Vakatelier 4 - Periode 1 - 20 21 - Mondelinge taalvaardigheid

• Taal
• HBO
• Studiejaar 1

imitatie = behaviorisme

aangeboren = creatieve constructie

in interactie met je omgeving, patronen herkennen = interactioneel

overige paar vragen

0 tot 1 jaar

1 - 2,5 jaar 

2,5 tot 5 jaar

5 - 9 jaar

Voltooiingsfase

Prelinguale fase

Vroeglinguale fase

Differentiatiefase

+5min. 

Hoe zat dit? Wie kan dit uitleggen?

Ik doe kijken.

1. substitutie
2. omissie
3. inversie
4. additie

Een kind zegt 'jief' in plaats van 'lief'.

1. substitutie
2. omissie
3. inversie
4. additie

'driede' is een voorbeeld van...

1. overgeneralisatie
2. overextensie
3. onderextensie

Alle dieren worden 'poes' genoemd...

1. overgeneralisatie
2. overextensie
3. onderextensie

Alleen roze snoepjes zijn 'snoep'; gele snoepjes niet...

1. overgeneralisatie
2. overextensie
3. onderextensie

Ik wil stoel af.

1. substitutie
2. omissie
3. inversie
4. additie

Ik koeken eet.

1. substitutie
2. omissie
3. inversie
4. additie

+15min. 

In welke fase zit Thom? En Floor?
prelinguaal / vroeglinguaal / differentiatie / voltooiings

+15min.

In welke situatie is er sprake van een interferentiefout?

1. Kind van twee: 'Mama spelen.'
2. Kind van drie: 'Mama bij jou blijven?'
3. Kind van vijf: 'Paard houdt niet van hooi.'
4. Kind van zeven: 'Ik heb het boek teruggebrengt.'

+20min.

vragen opmerkingen / voorbereiding zelfde hoofdstuk - mondelinge taalvaardigheid als de basis van hoe kinderen taal leren - en de fasen daarin (natuurlijk proces); van groep 1 t/m 8 doen om de mondelinge taalvaardigheid te stimuleren?

www.slo.nl

MONDELINGE TAALVAARDIGHEID = SPREKEN / LUISTEREN EN GESPREKKEN VOEREN

Wat heb jij al gezien aan de stimulatie van de mondelinge taalvaardigheid of wat verwacht je te zien?

+25min.

www.lowan.nl

hangt in de basis samen met drie dingen; kun je overal toepassen

Welke taalontwikkelende interactievaardigheden gebruikt de leerkracht?

+30min. 

Korte oefeningetjes die je kunt doen om niet alleen de taalvaardigheid, maar ook de denkvaardigheid te stimuleren (Jelle Jolles). Lijkt ook een beetje op filosoferen. Kun je ook gebruiken om gestructureerd aandacht te hebben voor mondelinge taalvaardigheid. 

+35min. Kan ook makkelijk routine worden. mondelinge taalvaardigheid ondergeschikt in onderwijs

algemene punten - over naar werkvorm die je kunt gebruiken. sluit aan op spreekdoelen. kinderen laten oefenen met verschillende spreekdoelen en ze laten oefenen met spreekstrategieën. 

Informeren = feitelijke informatie, bijvoorbeeld; het is zo laat.

Amuseren =toehoorders vermaken, boeien of ontroeren, bijvoorbeeld een mop vertellen.

Instrueren=uitleggen wat de bedoeling is, of verduidelijken hoe iets zit, uitleggen hoe het koffiezetapparaat werkt.

Overtuigen=toehoorders overtuigen van jouw mening; je wilt dat ze die mening gaan overnemen.

Emotioneren=gevoelens losmaken, bijvoorbeeld als je wilt dat mensen geld storten, zielig verhaal vertellen; niet per se gericht op amusement maar om iets gedaan te krijgen; óf je eigen gevoelens overbrengen; ervoor zorgen dat iemand die begrijpt.

Waarderen=positief of negatief oordeel over iets geven, bijvoorbeeld over een boek in een recensie.

Beschouwen=iets van verschillende kanten belichten.

Welk spreekdoel past bij de beschreven casus?

+40min.

 ook alvast soorten opdrachten. - daarna pauze? +50min. / + 60 min. 

amuseren

waarderen

instrueren

overtuigen

informeren

beschouwen

emotioneren

Globaal = de lijn volgen, minder letten op details, bijv. leuk verhaal

Intensief = iets te weten willen komen, iets willen leren, proberen zo veel mogelijk in je op te nemen, bijv. bij dit college.

Kritisch = tijdens het luisteren mening vormen; ben ik het eens met wat deze persoon zegt? Waar heb ik nog vragen over? Wat strookt niet met mijn eigen mening?

Gericht luisteren = bepaalde informatie selecteren uit een verhaal; je wilt weten wat er op de toets moet komen en bent daarop gefocust, of een onderdeel uit het ingesproken college was niet helder en je bent er nu gericht op de info die daarover gaat.

Welk luisterdoel heeft de luisteraar in dit geval? Welke luisterstrategie hoort daarbij?

'Vertel elkaar een grap. Bedenk er zelf een of gebruik er een uit het boek. Let op stemgebruik, gebaren en spreekpauzes.'

+65min. 

globaal luisteren - gevoel ondergaan

Spreekdoel = amuseren, luisterdoel = een bepaald gevoel willen ondergaan

Pragmatisch: deelnemen aan gesprekken: de beurt nemen, aansluiten op anderen, je mening durven geven, argumenteren

Uitdrukkingsvaardigheid: taalgebruik (morfologisch, syntaxis, non-verbaal); woordenschatontwikkeling

Tekstvaardigheid: welke luister- en presenteeraspecten horen bij een bepaald soort ‘tekst’ een bepaalde vorm van mondeling taalgebruik: denk aan een spreekbeurt, een voordracht, een interview of een discussie

Taalbeschouwing: reflectie op hoe de communicatie verloopt, bijvoorbeeld je aanpassen

www.leraar24.nl

Naast de spreek- en luisterdoelen en –strategieën, worden er in de powerpoint nog een aantal spreek- en luistervaardigheden genoemd die ook zijn opgenomen in de kerndoelen van het basisonderwijs, waarin de overheid heeft bepaald wat een kind moet kennen en kunnen. Die strategieën maken onderdeel uit van die vaardigheden. Ik stel nu eerst een open vraag, en dan kijken we of we jullie antwoorden kunnen verbinden aan de theorie.

Welke spreek- en luistervaardigheden oefenen de kinderen tijdens het debat?

+75min. 

Wat is een geschikt onderwerp om over te debatteren in jouw stageklas?

+80min. 

t/m einde les

Mondelinge taalvaardigheid

Bedenk nu samen met je groepje één of enkele andere activiteiten die je kunt doen om de mondelinge taalvaardigheid van jullie leerlingen te stimuleren. Zorg ervoor dat jullie jullie beste idee zo kunnen presenteren aan de rest van de klas. 

Inspiratie: 

https://www.leerlijnentaal.nl/ https://interactieindeklas.wordpress.com/observatie-instrumenten/

https://www.sardes.nl/pathtoimg.php?id=3532&image=instructie-boekenpitches-in-barre-tijden-sardes.pdf