Cyberpesten, een pest!

• Sociale vaardigheden
• Lager onderwijs

Pesten...

Wat een pest!!

Wat is Pesten?

Pesten is gewelddadig en meestal herhaald gedrag van 1 of meer personen, met de bedoeling om de andere(n) te kwetsen. De schade kan psychologisch, lichamelijk of sociaal zijn. Wie wordt gepest, kan zich meestal niet verdedigen. Er is sprake van een ongelijke  machtsverhouding (of als ongelijk ervaren) tussen diegene die pest en de gepeste.

Plagen = pesten?

Nee.

Wat is dan het verschil?

Plagen gebeurt spontaan en duurt niet lang. Het gaat vaak om humor en aandacht vragen. Bij plagen zijn beide partijen gelijk aan elkaar. Het is niet altijd leuk, maar zeker nooit bedreigend.

Redenen voor pestgedrag

Kinderen en jongeren die pesten, zijn op zoek naar macht. Ze  zoeken vaak macht omdat ze zelf onzeker zijn of de aandacht van hun eigen problemen af te wenden. Die macht proberen ze te verkrijgen door anderen te viseren. Ze laten zich leiden door enkele kenmerken wanneer ze een slachtoffer zoeken.

Redenen voor pestgedrag

Ze zoeken allerlei redenen om te pesten.

Bijvoorbeeld:

• De manier van spreken of houding van iemand anders    
• Iemands slechte of net té goede schoolresultaten.
• Iemands etnische afkomst: huidskleur, geloof, taal …

Redenen voor pestgedrag

• Het beroep van iemands ouders, armoede in het gezin,…

• De vriendenkring van het slachtoffer.

• Iemands uitzonderlijke mentale of lichamelijke eigenschap: heel intelligent, flaporen …

• Iemands voorkomen of kledij.

Eigenlijk allemaal dingen waar het slachtoffer niets aan kan doen...

Rollen bij pestgedrag

Pesters rekenen erop dat de leerlingen in de buurt niet tussenbeide komen of net meedoen. Dat kan door hun voorbeeld te volgen, of door het pestgedrag nog te versterken met gelach, gejuich …

Ook dit is niet OK!

Rollen bij pestgedrag

6 rollen bij pesten

Rollen bij pestgedrag

Rol 1: Het slachtoffer.
Het slachtoffer is degene die gepest wordt. Kinderen die gepest worden, voelen zich vaak eenzaam, angstig en verdrietig.

Rollen bij pestgedrag

Rol 2: De assistent.
De assistent begint zelf niet met pesten, maar gaat meedoen zodra iemand anders begonnen is. De assistent helpt de pester dus.

Rollen bij pestgedrag

Rol 3: De versterker.
Versterkers pesten zelf niet maar lachen om de pester of moedigen deze aan. De versterkers geven de pester het gevoel dat pesten leuk of grappig is.

Rollen bij pestgedrag

Rol 4: De verdedigers.
Ze helpen het slachtoffer. Dat kan door tegen de pester te zeggen dat hij of zij moet ophouden, maar ook door bijvoorbeeld met het slachtoffer naar de meester of juf te gaan.

Rollen bij pestgedrag

Rol 4: De verdedigers.

Deze rol is misschien wel 1 van de meest moedige rollen.

Deze rol wordt niet snel opgenomen omdat de meesten schrik hebben om zelf het slachtoffer te worden.
Toch is dit de belangrijkste rol om het pesten te doen stoppen.
Zonder verdedigers krijgen de pesters vrij spel!

Rollen bij pestgedrag

Rol 5: De buitenstaanders.
Buitenstaanders weten meestal wel dat er gepest wordt, maar bemoeien zich er niet mee. Dit kan het slachtoffer het gevoel geven dat zij het niet zo erg vinden dat er gepest wordt.

Rollen bij pestgedrag

Rol 6: De pesters.
Pesters pesten omdat ze cool en stoer willen zijn. Pesten kan op verschillende manieren gedaan worden: schoppen, slaan, uitschelden, roddelen, spullen kapot maken en cyber pesten

Rollen bij pestgedrag

Rol 6: De pesters.

• wil graag populair gevonden worden en denkt dit alleen te bereiken door pesten.
• De dader denkt dat pesten hem populair maakt, maar vaak worden pesters niet aardig gevonden. Wil graag de macht hebben over anderen en ziet pesten als een manier om zijn eigen frustraties en problemen af te reageren.
• Heeft weinig empathie (medeleven) en vindt geweld gebruiken positief

Rollen bij pestgedrag

Rol 6: De pesters.

• Pesters hebben vaak niet door dat pesten schade veroorzaakt bij het slachtoffer.
  
  
• Vrijwel alle daders hebben moeite met grenzen en regels.

Welke rol WIL jij graag opnemen in de toekomst?

De pester

De verdediger

De buitenstaander

het slachtoffer

De assistent

De versterker

Wie wil ook dat er verandering komt?

Ik!

Ik niet.

Vormen van pesten

 Pesten gebeurt in levenden lijve of via elektronische, geschreven of andere kanalen. Het neemt verschillende vormen aan:

• Verbaal pesten, bijvoorbeeld: kwetsende opmerkingen maken, schelden, dreigende taal gebruiken, haat zaaien …  
   
  
• Fysiek pesten, bijvoorbeeld: slaan, schoppen, duwen.

   

Vormen van pesten

• Materieel pesten, bijvoorbeeld: materiaal van anderen beschadigen of stelen.
  
  
• Sociaal en relationeel pesten, bijvoorbeeld: uitsluiten, roddels of geruchten verspreiden.

Vormen van cyberpesten

Dat gebeurt onder meer via computers, gsm’s en smartphones, tablets en spelconsoles. Voorbeelden zijn:

• Berichten sturen naar het slachtoffer waarin scheldwoorden en scheldnamen gebruikt worden.
  
  
• Een webpagina of blog waarop diegene die pest zich voordoet als iemand anders.

Vormen van cyberpesten

• Het gebruik van iemands identiteit om in zijn of haar naam online inhoud en berichten te verspreiden, bijvoorbeeld via Facebook.
  
  
• Beledigende, kwetsende of bedreigende foto’s, video’s of persoonlijke gegevens van iemand. Die worden gepost op een sociale netwerksite of naar andere personen doorgestuurd via een app.
  

Combinatie van pesten en cyberpesten

Wie wordt gepest, krijgt meestal te maken met verschillende pestvormen. Zo versterkt cyberpesten in veel gevallen het offline pesten. Dat maakt de radeloosheid bij de slachtoffers nog groter, want ze voelen zich nergens meer veilig.

Is pesten of cyberpesten strafbaar?

Ja

Nee

Is (cyber)pesten strafbaar?

JA!

Pesten is strafbaar als het pestgedrag erg is en het pesten kan bewezen worden. In dat geval kan je naar de politie stappen, die een proces-verbaal zal opstellen. De politie stuurt dat proces-verbaal (het verslag van wat er gebeurde) door naar de procureur des Konings.

Is (cyber)pesten strafbaar?

De procureur kan beslissen om de zaak door te geven aan de jeugdrechter. Als de jeugdrechter het pestgedrag voldoende erg bevindt kan deze beslissen om de minderjarige pester onder toezicht te plaatsen van de sociale dienst van de jeugdrechtbank of om de jongere te laten opnemen in een jeugdinstelling.

Pestgedrag bewijzen.

Is er sprake van fysiek geweld? Laat de verwondingen vaststellen door een huisarts en ga met dat medische attest naar de politie.

Cyberpesten bewijzen.

• Zet bij het chatten altijd het automatisch loggen van gesprekken aan

• Maak foto’s of screenshots van vervelende berichten, haatprofielen of foto’s.

• Sla gesprekken op of mail ze naar jezelf.

• Bewaar de sms-berichten.

Cyberpesten bewijzen.

• Bewaar voicemailberichten.

• Hou een logboek bij van het pesten en noteer zoveel mogelijk data en (exacte) tijdstippen.

• Noteer gebruikersnaam en nickname(s) van betrokkene(n).

Laat jezelf niet meeslepen en reageer er niet op! Scheld zeker niet terug!

Pesters zijn 'slechte' kinderen.

Ja

Nee

Pesters zijn slechte kinderen?

Pestkoppen zijn geen ‘slechte’ kinderen of jongeren. Ze uiten zich wel op een negatieve manier. Deze kinderen hebben vaak zelf problemen of voelen zich zelf onzeker.
Als pester zoek je net als iedereen een plekje in de groep. Jammer genoeg doe je dat vaak op een negatieve manier: door anderen te pesten. Niet alleen het slachtoffer heeft hulp nodig maar dus ook de pesters.

Gevolgen voor het slachtoffer

Het slachtoffer voelt zich eenzaam en onzeker. Hij/zij krijgt een laag zelfbeeld, schaamt zich, is angstig en zenuwachtig. Het kan voor problemen zorgen in hun schoolcarrière.

Slachtoffers van langdurig pestgedrag hebben in hun latere leven 3 keer meer kans op een depressie. In de ergste gevallen kan dit er ook voor zorgen dat ze zichzelf gaan pijn doen of aan zelfmoord denken.

Gevolgen voor de pester

Ook voor pesters zijn er gevolgen.

Ze hebben meer kans om probleemgedrag te ontwikkelen en lopen daardoor ook schoolproblemen op.

Later komen pesters gemiddeld vaker in de gevangenis terecht.

Hoeveel leerlingen denk jij dat gepest worden?

1% -> 1 op 100 leerlingen

5% -> 5 op 100 leerlingen dus 1 leerling op 20

10% -> 10 op 100 leerlingen dus 2 leerlingen op 20

20% -> 20 op 100 leerlingen dus 4 leerlingen op 20

Pesten, de cijfers...

Dat wil zeggen 1 kind op 5 -> 4 kinderen dus in een klas van 20 leerlingen

19,7%

van de kinderen wordt gepest tijdens zijn jeugd.

Pesten, de cijfers...

MAAR... Als we enkel naar de groep kijken van 11-12 jarigen (wij dus), ligt het cijfer NOG hoger!!!

Dat zijn dus bijna 5 leerlingen in een klas van 20!!!!

23%

Pesten, de cijfers...

25%

van de kinderen die gepest worden durft hier nooit iets over zeggen.

Pesten, de cijfers...

Wij horen daar graag bij! Aarzel nooit om ons hierover aan te spreken...

77%

van de kinderen die gepest worden vindt dat de leerkrachten veel doen om te helpen met de situatie.

Wat kan ik doen?

• Maak een praatje met de gepeste persoon om te vragen hoe het gaat. Laat zien dat je er bent en een luisterend oor wilt zijn.
  
  
• Zeg wat jij denkt tegen de persoon die gepest wordt. Maak duidelijk dat jij hem/haar wél oké, belangrijk, leuk, tof... vindt.

Wat kan ik doen?

• Nodig de persoon die gepest wordt eens uit bij jullie groepje. Dat kan al een hele opluchting zijn.
  
  
• Denk je er over na om actie te ondernemen? Vraag aan de gepeste persoon wat hem/haar zou helpen.

Wat kan ik doen?

• Kleine dingen kunnen al het verschil maken. Bv.:

    niet meelachen met de pester
    over een ander onderwerp beginnen
    wegwandelen samen met de persoon die gepest wordt

Wat kan ik doen?

• Durf jij je mening zeggen tegen de pestkop? Maak dan duidelijk dat je iets echt niet oké vindt en dat het moet stoppen. Ga niet schelden. Dan verlaag je je enkel tot het niveau van de pester.

Wat kan ik doen?

• Vind je het moeilijk om het alleen op te nemen tegen de pester? Praat met andere vrienden of klasgenoten over het pesten. Zeg wat jij denkt. Waarschijnlijk ben je niet de enige die het erg vindt. Misschien kan je samen die boodschap brengen. Samen sta je sterker.

Wat kan ik doen?

• Bang om in te grijpen? Dat is volledig te begrijpen. Houd de situatie van op een afstandje in het oog en bied nadien je hulp aan. Het belangrijkste? Tonen dat je er voor de gepeste persoon bent!

Wat kan ik doen?

Lopen de zaken uit de hand? Weet je echt niet meer wat te doen? Praat erover met je ouders, een leerkracht of iemand anders die je vertrouwt, zoals je sportcoach, iemand van het CLB op je school,...

Dit is niet klikken!!! Je wil alleen iemand helpen die het op dat moment niet alleen kan.

Ik beloof me mee in te zetten en mijn best
te doen om iedereen er bij te laten horen.
STOP PESTEN!

Ik!

ik niet...

Waar kan ik meer info vinden?

Artikel: Wat is pesten -> Klasse

Website: Alles over pesten

Website: Stop pesten nu

Website: Wat Wat? Pesten

Waar kan ik meer info vinden?