3.2 Staatsvormen in Griekenland

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

Waarom zijn tirannen slecht?

Lees de tekst

Soms slaagde één van de edelen erin om met geweld alle macht naar zich toe te trekken. Zo iemand, die op onwettige manier de alleenheerschappij in handen kreeg, heette een tiran. Tegenwoordig verstaan we onder een tiran een gewelddadige heerser, maar in de Griekse stadstaten kwamen goede en slechte tirannen voor.  Een voorbeeld van een goede tiran was Pisistratus, die in 546 v.Chr met soldaten de macht greep in Athene. Hij maakte zich populair door de nijverheid te bevorderen en mooie gebouwen te laten bouwen. Pisistratus verbeterde ook de rechtspraak. Hij stelde rechters aan om op het platteland te beslissen over de toepassing van wetten. Tot die tijd was het rechtspreken buiten de stad in handen geweest van de edelen. Zo steunde Pisistratus de kleine boeren tegen de grootgrondbezitters. Na de dood van Pisistratus kwam de macht over Athene in handen van mijn zonen, maar zij maakten zich niet geliefd. De ene werd vermoord en de andere werd met de hulp van Sparta verdreven.

In hoeverre kunnen wij Pisistratus een tiran noemen?

‘’Burgers van Athene! Ik vind dat er weer een koning moet komen die ons regeert. Dat betekent dat één man de baas is. Zijn zoon wordt na hem koning en daarna zijn kleinzoon. Op deze manier is er nooit meer ruzie over wie de baas mag zijn! Vroeger had onze mooie stad ook een koning. Beste mensen, een koning is de beste baas die we kunnen hebben!

Stem dus op mij, voor een  ..................              !’’

Berullos

Democratie

Aristocratie

Monarchie

Tirannie

‘’Beste mensen! Ik ben het niet eens met Berullos. Het klinkt wel leuk, zo’n koning, maar als één man de baas is, is er een grote kans dat er veel fouten worden gemaakt. Als er meerdere mensen de baas zijn, worden er minder fouten gemaakt. Ik ben voorstander van een ………! Dat betekent dat de rijke families de baas zijn. Rijke mensen gaan namelijk naar de beste scholen, en zijn dus het slimst.

Stem dus op mij, voor een  ..................              !’’

Andreos

Democratie

Aristocratie

Monarchie

Tirannie

‘’Landgenoten! Luister niet naar die praatjesmakers! Dit land heeft geen koning nodig en ook geen aristocratie. Koningen geven teveel geld uit aan goud en juwelen, en te weinig aan een sterk leger. En in een aristocratie wordt teveel geruzied tussen de verschillende families. Nee, dit land heeft mij nodig! Iemand die een sterk leger achter zich heeft staan. Iemand die zijn tegenstanders met geweld uit de weg ruimt!

Stem dus op mij! Stem voor een   .........................……  !’’

Alexios

Democratie

Aristocratie

Monarchie

Tirannie

‘’Mensen! Ik ben het absoluut niet eens met de eerste, tweede en derde spreker! We Nu mag stemmen voor wat en voor wie hij wil. Dat is toch een goed systeem? Dat willen we toch houden? Als we Berullos zijn zijn geven, komt er zo’n ouderwetse koning de baas spelen. Dan moeten luisteren naar iemand die alleen maar de baas is omdat zijn vader ook koning was! Als we Andreos zijn zin geven, worden we voortaan genegeerd door de rijken. Het is dan niet belangrijk of je goede ideeën hebt, maar of je veel geld hebt of niet. De domste sukkels kunnen dan de baas spelen, alleen omdat ze rijk zijn! Het plan van Alexios gaat ons ook niet helpen. Zo’n tiran zal over iedereen de baas spelen, en iedereen vermoorden waar hij alleen maar ruzie mee heeft! Mensen, denk goed na. Stem op mij, en we houden de

                                zoals hij is.’

 

Japeitros

Democratie

Aristocratie

Monarchie

Tirannie