5.1 Renaissance en humanisme

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

5.1 Renaissance en humanisme

Kenmerkende aspecten

19: Het veranderende mens- en wereldbeeld van de renaissance en het begin van een nieuwe wetenschappelijke belangstelling.

20: De hernieuwde oriëntatie op het erfgoed van de klassieke oudheid.

Waarom heten de 'middeleeuwen' eigenlijk de middeleeuwen?

Renaissance in Italië

• Veel rijke kooplui in Noord-Italia (Venetië, Genua)
• Waren rijk, konden prachtige huizen, standbeelden, schilderijen (renaissancekunst) kopen.
  

Kooplui Noord-Italië: rijk geworden door handel op Middellandse Zee

Renaissance begint in Italië

• Land van de Romeinen
• Veel overblijfselen uit de tijd van de Romeinen (klassieke oudheid).
• Klassiek teksten in bibliotheken aanwezig.
• Klassieke teksten en kunstwerken uit het  Midden-Oosten   naar Italië gebracht (kruistochten).

Middeleeuwen

• Memento mori
• Geloof gericht op een plek in de hemel 
• Wel onderzoek in de Middeleeuwen, maar nieuwe inzichten mochten niet strijdig zijn met de kerkelijke leer.

Tijd van renaissance

• Rijke burgerij --> Carpe diem
• Hier en nu belangrijk.
• Geniet van de rijkdom en de goede dingen van het leven

Middeleeuwse schilderkunst (1)

• Bijbelse voorstellingen

• weinig details

• felle kleuren

• geen expressie in gezichten (levenloos)

Middeleeuwse schilderkunst (2)

• geen diepte (perspectief)

• weinig realistisch: zolang het maar duidelijk werd wát er was afgebeeld (onderwerp, persoon)

• (vrijwel) geen naakt

Anders denken over het leven en de dood

• Memento mori (Gedenk te sterven), wordt carpe diem (Pluk de dag)

• Mensen gaan meer leven voor het leven nu, en niet voor het leven na de dood

• God en geloof blijven heel erg belangrijk, maar het vertrouwen in de kerk wordt minder

Kenmerken van de Renaissance-kunst (1)

• wedergeboorte van de Griekse- en Romeinse kunst/cultuur

• realistisch

• veel details

• geometrische vormen

• perspectief (weergeven van diepte)

Kenmerken van de Renaissance-kunst (2)

• thema’s: Griekse/Romeinse mythen/sagen, maar ook Bijbelse verhalen
  

• naakt
  

• observeren, dan pas schilderen

Pantheon (klassieke oudheid)

Sint Pieter uit tijd van de renaissance

Humanisme

• Humanisten namen de ideeën van de schrijvers en filosofen uit de oudheid (tijd van Grieken en Romeinen) mee.
• Discussieerden over politiek, godsdienst en moraal.
• Wilden de wereld/maatschappij beter begrijpen door na te denken, argumenteren, redeneren en te onderzoeken.
• Mens centraal. Het draait meer om het eigen ik. Dat zie je ook in de kunst
  

Erasmus

• Humanisten ook kritiek op kerk
• Erasmus ontdekte fouten in de Vulgaat (Latijnse Bijbel)
• Hij wilde de oorspronkelijke Griekse vertaling en de oudste Latijnse vertaling gebruiken om een wetenschappelijke verantwoorde vertaling te maken. 

Erasmus breng kerk in problemen

• Klopte de Vulgaat niet, klopten dan de regels van de kerk gebaseerd op de Vulgaat dan wel?? 

Galileo Galilei

• Opvatting katholieke kerk: De zon draait om de aarde
• Waarneming Galileo Galilei de aarde draait om de zon

https:

Middeleeuwse kunst

School van Athene

Renaissancekunst

Sixtijnse kapel

Renaissance Michelangelo

David

Michelangelo

Geboorte van Venus 

Boticelli

Mona Lisa

Leonardo da Vinci

Aan de slag!

Wat: maak opdracht 8 in je boek

Hoe: tweetallen

Tijd: 15 min

Hulp: boek of steek je hand op

Klaar: werk aan je taak