Dialoogsessie VLG taalontwikkeling baby, peuter, kleuter

• Onderwijskunde
• HBO
• Studiejaar 1

Dialoogsessie taalontwikkeling

Lesdoelen:

• Je kunt uitleggen hoe de taalontwikkeling bij de baby en peuter verloopt
• Aan het eind van de sessie ken je de 3 functies van taal 

Het verhaal van de Kroedoes

Morgen maken we een uitstapje naar de grebselmak.

In een grebselmak zijn veel klate grebsels.

Vandaag vertel ik jullie iets over de grebsels die we in de grebselmak zien.

Het grebsel heet kroedoe. 

Kroedoes zijn gove grebsels en kroedoes zijn molek.

Kroedoes hebben gove blekels en gove slopknebels.

Kroedoes hebben menge biepels en vier koezels.

Kroedoes eten graag lergo's.

Teken een kroedoe.

Taal bevordert:

Cognitieve ontwikkeling

Sociale ontwikkeling

Persoonlijkheidsontwikkeling (oa creatieve ontwikkeling)

Emotionele ontwikkeling 

De functies van taal

1. De communicatie of sociale taalfunctie

2. De conceptualisering of cognitieve taalfunctie

3. De expressieve functie

4. Ordenen van indrukken en bieden van structuur

Voorbeeld: een leerling komt te laat binnen rennen en vertelt dat hij de bus heeft gemist (conceptualisering), dat hij het erg vervelend vindt dat hij te laat is (expressie) en dat hij daar spijt van heeft (communicatie). 

Taalontwikkeling

Eerste 6 jaar belangrijkste deel van de taalontwikkeling.

Komt door wisselwerking tussen rijping van de hersenen en het aanbod uit de omgeving. 

Taalontwikkeling 0-1 jaar 

Voortalige fase 0-1 jaar

0-3 maanden : mondbewegingen imiteren, reageren op stemmen, maken van geluidjes, communiceren met handjes en oogjes

3-6 maanden: mond, tong en lipbewegingen, contact maken met anderen, leuk om zichzelf te horen, kraaien van plezier

6- 9 maanden: echolalie (herhalen laatst gehoorde klanken), sociaal brabbelen, symboolfunctie (dat voor alles een woord is) 

9 -12  maanden: actief woorden en klanken nabootsen, imiteren van (mond)bewegingen en gebaren, reageren op liedjes door middel van gebaren, eerste woordjes (actieve woordenschat begint), eenwoordszin (pop, mama, papa), spreekt woorden nog niet helemaal juist uit (tout ipv stout)

Taalontwikkeling peuter

Vroegtalige fase: de vroeg linguale fase (1 tot 2,5 jaar)

Hoog tempo steeds taalvaardiger

Herkent steeds meer woorden en gaat steeds meer woorden gebruiken (begrijpt ongeveer 200 woorden)

Eerste stadium vroegtalige periode (woorden krijgen betekenis => semantisch aspect van taal)

Tweewoordzinnetjes  'pop stout'

Driewoordenzinnen 'Ivo boos pijn'

Taalontwikkeling peuter

Vroegtalige fase: differentiatiefase (2,5tot 4 jaar)

Verfijning taal

Leert dat zinnen uit meerdere woorden bestaan 

Driewoordenzinnen en gebruiken van voorzetsel (boven, in, op)

Emoties onder woorden brengen (lachen, huilen, boos)

Maakt nog kleine foutjes in bijvoorbeeld zinsvolgorde

Taalontwikkeling 5- 9 jaar

Voltooiingsfase: 5 - 9 jaar

Ontdekt geschreven taal

Gaat letters tekenen

Leren lezen

Automatiseren van letters

Moeite met lezen als gesproken taal nog niet op niveau is

Hoe stimuleer je de taalontwikkeling bij een baby/peuter?

Verschil passieve en actieve woordenschat

Passieve woordenschat: 

kan betekenis geven aan het woord wanneer hij het hoort of leest.

Actieve woordenschat:

Het kind beheerst het woord en kan het zelf spreken of schrijven.

www.nji.nl

Meer lezen?

Feldman, R. (2007) Ontwikkelingspsychologie. Pearson Benelux 

pagina 189 - 199

pagina 278 - 282