid deelwoord begint vaak met ge-, be- of ver-.

Kan het voltooid deelwoord het enige werkwoord in een zin zijn?

1. ja
2. nee

Met welke werkwoordsvorm staat het voltooid deelwoord altijd in een zin?

1. persoonsvorm
2. infinitief

Wat is het voltooid deelwoord?
Mijn zusje gelooft nog in Sinterklaas, dat vind ik vet schattig!

1. gelooft
2. vind
3. er staat geen vdw in

Wat is het voltooid deelwoord?
Zullen we morgen naar de Mac gaan of ben jij vandaag al geweest?

1. zullen
2. gaan
3. ben
4. geweest

Wat is het voltooid deelwoord?
Hij vertelt zijn vriendin dat hij stiekem een ijsje heeft gegeten.

1. vertelt
2. gegeten
3. heeft

voltooid deelwoord

geen voltooid deelwoord

gelopen

geslapen

gebeuren

gedaan

doen

schrijven

Infinitief (inf)

Met de infinitief wordt het hele werkwoord bedoeld. 

lopen

schaatsen

fietsen

Wat is een ander woord voor infinitief?

1. werkwoord
2. hele werkwoord
3. voltooide tijd
4. onvoltooide tijd

Wat is de infinitief in deze zin?
Wij hebben een rondreis door Amerika gemaakt.

1. hebben
2. gemaakt
3. er staat geen infinitief in

Wat is de infinitief?
De kinderen vragen aan hun ouders of ze een ijsje mogen kopen.

1. Er staat geen inf. in
2. Vragen
3. Mogen
4. Kopen

Leg uit waarom 'hebben' geen infinitief kan zijn.

Wij hebben een rondreis door Amerika gemaakt.

Opdracht maken

• Maak opdracht 6 op pagina 24 van je boek. 
• Je krijgt 10 minuten de tijd, daarna bespreken we de antwoorden.
• Je mag zachtjes overleggen met je buur.
• Klaar? Ga nog even in je leesboek lezen.

Opdracht 6 nakijken

a is (persoonsvorm), uitgebreid (voltooid deelwoord)

b leerde (persoonsvorm), kennismaken (infinitief)

c hakkend (onvoltooid deelwoord), bakkend (onvoltooid deelwoord), roerend (onvoltooid deelwoord), deelt (persoonsvorm) , koken (infinitief)

d hebben (persoonsvorm), ontvangen (voltooid deelwoord)

e moet (persoonsvorm), laten (infinitief), doen (infinitief), laten (infinitief), uitvinden (infinitief)

f doende (onvoltooid deelwoord), leert (persoonsvorm)

Leerwerkcheck!
Welke vier werkwoordsvormen heb je deze les geleerd?

Infinitief

Voltooid deelwoord

Persoons-

vorm

Onvoltooid deelwoord

Dit heeft een zin altijd!

Dit is het hele werkwoord

Geeft aan dat iets al is gebeurd.

Geeft aan dat is gaande is. 

Afsluiting en vooruitblik

Volgende les: woensdag 31 januari

• Huiswerk: maken opdr. 4, 7 en 8 (p. 27-28) + leren p. 186-191
• Meenemen: leesboek, boek, schrift, pen en LAPTOP
• Programma: grammatica 6 redekundig ontleden (herhaling klas 1)