Literatuuranalyse

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Verhaalanalyse

herhaling literatuur

volgende week toets

paragraaf 11-15

literatuur kenmerkt zich door

originaliteit van verhaalverloop

originaliteit van taalgebruik

originaliteit van thema

alle elementen

plot/verhaallijn

personage

perspectief

spanning

setting

motieven

thema

Wat is het plot van een verhaal?

1. Het spannende element in het verhaal
2. Het einde van het verhaal
3. Het creatieve idee achter het verhaal
4. De structuur van het verhaal

Expliciete karakterisering: verteller geeft direct informatie over het karakter (telling). 

 'Zij was intelligent en zette altijd door.' 

 

 Impliciete karakterisering: ontdekt de lezer zelf het karakter van het personage (showing) 

'Zij maakte ondanks vele tegenslagen haar studie af.'

Is hier sprake van expliciete of impliciete karakterisering?

"Stephanie is een lange, mooie vrouw met verbazingwekkende artistieke capaciteiten."

1. expliciet
2. impliciet

Een flat character...

1. ... maakt een ontwikkeling door.
2. ... maakt geen ontwikkeling door.
3. ... heeft veel karaktereigenschappen.
4. ... is altijd een bijfiguur in het verhaal.

Het perspectief

Spanning

-door vooruitwijzing

-door a-chronologie

-door open plekken

-door wisseling van perspectief

-door onbetrouwbaar perspectief

-door cliffhanger(s)

chronologie

• Chronos: Griekse god van de tijd
• Chronologie: opeenvolging (van gebeurtenissen) in de tijd

flash forward - flash back

flash forward: ook wel vooruitwijzing genoemd. De lezer krijgt een tip over wat er verderop in het verhaal gebeurt.

flashback: wanneer een personages terugkijkt in de tijd (terugblik). Dit kan uitgebreid zijn, maar ook in een paar regels gebeuren. 

LET OP: in beide gevallen wordt de chronologie van het verhaal onderbroken. 

Wat is er uitgedrukt in een aantal pagina's of woorden?

1. Vertel tempo
2. Verteltijd
3. Vertelde tijd
4. Vertelde pagina's

verteltijd - vertelde tijd

De vertelde tijd is de tijd die verstrijkt in een verhaal. De verteltijd kan eeuwen beslaan, of slechts een dag. 

De verteltijd is de tijd die nodig is om dit te beschrijven, het aantal pagina's dat het boek of verhaal beslaat. In één zin kan vier jaar verstrijken

Wat betekent setting?

1. Plaats, tijd en omstandigheden
2. Griezelig, fantasy, humor
3. Bepaald jaar, seizoen, maand of ochtend

Setting

Motieven zijn...

1. iets dat telkens terugkomt in een boek.
2. redenen waarom iemand iets doet.
3. streepjes of stipjes in kledingstoffen.

Motieven (1)

• Betekenis = patroon
  
• Motieven (patronen) zorgen voor eenheid in een verhaal.
  
  
  
• De motieven in een verhaal leiden samen tot het thema: de boodschap die de auteur wil overbrengen.
  

De toets komt wel goed

1. tuurlijk
2. ik hoop het
3. ik heb nog vragen
4. ik verwacht van wel

veel succes komende week

Welk aspect behoort niet tot het onderdeel 'tijd'

1. verhaalbegin
2. verteltempo
3. vertelstandpunt
4. chronologie

Wat is onbetrouwbaar perspectief?

Beschrijf deze setting op de volgende slide

Klassikale opdracht

We kijken gezamenlijk naar de openingsscene van de film Dunkirk.

Vorm een groepje van drie. Ieder groepslid gaat op één specifiek onderdeel van setting letten: Plaats, Tijd of Omstandigheid.

Maak aantekeningen tijdens het kijken. 

SPANNINGSBOOG

De tijd die er zit tussen het ontstaan van de vraag en het vinden van een antwoord is de spanningsboog.
De spanningsboog kan de schrijver gebruiken om de spanning op te bouwen.

Spanningsbogen 

• Om de aandacht van de lezer gevangen te houden
• Spanningsbogen kunnen ook onderbroken worden
• Je leest vlot door, omdat je wilt weten hoe het verder gaat met de “afgebroken” spanningsboog”.

Het komt nogal eens

voor dat een verhaal uit meerdere verhaallijnen bestaat. Als de ene verhaallijn wel belangrijker is dan de andere, dan noemen we ze de hoofdlijn en de ondergeschikte verhaallijn(en).