GSS1 T2 Week 1 | VS 1 De tijd van Grieken en Romeinen

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 1

Week 1 Plaats in de tijd en de Griekse democratie

Tijdvak 2 

De tijd van Grieken en Romeinen

Waar zijn we dan?

Waar gaan we naar kijken deze les? 

Naar de ontwikkeling van wetenschap en politiek in de griekse stadsstaat.

Beeldfragmenten en vragen!

Het oog geeft aan dat er vragen bij een filmfragment worden gesteld.

Vraag en antwoord!

Het vraagteken geeft antwoord op gestelde vragen uit de slides.

Interactieve kaarten en externe weblinks!

De punaise geeft aan dat er een link kan worden bekeken met daarin interactieve kaarten, statistiek of andere websites die relevant zijn voor het onderwerp van de slide.

Tips voor het maken van aantekeningen!

Rode woorden - begrippen die belangrijk zijn voor het SO

Blauwe woorden -begrippen en woorden zijn ter verduidelijking en belangrijk bij het beantwoorden van aardrijkskundige vragen

De Griekse Democratie...

Democratie

Democratie is een bestuursvorm. Het stamt af van de griekse woorden δῆμος (dèmos), "volk" en κρατειν (kratein), "heersen, regeren" en betekent dus letterlijk "volksheerschappij". Dit houdt in dat het volk zelf stemt over de wetten

Soorten Democratie

Wie zaten er in de volksvergadering?

Volksvergadering op de agora (centraal plein) in een Polis (stad)

De volksvergadering nam alle beslissingen over de stadstaat (een staat bestaande uit een enkele stad en het achterland en kleinere nederzettingen).

Agora

Rechten en macht in de oude Griekse samenleving 

• Grote verschillen tussen inwoners van de Griekse steden.  
  
• Burgers hadden rechten: grond bezittingen en inspraak in het bestuur.  
  
• Geen burgerrechten: vreemdelingen, vrouwen en slaven.  Ondergeschikt aan de samenleving
  

Plato

Fillosoof

(Athene, ca. 427 v. Chr. – aldaar, 347 v.Chr.)

Monarchie, Democratie, Tirannie of Aristocratie?
Volgens de Griekse filosoof Plato mogen alleen burgers met kennis van politiek een staat besturen

1. Monarchie
2. Democratie
3. Tirannie
4. Aristocratie

Even terug naar Nederland

Nederland is een...

1. democratie
2. monarchie
3. parlementaire democratie
4. constitutionele monarchie

Vaak de eerste staatsvorm in een polis

Staatsvorm waarbij de macht bij een persoon ( koning) ligt

Macht is erfelijk

Koning heeft verantwoordelijkheid over het bestuur 

Staatsvorm waarbij de macht ook bij een persoon ligt, maar waarbij hij deze macht niet legitiem (wettig) heeft verkregen.  

Is vaak in het begin populair (omdat hij een ongewenste situatie heeft opgelost)

Regering van de adel. 

Kleine groep mensen had de macht en beslissen

Regering van een kleine groep die niet perse van adel zijn. (bijvoorbeeld de slimsten of rijksten)

Belangrijke politieke beslissingen in de stad werden genomen door een volksvergadering (alleen mannen, van 30+). Vrouwen, slaven, vreemdelingen waren uitgesloten van deelname. 

Monarchie

Tirannie

Aristocratie

Oligarchie

Democratie

Aristocratie

Monarchie

Tirannie

Aristocratie

Welk bestuur had de stad Athene?

1. Aristocratie
2. Democratie

Wat wordt bedoeld met 'de regering van de besten'?

Tirannie

• Soms trok één van de aristocraten alle macht naar zich toe.
• Hij wordt dan een tiran: een alleenheerser.
• Zijn bestuur wordt dan een tirannie genoemd.
  

Macht en honger

• De aristocraten hadden regelmatig strijd om de macht. Als een aristocraat erin slaagde om met geweld de macht te grijpen ontstond er een tirannie.
  
  
• Tirannie heeft tegenwoordig een negatieve betekenis (schrikbewind). Maar in de Griekse oudheid waren er ook goede tirannen, zoals de tiran Kypselos uit Korinthe.

Bescherming Atheense democratie

Elk jaar stemde de Atheense volksvergadering of er een schervengericht gehouden zou worden.     

Voorkomen dat een kleine groep aristocraten of een tiran de macht zou grijpen.

Ostracisme of schervengericht was in de Atheense democratie een stemprocedure in de Ekklèsia (Volksvergadering) om politieke leiders (generaals) die men te machtig vond voor tien jaar te verbannen. Men probeerde zo waarschijnlijk al te grote tegenstellingen binnen de politieke gemeenschap (polis) te overbruggen.

Schervengericht

Aanvullende bronnen en filmfragmenten

www.barbaareducatie.nl