Basisstof 6.4 Beinvloeden gedrag (leren)

Basisstof 6.4 Beinvloeden gedrag
  •  Je kunt verklaren dat gedrag deels erfelijk is bepaald.
  •  Je kunt leerprocessen herkennen en de functie daarvan uitleggen.
  • Je weet wat een sleutelprikkel en supranormale prikkel is.
1 / 23
next
Slide 1: Slide
BiologieMiddelbare schoolhavoLeerjaar 4

This lesson contains 23 slides, with interactive quizzes, text slides and 5 videos.

time-iconLesson duration is: 50 min

Items in this lesson

Basisstof 6.4 Beinvloeden gedrag
  •  Je kunt verklaren dat gedrag deels erfelijk is bepaald.
  •  Je kunt leerprocessen herkennen en de functie daarvan uitleggen.
  • Je weet wat een sleutelprikkel en supranormale prikkel is.

Slide 1 - Slide

Aangeboren of aangeleerd? 
Bij het tot stand komen van gedrag spelen erfelijke eigenschappen (aangeboren) en aangeleerde eigenschappen (ervaring) een rol. 

Aangeboren gedrag noem je ook wel instinct. Een instinct is soortspecifiek en zorgt ervoor dat dieren vaste reacties op prikkels in bepaalde situaties geven

Slide 2 - Slide

Als de moeder van een pasgeboren baby haar vinger in de hand van de baby legt grijpt de baby deze vinger vast.
Is dit gedrag aangeboren of aangeleerd?
A
aangeboren
B
aangeleerd

Slide 3 - Quiz

Sleutelprikkel
Sleutelprikkel: prikkel die altijd hetzelfde gedrag tot gevolg heeft

De respons op een sleutelprikkel is aangeboren


Slide 4 - Slide

Supranormale prikkel
Je noemt een prikkel die effectiever is in het oproepen van bepaald gedrag een supranormale prikkel


Slide 5 - Slide

Slide 6 - Video

Vormen van leren
Gewenning
imprenting
Imitatie
klassiek conditioneren (Pavlov)
Operante conditonering
Trial- en error / proefondervinderlijk leren
Inzicht

Slide 7 - Slide

Leren door gewenning
  • Gewenning = het afleren te reageren op een prikkel, door het herhalen van die prikkel


Slide 8 - Slide

Inprenting
Bij inprenting leren dieren alleen iets in een bepaalde korte periode van hun leven. (Gevoelige periode)

Voorbeelden van inprenting:
Herkennen van moeder.
Bij ganzen duurt deze inprentingsperiode tot 12 tot 17 uur na het uitkomen van het ei.

Slide 9 - Slide

Slide 10 - Video

Slide 11 - Slide

imitatie

Slide 12 - Slide

Slide 13 - Video

Slide 14 - Slide

Slide 15 - Video

Operant conditioneren
Operant conditioneren:
Een verband leggen tussen een bepaald gedrag en het voor -en nadeel daarvan

Slide 16 - Slide

Operante conditionering - leren door belonen en straffen

Slide 17 - Slide

Trail en error
Conditioneren onder natuurlijke omstandigheden is:
proefondervindelijk leren/trail en error
Gele rups is bitter, na 1x proeven eet de mees deze rups niet meer

Slide 18 - Slide

Slide 19 - Video

Inzichtelijk leren


  • Dieren en mensen bedenken in hun hoofd hoe ze een probleem moeten oplossen.

  • De kraai hiernaast vult de vaas met stenen, zodat het water omhoog komt. Als het water hoog genoeg komt kan hij drinken.
= Leren door nadenken.
(probleem oplossen)

Slide 20 - Slide

Leerprocessen
Elke morgen doet een student 's morgens het licht in het laboratorium aan voor dat zij de vissen in het aquarium voert. Na enkele weken merkt de student dat de vissen onmiddellijk wanneer het licht aangaat naar het oppervlakte van het water zwemmen om te gaan eten, onafhankelijk van het feit of er voer op het water drijft of niet. Dit is een voorbeeld van

A
Gewenning
B
Operante conditionering
C
Klassieke conditionering
D
Inzicht

Slide 21 - Quiz

Leerprocessen
Een hongerige pad kreeg een levende zweefvlieg aangeboden (de zweefvlieg lijkt veel op een wesp). De pad at de zweefvlieg op. De pad kreeg vervolgens een levende wesp aangeboden. Toen de pad de wesp wilde opeten, stak de wesp. De pad liet de wesp daarna ongemoeid. Later kreeg de pad opnieuw een zweefvlieg aangeboden, hij reageerde niet. Een aangeboden huisvlieg werd wel opgegeten. Door welke manier van leren vermijdt de pad de zweefvlieg?
A
proefondervindelijk leren
B
Inzicht
C
gewenning
D
inprenting

Slide 22 - Quiz

Leerprocessen
Koekoeken leggen hun eieren in het nest van een andere soort. De vogel die het nest heeft gemaakt treedt daarna op als pleegouder voor de jonge koekoek. Een koekoekvrouwtje legt haar eieren altijd in nesten van de pleegoudersoort waardoor ze zelf is grootgebracht. Door welk leerproces leren koekoeken welke soort als hun pleegouder is opgetreden?

A
Imitatie
B
Gewenning
C
Erfelijk bepaald
D
Inprenting

Slide 23 - Quiz