literatuur begrippen

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Lesplanning

lezen 3Pak

instructie literaire begrippen

(open plekken, thema en stijl)

betoog Junior

Lezen in je boek!

Lekker lezen in je boek

Literaire begrippen

Open plekken, (onderwerp en) thema en stijl

Spanningsopbouw

Elk goed verhaal heeft een conflict en spanningsopbouw, zodat de lezer geboeid blijft. 

Spanning

Een auteur kan op heel veel manieren spanning in een verhaal aanbrengen. Deze trucs noemen we ook wel manipulatietechnieken. De schrijver manipuleert tenslotte de lezer.

Spanning

Spannende omgeving
Enge of gevaarlijke situatie  (actiespanning)

Uitstel/ Cliffhangers
Vermoedens wekken
Onverwachte wending

_{Open plekken in het verhaal (geheim of raadsel)}
Informatievoorsprong (jij weet meer dan de hoofdpersoon)

1. 
   

• 
  

Open plekken

Door niet alles al te vertellen, maar open plekken te laten in het verhaal wordt spanning opgebouwd.

Open plekken

Een open plek is iets wat voor de lezer verborgen wordt gehouden, iets wat het verhaal (voorlopig) verzwijgt. Open plekken roepen vragen op bij de lezer. Deze vragen wil de lezer beantwoord hebben en daarom leest hij verder. 

Onderwerp

Het onderwerp van de tekst is vaak in een woord weer te geven:

dood, liefde, angst, vriendschap, oorlog

Onderwerp

Het onderwerp van de tekst is vaak in één woord weer te geven:

dood, liefde, angst, vriendschap, oorlog

Thema

Een nauwkeuriger omschrijving van het verhaal. Dit kun je pas aangeven als je het verhaal hebt gelezen. Je omschrijft een thema in een hele zin. Vaak is een thema ook jouw beleving van het boek en kan dus afwijken van het thema van een ander. Het gaat hierbij niet om het beste antwoord: is niet goed of fout, zolang je je keuze maar onderbouwt. 

Romeo en Julia

We kijken zo naar de trailer van Achtstegroepers huilen niet.

Beantwoord de volgende vragen:

1. Welk thema/welke thema's staan centraal? Leg uit aan de hand van de trailer.
2. Wat komt steeds terug in het verhaal?
   

0

Beantwoord de volgende vragen:

1. Welk thema/welke thema's staan centraal? Leg uit aan de hand van de trailer.
2. Wat komt steeds terug in het verhaal?
   

Stijl van de schrijver

Stijl gaat over alles wat opvallend is aan de schrijfstijl/taalgebruik van de schrijver.

 Als je een beoordeling van de stijl van een schrijver moet geven, let je op:

1. Zijn de zinnen kort of lang?
2. Gebruikt de schrijver veel/weinig bijvoeglijke en/of zelfstandige naamwoorden?
3.  Is de tekst moeilijk of makkelijk geschreven?
4.  Gebruikt de schrijver vaak de lijdende/bedrijvende vorm (de bedrijvende vorm is directer, zorgt voor meer beleving)?
5. Is de tekst in de verleden/tegenwoordige tijd geschreven? De tegenwoordige tijd zorgt voor meer betrokkenheid, de verleden tijd schept wat meer afstand.
6.  Heeft de schrijver een voorkeur voor bepaalde leestekens? Puntjes (….) bijvoorbeeld kan je gebruiken om spanning op te wekken.
7.  Maakt de schrijver veel gebruik van ironie? De schrijver zegt het tegenovergestelde van wat hij bedoelt. Hij spot met bepaalde zaken of zichzelf (zelfspot) en maakt veel gebruik van neologismen (nieuwe woorden) en stijlmiddelen als overdrijvingen, understatements en beeldspraak.