het weer voorspellen introductie en tekstles

• Begrijpend lezen
• Basisschool
• Groep 6

Les 5: Het weer voorspellen

DEEL 1

 

       Kun je vertellen welke gegevens

       worden gebruikt om een

       weerbericht te maken.

       Heb je kennisgemaakt met 10

       nieuwe woorden.

     Aan het eind van dit deel van de les:

de introductie op de tekst

de introductie

de woordenschat

terugblikken en vooruitkijken

Het weer voorspellen

Wanneer je naar buiten gaat, is het fijn om te weten wat voor weer het wordt. Meestal kijk je dan van tevoren even op Buienradar of Weeronline zodat je bijvoorbeeld niet zonder regenjas de deur uitgaat als er regen voorspeld is.

de introductie

de woordenschat

Het weerbericht wordt iedere dag opnieuw gemaakt. Maar hoe doen ze dat eigenlijk? Wat weet jij over het weerbericht? Vul in op de volgende dia.

terugblikken en vooruitkijken

het introductiefilmpje

Vóórdat je in deel 2 van de les de tekst gaat lezen, ga je dit filmpje bekijken.

In het filmpje zie je hoe het weerbericht gemaakt wordt. Kijk in ieder geval tot 5:00 minuut. Verder mag natuurlijk ook!

Klik op de link onder de afbeelding om het filmpje te starten.

klik  hier om de video te bekijken

de introductie

de woordenschat

terugblikken en vooruitkijken

Waarom is het ook belangrijk hoe het weer in de landen om ons heen is?

de introductie

de woordenschat

terugblikken en vooruitkijken

Welke gegevens worden gebruikt voor het maken van een weerbericht?

de introductie

de woordenschat

terugblikken en vooruitkijken

Vind jij het belangrijk om te weten of het over een week zonnig is of regent? 

Leg uit waarom wel of niet.

de introductie

de woordenschat

terugblikken en vooruitkijken

woordenschat

de introductie

de woordenschat

terugblikken en vooruitkijken

stijgen

de oorzaak

de maatregel

reageren

dergelijke

In de tekst die je in deel 2 van deze les gaat lezen, leer je 10 nieuwe woorden.

Hier zie je alvast de eerste 5:

Woord: de oorzaak

Betekenis: de rede waarom iets gebeurt

Voorbeeldzin: De oorzaak van mijn vermoeidheid is, dat ik veel te laat ga slapen. 

4

Woord: reageren

Betekenis: iets doen of zeggen als antwoord op iets anders

Voorbeeldzin: De dokter wil weten of de patiënt goed reageert op de meegegeven medicijnen. 

1

Woord: dergelijke

Betekenis: zulke

Voorbeeldzin: Je weet dat ik op dergelijke vragen geen antwoord geef; ze gaan te veel over de persoon zelf.

2

Woord: de maatregel

Betekenis: de actie om iets te vernderen of te organiseren 

Voorbeeldzin: De school nam maatregelen tegen het pesten in de pauzes na schooltijd.

3

Woord: stijgen

Betekenis: omhooggaan

Voorbeeldzin: Het water in de rivier stijgt, nadat er heel veel regen is gevallen. 

5

Klik op het nummer bij het woord om
de betekenis van het woord en een
voorbeeldzin te laten verschijnen.
Klik op het geluidsfragment om het woord te beluisteren.

de woordenschat

de introductie

terugblikken en vooruitkijken

aanvoeren

de spreuk

zich verdiepen in

omslaan

afnemen

En hier de tweede helft van de nieuwe woorden:

Woord: afnemen

Betekenis: minder worden
Voorbeeldzin: Na enige tijd nam de drukte op de snelweg af en kon het verkeer weer op een normale manier doorrijden.

6

Woord: omslaan

Betekenis: plotseling slecht worden 

Voorbeeldzin: In de bergen kan het weer snel omslaan. Je kunt dat meestal zien aan de lucht en de wolken.

7

Woord: aanvoeren

Betekenis: ergens naar toe brengen 

Voorbeeldzin: De benzine werd door een grote tankwagen aangevoerd. 

8

Woord: de spreuk

Betekenis: eem zin met wijsheid over het leven

Voorbeeldzin: Aan de wand hing een bord met een spreuk over het weer: 'Een zwaluw maakt nog geen zomer'.

9

Woord: zich verdiepen

Betekenis: iets uitgebreid bestuderen

Voorbeeldzin: Pieter had zich niet in de woorden verdiept, daardoor wist hij op veel vragen geen antwoord.

10

Klik ook hier op het nummer bij het woord om de betekenis van het woord 

en een voorbeeldzin te laten verschijnen. Klik op het geluidsfragment om het woord te horen.

de woordenschat

de introductie

terugblikken en vooruitkijken

Les 5: Het weer voorspellen

DEEL 2

               

               Weet je meer over het voorspellen van het weer met behulp

               van de natuur en over het effect van het weer op dieren.

                Kun je 10 nieuwe woorden in de tekst plaatsen.

     Aan het eind van dit deel van de les:

de tekst

Hoe kun je zelf het weer voorspellen?

het nieuws

de tekst

terugblikken

Eerst even scannen!

Klik op de tekst om hem te vergroten en scan hem even kort door. Wil je weten hoe je dat doet? Klik dan op de button ‘scannend lezen’.

In de volgende dia's gaan we de alinea's een voor een langs.

bron

Bron: https://www.oudersvannature.nl/hoe-kun-je-zelf-het-weer-voorspellen/27-01-2018

Gemaakt/bewerkt voor onderwijsdoeleinden door UGO

scannend lezen

Scannen, hoe doe je dat?

• Je leest eerst de titel, de inleiding en de kopjes van de alinea’s
• Je kijkt naar de afbeeldingen in de tekst
• Je bekijkt de 10 woorden die in de kantlijn zijn uitgelegd
• Zijn er nog andere opvallende dingen in de tekst?

het nieuws

de tekst

terugblikken

Wat ga je in deze tekst lezen over 'het weer voorspellen', denk je?

het nieuws

de tekst

terugblikken

de inleiding

Hoe kun je zelf het weer voorspellen?

Als je wilt weten wat voor weer het wordt, kijk je op je smartphone of computer, of je luistert naar het weerbericht. Dat is gemakkelijk, maar het is veel leuker om zelf het weer te voorspellen. Het weer voorspellen kun je doen zoals mensen het vroeger deden: door goed te kijken naar hoe planten en dieren reageren op veranderingen in luchtdruk, luchtvochtigheid, windrichting en temperatuur. Zij nemen dergelijke veranderingen waar zonder de meetinstrumenten die mensen daarvoor nodig hebben.

Klik hier voor de betekenis van deze woorden.

Klik hier en luister mee!

reageren

Betekenis: iets doen of zeggen als antwoord op iets anders

dergelijke

Betekenis: zulke

het nieuws

de tekst

terugblikken

Hoe voorspelden mensen vroeger het weer?

het nieuws

de tekst

terugblikken

1. ze keken in een glazen bol
2. ze keken goed naar de reacties van planten en dieren op bijvoorbeeld de luchtdruk
3. ze keken naar de lucht
4. ze keken naar de stand van de maan

Welke meetinstrumenten gebruiken mensen nu om luchtdruk, luchtvochtigheid, 

windrichting en temperatuur te meten? Weet je het niet? Zoek het op.

Klik hier en luister mee!

het nieuws

de tekst

terugblikken

de eerste alinea

Dieren voorspellen

Dieren reageren op veranderingen in vochtigheid, temperatuur, luchtdruk en wind. Deze veranderingen voorspellen een weersverandering. Zodra het weer anders wordt, nemen dieren maatregelen om te overleven of om aan voedsel te komen. Door goed naar de dieren te kijken, kunnen wij zien wat voor weer het wordt.
Als zwaluwen hoog vliegen is het mooi en droog weer. Als ze laag vliegen, dan komt er vandaag nog regen.
De oorzaak is de stijgende warme lucht bij mooi weer, die insecten mee omhoog neemt. De zwaluwen gaan de insecten achterna. Wanneer koeien, kippen en schapen buiten staan en niet meteen schuilen bij een bui, dan blijft het lang regenen. Als ze meteen een schuilplaats zoeken, dan duurt het buitje meestal niet zo lang.
En vissen komen bij mooi weer naar boven, omdat de zuurstof in het opwarmende water dan afneemt. 

Let ook op deze dieren:

• Dansende muggen voorspellen hitte.
• Eenden die zich enorm invetten, voorspellen regen.
  
• Vogels en andere dieren die stil worden, voorspellen op zeer korte termijn regen.
• Luid kwakende kikkers voorspellen mooi weer. 

stijgen

Betekenis: omhooggaan

de oorzaak

Betekenis: de rede waarom iets gebeurd

de maatregel

Betekenis: de actie om iets te veranderen of te organiseren

afnemen

Betekenis: minder worden

het nieuws

de tekst

terugblikken

Waarom nemen dieren maatregelen als het weer verandert?

Leg uit in je eigen woorden.

Tip!

Maak je deze opdracht zelfstandig en weet je het even niet meer precies? Dan kun je altijd een paar dia's terug om de tekst  nog een keer te bekijken.

het nieuws

de tekst

terugblikken

de tweede alinea

Wolken met een boodschap

Wolken vertellen je ook iets over het weer. Regenwolken zijn gemakkelijk te herkennen. Maar er zijn meer soorten wolken, zoals vederwolken die als lange witte veren hoog in de lucht staan. Als je deze wolken ziet, slaat het weer binnen 24 uur om. Als ze uit het westen komen, betekent dit meestal regen. Stapelwolken of schapenwolken zien eruit als plukjes watten. Ze staan hoog in de lucht en voorspellen goed weer. Als de stapelwolken ’s zomers donkere koppen krijgen, komt er onweer. 

omslaan

Betekenis: plotseling slecht worden

het nieuws

de tekst

terugblikken

In de tekst staat: regenwolken zijn makkelijk te herkennen. 

Hoe ziet volgens jou een regenwolk eruit?

het nieuws

de tekst

terugblikken

Lees de tweede alinea nog eens goed.  Wat kunnen wolken je vertellen over het weer?

het nieuws

de tekst

terugblikken

de derde alinea

De windrichting

Komt de wind uit het westen of zuidwesten dan heb je kans op regen. Dat komt doordat de wind dan van zee komt en veel waterdamp heeft meegenomen. Noorden- en oostenwind geven in de zomer mooi weer, maar in de winter juist kou of sneeuw. De lucht komt dan namelijk vanuit de Noordpool of uit het koude Siberië. Bij zuiden- of zuidoostenwind volgen warme dagen. Dit komt doordat de wind vanuit het warme Middellandse Zeegebied warme lucht aanvoert over land.  

aanvoeren

Betekenis: ergens naar toe brengen

het nieuws

de tekst

terugblikken

Waarom is het zo handig om te weten uit welke windrichting

de wind waait, denk je? Leg je antwoord uit.

het nieuws

de tekst

terugblikken

de laatste alinea

De ochtendzon

Een oude weerspreuk zegt ‘Morgenrood, water in de sloot’. Als het rood bij de opkomende zon donker is voorspelt dat regen. Zijn er daarnaast ook gele randen te zien, dan is er zelfs kans op storm. En zo zijn er meer manieren waardoor je zelf het weer kunt voorspellen met planten, dieren, de zon en zelfs de maan. Als je je er een beetje in verdiept, heb je geen weerbericht meer nodig! 

de spreuk

Betekenis: de zin met een wijsheid over het leven

zich verdiepen in

Betekenis: iets uitgebreid bestuderen

het nieuws

de tekst

terugblikken

Denk jij dat je het weer zou kunnen voorspellen

zonder je mobieltje of je computer?

het nieuws

de tekst

terugblikken

Licht je antwoord toe.

de ziektekiem

Betekenis: het virus of de bacterie waar je ziek van wordt

het nieuws

de tekst

terugblikken

Na het scannen van de tekst heb je voorspeld wat je zou gaan lezen.

Klopte die voorspelling? Leg je antwoord uit.

het nieuws

de tekst

terugblikken