2.1 Grieken politiek denken (politiek)

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Politiek in de Griekse poleis

1. 1. Welkom
   2. Inleiding

3. Uitleg polis

4. Uitleg bestuursvormen

5. Opdracht ‘Wat denkt de filosoof?”

6. Nabespreking

7. Afsluiting

Kennen & kunnen

Uit kunnen leggen dat niet alle Grieken de democratie het beste politieke systeem vonden

De begrippen monarchie, aristocratie, oligarchie, tirannie en democratie uit kunnen leggen

7 kenmerken van de Atheense democratie kunnen noemen

1 overeenkomst en 1 verschil noemen tussen de Atheense en onze moderne democratie.

Uitleggen begrip directe democratie

Uitleggen begrip tiran en de functie van het ostracisme / schervengericht uit kunnen leggen

Kunnen noemen welke groepen niet mee mochten doen in de democratie

Het begrip burgerrecht uit kunnen leggen

Uit kunnen leggen waarom in Athene nu gewone burgers aan de macht waren in plaats van de aristocratie

Het verband tussen begrippen politiek, filosofen, aristocratie, oligarchie en democratie kunnen uitleggen

Herhalen

Polis (poleis):

- 'stad' omringd door platteland

- Klein. (Athene uitzondering)

- Autarkisch

- Autonoom 

- rond 300 in Griekenland

Omdat iedere polis zijn eigen staatje was, met eigen gebruiken, tradities, verleden en politieke situatie (bv. oorlogs- of handelsverdragen), konden de bestuursvormen van de verschillende poleis sterk verschillen.

Opdracht - de volksvergadering beslist

Nicias en Alcibiades voeren elk argumenten aan om hun gelijk te krijgen. Welke zijn dit?

Geef een voorbeeld waaruit blijkt dat dit soort argumenten tegenwoordig ook nog spelen bij beslissingen over oorlog. Licht je antwoord toe.

Wat kan de Atheners hebben bewogen de kant van Alcibiades te kiezen?

De meer ervaren Nicias kreeg dit keer gelijk. Maar je kunt de vraag stellen, met wat voor soort admiraals een stad (of natie) beter af is. met een terughoudende of een vechtlustige. Geef jouw mening.

De Griekse wereld kende vijf bestuursvormen

Monarchie

Tirannie

Aristocratie

Oligarchie

Democratie

Vaak de eerste staatsvorm in een polis

Staatsvorm waarbij de macht bij een persoon ( koning) ligt

Macht is erfelijk

Koning heeft verantwoordelijkheid over het bestuur 

Staatsvorm waarbij de macht ook bij een persoon ligt, maar waarbij hij deze macht niet legitiem (wettig) heeft verkregen.  

Is vaak in het begin populair (omdat hij een ongewenste situatie heeft opgelost)

Regering van de adel. 

Kleine groep mensen had de macht en beslissen

Regering van een kleine groep die niet perse van adel zijn. (bijvoorbeeld de slimsten of rijksten)

Belangrijke politieke beslissingen in de stad werden genomen door een volksvergadering (alleen mannen, van 30+). Vrouwen, slaven, vreemdelingen waren uitgesloten van deelname. 

Monarchie

Tirannie

Aristocratie

Oligarchie

Democratie

Opdracht 1

Grieken waren niet erg positief over andere volkeren. Hiervoor gebruikten zij het woord barbaren. Deze niet-Griekssprekende volkeren werden niet toegelaten tot de polis of  soms alleen tijdelijk.   

Opdracht 1

Vraagstuk: er staat een kleine groep barbaren voor de poort. Mogen zij voor 2 dagen toegang krijgen tot de stad, handelswaar verkopen en daarna weer doorreizen?

- Er zijn 5 poleis (5 groepjes)

1. Polis met een oligarchie

2. Polis met monarchie, in de polis woont een filosoof die heet 'Xenophon'

3. Polis met aristocratie, in de polis woont een filosoof die heet 'Antigone'

4. Polis met een democratie, in de polis woont een filosoof die heet 'Plato'

5. Polis met een tirannie

Beschrijf hoe er in jullie polis tot een besluit gekomen is

Beschrijf welk besluit jouw polis genomen heeft

Wat zou Plato de beste bestuursvorm hebben gevonden? En WAAROM?

Wat zou Plato de beste bestuursvorm hebben gevonden? En WAAROM?

Opdracht 3 

Vul het woordwiel juist in

Kennen & kunnen

Uit kunnen leggen dat niet alle Grieken de democratie het beste politieke systeem vonden

De begrippen monarchie, aristocratie, oligarchie, tirannie en democratie uit kunnen leggen

7 kenmerken van de Atheense democratie kunnen noemen

1 overeenkomst en 1 verschil noemen tussen de Atheense en onze moderne democratie.

Uitleggen begrip directe democratie

Uitleggen begrip tiran en de functie van het ostracisme / schervengericht uit kunnen leggen

Kunnen noemen welke groepen niet mee mochten doen in de democratie

Het begrip burgerrecht uit kunnen leggen

Uit kunnen leggen waarom in Athene nu gewone burgers aan de macht waren in plaats van de aristocratie

Het verband tussen begrippen politiek, filosofen, aristocratie, oligarchie en democratie kunnen uitleggen