Samenstellingen

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

Week 36

• Terugblik hoofdletters en leestekens
• Instructie samenstellingen en tussenletters
• Zelfstandig werken (Kern 40 + oefenblad)
• Check-out 

Terugblik vorige week

Hoofdletters en leestekens

familie van der sar post plaatjes op instagram

Samenstellingen

• Woorden die één ding of begrip vormen schrijf je aan elkaar

Platte grond is niet hetzelfde als een plattegrond.
'Er is een weeralarm' is wat anders dan 'er is weer alarm'.

In sommige gevallen maakt het verkeerd schrijven van een samenstelling echt wel verschil...

Aan elkaar of los

Wat is inhoudelijk het verschil tussen:

lange afstandsloper / langeafstandsloper

Langeafstandsloper

(iemand die lange afstanden loopt)

Lange afstandsloper

(zegt iets over lengte van de loper)

Wat is inhoudelijk het verschil tussen:
Rook worst / Rookworst

Rookworst

Rook worst

Tussenklanken

-e / -en / s

Boek + week = boekenweek

Zon + schijn = zonneschijn

Station + straat = stationsstraat

Maar waarom?

Tussenklanken

-e / -en

Je schrijft een tussen -en als:

• Het eerste deel een zelfstandig naamwoord is én een meervoud heeft op -en

Boek + kast= boekenkast (boek is een zelfst. nw. en meervoud op -en)

Tussenklanken

Je schrijft een tussen -en als:

• Het eerste deel een zelfstandig naamwoord is én een meervoud heeft op -en

Fiets + stalling = fietsenstalling

Kat + bak = kattenbak

Pan + koek = pannenkoek

Tussenklanken

Je schrijft een tussen -e als het eerste deel:

• Geen zelfstandig naamwoord is
• Een meervoud heeft op -s of een dubbel meervoud heeft
• Geen meervoud heeft
• Uniek is

Tussenklanken

• Geen zelfstandig naamwoord is
• Een meervoud heeft op -s of een dubbel meervoud heeft
• Geen meervoud heeft
• Uniek is

Zon + straal = zonnestraal (zon is uniek)

Gedachte + gang = gedachtegang (meervoud op s)

Steek + blind = stekeblind (steek is geen zelfst. nw.)

Tussenklanken

Je schrijft een tussen s als je een tussen -s hoort.

Landing + baan = landingsbaan

Station + gebouw = stationsgebouw

Als je twijfelt kan je het tweede deel vervangen voor een ander woord. Landing + gestel = landingsgestel.

Klant + service =

1. Klanteservice
2. Klantenservice

Fiets + maker =

1. Fietsenmaker
2. Fietsemaker

Zon + bloem =

1. Zonnebloem
2. Zonnenbloem

Lam + wol =

1. Lammewol
2. Lammenwol
3. Lamswol

Koppelteken

Sommige woorden hebben een koppelteken nodig

• Aardrijkskundige namen: Noord-Holland, Nieuw-Zeeland
• Als klinkers botsen: diploma-uitreiking (diplomauitreiking)
• Na afkortingen en tekens: vmbo-docent, &-teken
• Na bepaalde voorzetsels: oud-leerling, interim-directeur

Koppelteken of geen koppelteken?

1. Ski-instructeur
2. Skiinstructeur

Koppelteken of geen koppelteken?

1. Astma-aanval
2. Astmaaanval

Zelfstandig werken

Oefenblad

Kern 40 + woordjes leren

Ik smeer mij in met zon + brand ...