mutaties

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Oorzaak mutaties

• DNA-kopieerfouten gemaakt tijdens celdeling (DNA-replicatie, mitose, meiose)
• Blootstelling aan ioniserende straling (gammastraling, röntgenstraling)
• Blootstelling aan UV-licht
• Blootstelling aan chemicaliën die mutagenen (carcinogenen) worden genoemd
• Infectie door virussen
• Chemische instabiliteit van purines en pyrimidines (zeer lage frequentie)

Fukushima,  2011

Effecten mutaties (negatief)

Geslachtscel, bevruchte eicel of cel van embryo-> groot effect.

In tumorsupressorgen of in 

proto-oncogen (oncogen)

Tumorsupressorgen

Dit gen maakt enzymen die mutaties oplossen vóórdat de cel zich daadwerkelijk deelt.

Als er teveel foutjes zijn gemaakt/als deze niet meer kunnen worden hersteld zorgen de enzymen ervoor dat de cel overgaat tot geprogrammeerde celdood (apoptose)

DNA-repairsysteem

Celdeling

Cellen delen zich met redelijk vaste tussenpozen.

Het ene type cel deelt sneller dan het andere type cel.

Soms kunnen cellen zich ongeremd gaan delen. Dit kan als er een mutatie is geweest in het tumorsupressorgen en in een proto-oncogen.

Dit gen heeft invloed op de celdeling. 

Door mutatie veranderd het in een oncogen -> ongeremde groei en deling.

Tumor

Door snelle deling ontstaat een gezwel (tumor).

Als deze langzaam groeit en niet uitzaait noemen we dit goedaardig. Deze kan worden weggehaald en komt dan meestal niet meer terug.

Kanker

De eerste tumor kan operatief worden verwijderd.

Uitzaaiingen (metastase) zijn lastiger te verwijderen, omdat ze vaak kleiner zijn.

Bestraling- lokaal-tumorcellen dood door overmaat aan DNA schade

Chemotherapie- hele lichaam-snel delende cellen dood, door remming celdeling

Genetische variatie door recombinatie & crossing-over

Genetische variatie door recombinatie & crossing-over

Recombinatie

Genetische variatie door recombinatie & crossing-over

Genetische variatie door recombinatie & crossing-over

  meiose

  mitose