Storytellling les1

• Filmeducatie
• Mediawijsheid
• +6
• MBO
• Studiejaar 1-4

Introduction

In deze IDFA filmles komen studenten middels een drie verrassende korte documentaires in aanraking met verschillende verhalen, stijlen en vertelvormen. Aan de hand van vragen en stellingen werk je met je studenten aan mediawijsheid en hun kennis van documentaire als filmgenre. Slide 2 t/m 10 dienen behandeld te worden voorafgaand aan het kijken van de film, de rest van de slides richten zich op reflectie en verwerking achteraf.

F1M2 STORYTELLING 

 

Welkom! Deze les is onderdeel van het IDFA scholierenprogramma.

Nancy Theunissen 

she/her 

Beschikbaar op maandag, dinsdag, donderdag en vrijdag 

Noem 3 dingen die je in de vorige lessen storytelling hebt geleerd.

REGELS 

5 minuten regel 

Mobieltjes in de tas 

Luister naar elkaar 

Niet eten 

Welke documentaire heb jij (laatst) gezien? 

Documentaire

Over het genre documentaire

• Welke associaties hebben studenten bij documentaire? Wat weten ze er al van? Wat zijn kenmerken van documentaires?
  Er zijn geen foute antwoorden. Veelvoorkomende kenmerken: een voice-over die informatie geeft, interviews, ze gaan vaak over bekende personen of problemen in de maatschappij.
  
  Vraag ook naar titels: welke documentaire hebben ze laatst nog gezien. En waar, op Netflix/Videoland/HBO, of op YouTube of in het filmtheater?

Wat is een documentaire? 

Documentaire

Een filmgenre waarin echte mensen en echte gebeurtenissen worden laten zien.

Fictie

Fictiefilms (speelfilms) kunnen ook over echte gebeurtenissen gaan, maar hierin is het verhaal vooraf volledig uitgedacht en in een script van begin tot eind vastgelegd. Het woord fictie betekent 'verzinsel'.

Denk je dat een documentaire altijd exact de waarheid vertelt? 

Documentaire vs. fictie

• Documentaire is een filmgenre waarin echte mensen en echte gebeurtenissen worden laten zien.
• Fictiefilms (speelfilms) kunnen ook over echte gebeurtenissen gaan, maar hierin is het verhaal vooraf volledig uitgedacht en in een script van begin tot eind vastgelegd. Het woord fictie betekent 'verzinsel' (Bron: Van Dale).
  
  
• Denk je dat een documentaire altijd exact de waarheid vertelt?
  De mening van een documentairemaker is van grote invloed; hij/zij bepaalt wat er in beeld komt en op welke manier, wie er wordt geïnterviewde, welke muziek gebruikt wordt en of de beelden elkaar snel of langzaam afwisselen. Ze gebruiken al hun creativiteit om de documentairefilm te maken. De maker kiest wat hij wel en niet wil laten zien. Doet hij heel bewust. De maker wil een bepaalde boodschap overbrengen. Ook een documentaire is soms gemanipuleerd en gestuurd en vanuit een bepaald perspectief vertelt. Een documentaire over vee door een boer vertelt zal een andere docu zijn dan het verhaal vanuit het standpunt van een dierenrechtenactivist. Wanneer je echt de feitelijkheden/waarheid wilt laten zien krijg je een verslag zoals je dat bij het journaal ziet. Een documentaire kost ook veel meer tijd om te maken en zet het onderwerp in een breder perspectief.

De drie documentaires die je gaat zien:  

 

Love, Dad (13 min)   

Diana Cam Van Nguyen, 2021

Elsa  

Julia Jansch, 2022 

The Game (17 min) 

Roman Hodel, 2020 

Associëren op filmtitel en beeld

• Welke still (een stilstaand beeld uit de film) hoort volgens bij welke documentaire? Waarom denk je dat?
  In het filmtheater krijgen de studenten drie korte films zien. Elsa is afbeelding 2. Love, Dad is afbeelding 1. The Game is afbeelding 3. Vraag vooral naar de associaties die opkomen bij de leerlingen en waarom ze denken dat juist die film bij dat beeld hoort. 
  
  
• Wat voor gevoel geeft elk van deze beelden je?
  Eigen antwoorden
  

Kijkvragen om mee te
nemen tijdens het kijken 

Geluid

Wat valt je op aan het geluid in de films: veel muziek (welke?) of omgevingsgeluid?

Stijl

Hoe zijn de documentaires gemaakt? Zijn er interviews, voice-overs, special effects, opvallende camerabewegingen of bijzondere montage?

Kijkvragen

Kijkvragen

• Wat valt je op aan het geluid in de films: veel muziek (welke?) of omgevingsgeluid?
• Hoe zijn de documentaires gemaakt? Zijn er interviews, voice-overs, special effects, opvallende camerabewegingen of bijzondere montage?

We gaan de films starten

• Love, Dad, Diana Cam Van Nguyen, Tsjechië, Slowakije, 2021
• Elsa, Julia Jansch, Verenigde Staten, 2022
• The Game, Roman Hodel, Zwitserland, 2020

We gaan de films starten

• Love, Dad, Diana Cam Van Nguyen, Tsjechië, Slowakije, 2021
• Elsa, Julia Jansch, Verenigde Staten, 2022
• The Game, Roman Hodel, Zwitserland, 2020

Na het bezoek aan IDFA

Welke documentaire sprak jou het meeste aan? Waarom?

Welk fragment kun je je nu nog goed herinneren?

Welke film (of welk moment) vond je het meest verrassend? Waarom?

Algemene vragen over de filmervaring

Eerste reacties 

Algemene vragen over de filmervaring

Hier onderscheiden we slides die voor alledrie de films van toepassing zijn en slides die over de specifieke films gaan. U kunt ervoor kiezen alleen het eerste of tweede gedeelte te behandelen of een selectie te maken.

• Welke documentaire sprak jou het meeste aan? Waarom?
• Welk fragment kun je je nu nog goed herinneren? 
• Welke film (of moment) vond je het meest verrassend? Waarom?
  Eigen antwoorden

Algemeen: kijkvraag 1

Geluid

Wat is je opgevallen aan het geluid in elk van de drie films?

Geluid

Waarom is voor deze muziek en geluiden gekozen, denk je?

Terugkomen op de eerste kijkvraag

Terugkomen op kijkvragen: geluid

• Wat is je opgevallen aan het geluid in elk van de drie films?
  Laat de studenten eerst zelf met antwoorden komen. En vraag door.
  
  Elsa: we horen met name vrolijke, opzwepende Afrikaanse, moderne muziek.  Sluit goed aan bij de persoonlijkheid van Elsa. Wanneer ze over haar ouders praat horen we ineens zware pianomuziek = droevig/stemmig.
  
  Love, Dad: zit een echt een soundscape onder. Je hoort ook omgevingsgeluid (zwembad bv en ritselen papier).
  
  The Game: realistische geluiden: stadion, fluitje, maar ook het ademen van de scheidsrechter. Hierdoor focus echt op de scheidsrechter: het draait om hem. 
  
  
• Waarom is voor deze muziek en geluiden gekozen, denk je?
  In alle films wordt het geluid/muziek ook gebruikt om je emoties te sturen.

Algemeen: kijkvraag 2

Stijl

Wat is je opgevallen aan de vorm of stijl van de drie documentaires? Met andere woorden: hoe zijn ze gemaakt? En wat is het effect van deze stijlen?

Terugkomen op de tweede kijkvraag

Terugkomen op kijkvragen: stijl

• Wat is je opgevallen aan de vorm of stijl van de drie documentaires? Met andere woorden: hoe zijn ze gemaakt? En wat is het effect van deze stijlen?
  Elsa: interviews, maar we zien de vragensteller niet. Het is een portret. Hierdoor komen we veel over haar te weten. In het nu en op de toekomst.
  
  Love, Dad: voice-over. Hierdoor kunnen we het leven van de maker overzien en terugblikken. We worden meegenomen in haar verhaal.
  
  The Game: meer observerend. We kijken mee met de scheidsrechter, we komen in zijn hoofd zonder tussenkomst/ afleiding van gesprekken, interviews of een voice-over.

Overeenkomsten

Welke overeenkomsten hebben de films die je hebt gezien?

Verschillen

Waarin verschillen de documentaires die je hebt gezien van elkaar?

Verschillen en overeenkomsten

Algemeen: verschillen en overeenkomsten

• Welke overeenkomsten hebben de films die je hebt gezien?
  Overeenkomsten: het zijn allemaal documentaires over echte mensen, het zijn allemaal korte films, alle films hebben duidelijk één hoofdpersoon.
  
  
• Waarin verschillen de documentaires die je hebt gezien van elkaar?
  Voorbeelden van verschillen: in Elsa kijkt de hoofdpersoon recht in de camera en spreekt de kijker aan (in de andere films niet), in Love, Dad wordt gebruik gemaakt van animatie (in de andere films niet), in The Game wordt niet echt een verhaal verteld, we krijgen meer gewoon een kijkje achter de schermen (de andere films hebben wel meer een verhaallijn).

Elsa 

Wat helpt jou om je hoofd leeg te maken?

Elsa

Elsa: vragen over de thema's

• Wat helpt jou om je hoofd leeg te maken?
  Eigen antwoorden
  
  
• Heb je in je leven wel eens een verkeerde keuze gemaakt?
  Eigen antwoorden

Love, Dad 

In deze film is gebruik gemaakt van acteurs. Wat zou een reden kunnen zijn waarom de maakster hiervoor gekozen heeft?

Waarom is de film dan toch een documentaire, ondanks dat de personen over wie het gaat niet in beeld zijn?

Love, Dad

Love, Dad: vragen over het inzetten van acteurs

• In deze film is gebruik gemaakt van acteurs. Wat zou een reden kunnen zijn waarom de maakster hiervoor gekozen heeft?
  De vader van de actrice is niet in beeld (in haar leven), dus daarvoor moest ze een acteur inzetten.
  We zien in de film een jongere versie van de regisseur; ook dat kon ze niet zelf spelen.
  De regisseur speelt ook niet zichzelf als volwassene, omdat dat té persoonlijk is. Dan zou ze de film niet meer kunnen bekijken. Ze vind al dat de film 'te veel' om haar draait. 

• Waarom is de film dan toch een documentaire, ondanks dat de personen over wie het gaat niet in beeld zijn?
  Het verhaal is wel het echte verhaal van de regisseur en zij vertelt wat ze voelt en meemaakt. Het zijn ook geen acteurs in de zin dat ze tekst hebben, het zijn eerdere lichamen die het verhaal vormgeven. 

0

Let hier met name op de traan die op wang wordt geplakt, de duiker die nog aan de duikplank hangt. Er zijn zoveel verrassende details te zien!

The Game 

Is je beeld van scheidsrechters veranderd door het kijken van deze film? Zo ja, op welke manier? Zo nee, waarom niet?

The Game

The Game: vragen over de inhoud

• Is je beeld van scheidsrechters veranderd door het kijken van deze film? Zo ja, op welke manier? Zo nee, waarom niet?
  
• Welke kwaliteiten heb je nodig als scheidsrechter? Kun je het antwoord dat je eerder gaf aanvullen na het zien van deze documentaire?
  Eigen antwoorden

Extra: De bal zien we de gehele documentaire NIET. 

Creatieve opdracht 

In de stijl van Elsa:                  Maak een portret van je klasgenoot. Bedenk een paar interview vragen en film wat hij/zij doet op een dag.

In de stijl van Love, Dad:      Maak een moodboard/collage van een onderwerp dat jij interessant vindt en wel zou willen verfilmen. Denk aan de kleuren, sfeer, het onderwerp, locatie. Gebruik foto's, tijdschriften en afbeeldingen op internet.

In de stijl van The Game:      Film een handeling die je elke dag doet, maar dan vanuit een ander perspectief: bijvoorbeeld door de camera heel laag/hoog te houden.

Creatieve opdracht
Extra. Kies een van de drie opdrachten voor je studenten of laat de studenten zelf kiezen.

• In de stijl van Elsa
  Maak een portret van je klasgenoot. Bedenk een paar interview vragen en film wat hij/zij doet op een dag.
  
  
• In de stijl van Love, Dad
  Maak een moodboard/collage van een onderwerp dat jij interessant vindt en wel zou willen verfilmen. Denk aan de kleuren, sfeer, het onderwerp, locatie. Gebruik foto's, tijdschriften en afbeeldingen op internet.
  
  
• In de stijl van The Game
  Film een handeling die je elke dag doet, maar dan vanuit een ander perspectief: bijvoorbeeld door de camera heel laag/hoog te houden.