LJ2 DT5 week 4 meervouden, verkleinwoorden en samengestelde zinnen

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 2

Week 4 Deeltaak 5

Algemene taalvaardigheid

Vorige keer: werkwoordspelling

Vandaag: meervouden, verkleinwoorden en samengestelde zinnen

Wat gaan we doen?

- Korte herhaling werkwoordspelling

- hoe schrijf je het juiste meervoud? (herhaling)

- hoe schrijf je verkleinwoorden?

- samengestelde zinnen (herkennen en zelf schrijven)

Hoe vind je de persoonsvorm? (meerdere antwoorden mogelijk)

Maria ........... (versturen) morgen een brief naar haar opa.

1. verstuurt
2. verstuurd
3. verstuurdt
4. verstuurde

De postbode heeft aan de buren een pakketje ........ (overhandigen).

1. overhandigt
2. overhandigd
3. overhandigdt
4. overhandigde

(Beantwoorden) ................. jij je mail altijd pas de volgende dag?

1. Beantwoord
2. Beantwoordt
3. Beantwoorde
4. Beantwoordde

De politie ................ (verhoren) de getuige van het ongeluk al urenlang.

1. verhoort
2. verhoord
3. verhoordt
4. verhoorde

Toen haar man haar had verlaten, .............. (storten) de vrouw haar hart uit bij een vriendin.

1. stort
2. storte
3. stortte
4. storten

Spelling meervouden

- meervoud op -en

- meervoud op -s

- meervoud op -ën

- meervoud op -n

Meervoud op -en

* Vaak hoef je alleen maar -en achter het woord te zetten.

stoel - stoelen, bord - borden, ruit - ruiten

* Soms moet je tegelijk de laatste letter verdubbelen

tas - tassen, vis - vissen, kruk - krukken

* Soms moet je tegelijk een a, e, o of u weghalen

steen - stenen, baan - banen, muur - muren

    

Meervoud op -en

* Soms moet je tegelijkertijd een f veranderen in een v

druif - druiven, staaf - staven

* Soms moet je tegelijkertijd een s veranderen in een z

huis - huizen, kaas - kazen

* En dan zijn er ook nog enkele uitzonderingen
fotograaf - fotografen

Welk meervoud is onjuist gespeld?

1. muizen
2. golven
3. slofen
4. brieven

Welk meervoud is onjuist gespeld?

1. filosofen
2. sloten
3. scharen
4. rafen

Meervoud op s

* Vaak hoef je alleen maar de letter s achter het woord te zetten. Die plak je er dan direct aan vast.

tafel - tafels, bureau - bureaus

Je kunt dit doen als je een woord dan nog zonder problemen kunt uitspreken.

Meervoud op 's

*Soms moet je een apostrof (') voor de s gebruiken. 

Dit doe je bij woorden, die op -a, -o, -u, -i of -y eindigen.

accu's, pizza's, baby's

Bij deze woorden zou er anders een probleem met de uitspraak ontstaan.

Welk meervoud is juist gespeld

1. cafés
2. rallys
3. minis
4. cadeau's

Welk meervoud is juist gespeld?

1. hobbys
2. infecties
3. bikinis
4. actie's

meervoud na -ie of -ee

* Eindigt het enkelvoud op -ee, dan maak je het meervoud met -ën.    (zee - zeeën, idee - ideeën)

* als het enkelvoud eindigt op -ie, dan maak je het meervoud met -ën als de klemtoon op het laatste stukje valt, anders schrijf zet je het trema op de laatste e en plak je de n erachter. 

(knie - knieën, industrie - industrieën
bacterie - bacteriën, porie  - poriën)

Welk meervoud is juist gespeld?

1. orchideën
2. fantasieën
3. toverfeën
4. olieën

Verkleinwoorden

Van een zelfstandig naamwoord kun je een verkleinwoord maken. Dit doe je meestal door er het achtervoegsel - je achter te zetten.

huis - huisje, stok - stokje

Maar soms moet je nog iets anders veranderen.

Wat dan?

* Een t erbij: stoeltje, dicteetje

*Een p erbij: boompje, schermpje

* Soms verandert de g in een k: kettinkje, woninkje 

* Extra klinker nodig: autootje, logootje, parapluutje

* Soms krijg je -etje: stemmetje, ringetje

!!  Korte klanken worden in een verkleinwoord soms lang:

blad - blaadje

Wat is het verkleinwoord van:
bikini?

Welk verkleinwoord is goed geschreven?

1. machinetje
2. dictee'tje
3. hobbytje
4. risicotje

Wat is het juiste verkleinwoord van:
accu?

Samengestelde zinnen

Wat is het verschil tussen een enkelvoudige zin en een samengestelde zin?

Denk na en vul in op het woordweb op de volgende slide.

Verschil enkelvoudige en samengestelde zin?

Wat is het verschil tussen de twee teksten op de volgende slide?

TEKST 1
Bas loopt met zijn hond Smeerkees door het park. Smeerkees ziet een sloot. Hij springt erin. Bas roept hem terug. Smeerkees komt uit de sloot. Hij is kletsnat. Hij schudt zich uit. Nu is ook Bas kletsnat. 

TEKST 2
Als Bas met zijn hond Smeerkees door het park loopt, ziet deze een sloot, waar hij in springt. Bas roept hem terug, waarop Smeerkees uit de sloot komt. Smeerkees is kletsnat en schudt zich uit, waardoor ook Bas kletsnat wordt.

Samengestelde zinnen

* Een enkelvoudige zin heeft slechts één persoonsvorm.

* Een samengestelde zin heeft meerdere persoonsvormen. Ook staat er meestal een voegwoord in, dat de stukken zin aan elkaar verbindt, zoals MAAR, EN, OMDAT enz.

Deze zin is een samengestelde zin, omdat hij meerdere persoonsvormen bevat.

1. waar
2. niet waar

Mijn oom, tante en neefje gaan ieder jaar rond Hemelvaartsdag een weekendje kamperen.

1. Dit is een enkelvoudige zin
2. Dit is een samengestelde zin

Ook als je oud bent, kun je jong van geest zijn.

1. Dit is een enkelvoudige zin
2. Dit is een samengestelde zin

Aan de slag!

Huiswerk zie ook It's Learning

Werkboekje: p. 10-12 opdracht 1 t/m 5, p. 15 opdracht 1 t/m 4 en p. 16 opdracht 1. 

+ Nieuw Nederlands: p. 136-137 opdracht 2, 3, 4 en 5

p. 30-31 opdracht 1, 2 en 4
p. 56-57 opdracht 1 en 3