5.3 Voedsel door micro-organismen

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

H5 Energie opslaan en gebruiken

Deze les:

• Herhaling §5.2 Energie vrijmaken en 19.3 
• §5.3 Voedsel door micro-organismen en 19.4
• Heel veel oefenen

Vul in:

.......... + zuurstof --> Energie + water+ koolstofdioxide

1. melkzuur
2. fotosynthese
3. verbranding
4. glucose

Wat moet er op de stipjes staan om de reactie kloppend te maken? C6H12O6 + .. O2 -> .. CO2 + .. H2O

1. 12
2. 6
3. 3
4. 4

Aerobe dissimilatie betekent

1. afbraak
2. afbraak met zuurstof
3. afbraak zonder zuurstof
4. opbouw met zuurstof

Wat levert het meeste ATP op wanneer 1 glucose-molecuul wordt verbrand?

1. Melkzuurgisting
2. Aerobe dissimilatie
3. Anaerobe dissimilatie
4. Alcoholgisting

Dus... welke vorm van dissimilatie gebruikt de meeste glucose moleculen om een bepaalde hoeveelheid energie (ATP) te produceren?

1. Anaerobe dissimilatie
2. Aerobe dissimilatie

Dissimilatie

Anaerobe (zonder zuurstof) --> melkzuurgisting

Aerobe (met zuurstof)

Waar komt bij deze sporten de energie vandaan?

100 meter sprint

een marathon

1000 meter schaatsen

Vooral de ATP en CP voorraad in de spieren

Vooral anaerobe dissimilatie van glucose

Vooral aerobe dissimilatie van glucose

Enkele bestanddelen van het voedsel van de mens zijn: eiwitten, koolhydraten en vetten.
Welke van deze voedselbestanddelen kunnen stoffen leveren die zowel bij de assimilatie als bij de dissimilatie in cellen worden gebruikt?

1. eiwitten, koolhydraten en vetten
2. alleen eiwitten en vetten
3. alleen koolhydraten en vetten
4. alleen eiwitten en koolhydraten

§5.3 Leerdoelen

1. Je vergelijkt in een reactievergelijking de melkzuurgisting en alcoholische gisting
2. Je herkent alcoholische gisting en melkzuurgisting in verschillende situaties

Klassieke biotechnologie

=> Gebruik maken van micro-organismen bij voedselbereiding:

• Melkzuurgisting
• Alcoholgisting

Melkzuurgisting

• Door bacteriën
• Bacteriën zetten lactose (melksuiker) om in melkzuur.
• Melkzuur verlaagt de pH (zuur).
  
• Anaerobe dissimilatie
  
  

Bacteriën

Bij melkzuur-bacteriën eindigt de afbraak

van glucose bij de vorming van melkzuur

(yoghurt, karnemelk).

Andere bacteriën vormen juist alcohol als

eindproduct (bier, wijn).

Bij melkzuurgisting ontstaat:

1. Melkzuur, ATP, Koolstofdioxide
2. Melkzuur, ATP
3. Melkzuur, ethanol, koolstofdioxide
4. Melkzuur, koolstofdioxide

Welk voedsel kan gemaakt worden met behulp van schimmels?

1. Wijn, kaas en bier
2. Brood, cola en kaas
3. Paddenstoelen, ham en pizzadeeg
4. Gist, chips en patat

Anaerobe microbiële omzettingen worden ook wel fermenteren genoemd.

Dit treedt ook op in de natuur. Zie volgend filmpje

Alcoholgisting

• Via eencellige gistcellen
  
  
• Glucose => ethanol (alcohol) + koolstofdioxide + ATP. 
  
  
• Anaeroob proces

Welke organismen maken gebruik van alcoholgisting?

1. Melkzuurbacterien
2. Eencellige gisten
3. Meercellige gisten

Wijn wordt gemaakt door druivensap te laten gisten. Het alcoholpercentage dat bereikt kan worden is maximaal 14 %. Waarom niet hoger?

Welke ingrediënten heb je nodig om brood te bakken?

Brood

Om brood te bakken heb je niet veel nodig. In ieder geval gist. 

Hoe zorgt gist voor de gaatjes in brood?

1. Door een deel van het deeg weg te eten
2. Door in het deeg belletjes O2 te maken
3. Door in het deeg belletjes CO2 te maken
4. Door in het deeg lucht te blazen van buiten

Om bier, wijn en brood te maken kan je gebruik maken van bakkersgist. Toch zit er geen alcohol in brood. Hoe kan dat?

Iemand heeft zelf aardbeienjam gemaakt. Na een paar maanden opent hij een pot jam. Bij het openen van de pot komt er wat gas vrij. De jam ruikt naar alcohol.
Welke omzetting heeft in deze pot jam plaatsgevonden?

1. dissimilatie van glucose met zuurstof waarbij alcohol en CO2 ziin ontstaan
2. dissimilatie van glucose zonder zuurstof waarbij alcohol en O2 zijn ontstaan
3. dissimilatie van glucose zonder zuurstof waarbij alcohol en CO2 zijn ontstaan
4. geen van deze antwoorden

Van melk wordt yoghurt gemaakt. Neemt de hoeveelheid energierijke stoffen toe of af? en waarom?

1. Toe, omdat de bacteriën glucose omzetten in melkzuur
2. Af, omdat de bacteriën glucose stoffen omzetten in melkzuur
3. Toe, omdat bacteriën glucose omzetten in alcohol
4. Af, omdat bacteriën glucose omzetten in alcohol

§5.3 Leerdoelen

1. Je vergelijkt in een reactievergelijking de melkzuurgisting en alcoholische gisting
2. Je herkent alcoholische gisting en melkzuurgisting in verschillende situaties

Aan de slag!

Zelfstandig leren/bestuderen van alcoholgisting:

• Lees de tekst van §5.3 aandachtig door
• Maak opdracht 37 t/m 47 van §5.3